شبکه اجتهاد: عصر صفوی، عصر همنشینی و تعامل عالمان محدّث و اخبارگرا و نیز اصولیان با سیاستمداران است. ما نمیتوانیم به کنشهای فقهالحدیثی و عملی دانشمندان روایتدان بیاعتنا باشیم. گرچه ممکن است برداشتها و رفتارهای سیاسی یک عالم از تراث حدیثی متفاوت از عالمی دیگر باشد، اما وقتی در دو سوی این جدال نامدارانی ایستاده باشند، با اختلافی وجیه و وزین مواجه هستیم. عالمان عصر صفوی در ستایش/نکوهش سیاست و دینِ سیاسی یکدست نبودهاند. از اکتفا به چند دیدار ساده با شاه مانند شیخ حر عاملی، تا پذیرش پستهای حکومتی مانند مجلسی دوم، از ترک ایران به جهت آلوده نشدن …
توضیحات بیشتر »صفویه؛ تاثیر حکومت شیعی بر نظر فقیهان در مورد موسیقی
نیاز فرهنگی حکومت شیعی صفویه به هنر و مسائلی چون استفاده از غنا نه برای فساد و لهو و لعب بلکه در ترویج ارزشها و باورهای شیعی سبب بازنگری برخی فقیهان در مسئله غنا شد چنان که میتوان این دوره را نقطه عطفی در تاریخ مساله غنا در فقه شیعه دانست. شبکه اجتهاد: تا پیش از دورۀ صفویه، آوازخوانی و خوانندگی و اصطلاحاً غنا از نظر فقهای شیعه امری مطلقاً حرام تلقی میشد؛[۱] چنانکه علامه حلی (م ۷۲۶) در پاسخ به استفتایی مینویسد: «شنیدن غنا جایز نیست … و هیچ رخصتی دربارۀ آن از امامیه نرسیده است و شنیدن آن …
توضیحات بیشتر »چرا جشن نوروز در دوره صفویه مهم شد؟/ رسول جعفریان
شبکه اجتهاد: علامه مجلسی که نقش مهمی در تبین و باز تعریف مبانی شیعه در جامعه صفوی دارد، در رساله «اختیارات» شرح مختصری در باره منشأ تقویم هجری دارد، تقویمی که علی القاعده با ماه محرم آغاز میشود. همان جا میگوید، اگرچه «محرم» برای عامه، یعنی اهل سنت، آغاز سال است، اما شیعیان در این باره اعتنایی ندارند، زیرا ماه محرم، برای آنها، ماه عزاست. پس شیعیان چه باید بکنند و کدام وقت را آغاز سال بدانند؟ اینجاست که «نوروز» اهمیت ویژهای یافت و در تمام دوره صفوی، به عنوان مبدأ سال جدی گرفته شد. طبیعی است که این به …
توضیحات بیشتر »نوروز در فرهنگ شیعه/ رسول جعفریان
بحث از نوروز در فرهنگ شیعه، از قرن پنجم به بعد مطرح شد و تا آنجا که به منابع برجاى مانده مربوط میشود، نخستین بار در مختصر مصباح شیخ طوسى از آن یاد شد. پس از آن در منابع دیگر هم وارد گردید. در این مقاله سیر ورود آن در منابع شیعه و موضعگیرى فقهاى شیعه در باره آن را توضیح خواهیم داد.
توضیحات بیشتر »تألیف عروه الوثقای حکومتی زیر نظر مراجع تقلید
آیتالله سید احمد خاتمی با تأکید بر ضرورت تعمیق و ترویج فقه حکومتی در حوزههای علمیه و لزوم پرهیز از برخوردهای کلیشهای با فعالان و آزاد اندیشان فقهی، پیشنهاد داد عروه الوثقای حکومتی زیر نظر مراجع تقلید تدوین گردد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله سید احمد خاتمی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، در دیدار با مسئولان و دبیران پایگاه اطلاعرسانی فقه حکومتی در محل دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری قم، گفت: اهل سنت در فقه حکومتی پیشقدم هستند؛ زیرا در مقاطع بسیاری از تاریخ اسلام، حکومت را در دست داشتند؛ فقه حکومتی آنها گستردهتر است و آثاری چون الاحکام السلطانیه …
توضیحات بیشتر »