بایگانی برچسب: اصول فقه

شبکه اجتهاد: کتاب «تحریرالاصول» تقریر درس خارج اصول امام خمینی(ره) به قلم آیت‌الله عبدالله جوادی آملی در ۴ مجلد، با حضور معظم‌له و اساتید و فضلای حوزه علمیه قم در بنیاد اسراء رونمایی شد.

درسگفتار اصول فقه به شیوه تفکر انتقادی با تدریس سید حسین حسینی، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی از دوم دی ماه برگزار‌ می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، به همت گروه تمدن اسلامی پژوهشکده اندیشه سیاسی، انقلاب و تمدن اسلامی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی درسگفتار «اصول فقه به شیوه تفکر انتقادی» برگزار‌ می‌شود. مدرس این درسگفتار، دکتر سیّد حسین حسینی، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است. در توضیح موضوع این درسگفتار آمده است: علم اصول فقه از جمله مهم ترین علوم اسلامی است که نقش بسزایی در تعیین چارچوب‌‌‌ها و شیوه …

مبحث تعارض اخلاقى یکى از پیچیده‏ ترین مسائل در پژوهش ‏هاى اخلاقى و پدیده تعارض اخلاقى یکى از دشوارترین وضعیت‏‌هاى زیست اخلاقى است. درباره موضوع یادشده، پژوهشکده اخلاق و معنویت کتابی به نام «تعارض اخلاقی و دانش اصول فقه»، تالیف حجت‌الاسلام دکتر حسن بوسلیکی منتشر کرده که در این مصاحبه بدان پرداخته شده است. شبکه اجتهاد: مبحث تعارض اخلاقى یکى از پیچیده‏ ترین مسائل در پژوهش‏‌هاى اخلاقى و پدیده تعارض اخلاقى یکى از دشوارترین وضعیت‏‌هاى زیست اخلاقى است. وقتی در یک صحنه عمل با پدیده‏ اى دو وجهى رو به رو مى‏ شویم که از یک بعد خوب و درست …

اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد درایتی اگر چه ساختاری متفاوت از دانش اصول را در سر می‌پروراند که مبتنی بر حکم است، اما اقتضای رعایت حال شاگردان در مراجعه به منابع و وابستگی‌شان به ساختار موجود، تاکنون مانع از ارائه مطلوب درس خارج اصول بر اساس این ساختار ابداعی بوده است. او درس خارج اصول مطلوب را درسی می‌داند که برای دو دوره طراحی شده باشد؛ دوره اول با هدف آشنایی با مبانی و نقد و نظر آن و دوره دوم با هدف تمرین ارائه نظریه. آن‌چه پیش روی شماست، گزارشی از سخنان حجت‌الاسلام والمسلمین حمید درایتی در هم‌نشینی با تعدادی …

با این نظریه که می‌گوید رعایت مباح و حکم الزامی و عدالت و احکام وضعی در قانون‌گذاری به عنوان وجوب ضمنی واجب است ما می‌توانیم این‌ها را با یک ملاک شرعی در تزاحم قرار دهیم و در چنین تزاحمی است که قانون‌گذارمجاز است قانونی را مخالف با حکم شرعی که اهمیت کمتری دارد وضع کند. به گزارش شبکه اجتهاد، پیش اجلاسیه کرسی نظریه‌پردازی با عنوان «نظریه تزاحم واجبات شرطی در قانون‌گذاری» با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین حسنعلی علی‌اکبریان و حضور شورای داوران و کمیته نقادان و حضور اساتید حوزه و دانشگاه در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد. حجج‌اسلام والمسلمین …

حجت‌الاسلام والمسلمین حسنعلی علی‌اکبریان طی مقاله‌ای به نقد کتاب «بازاندیشی در آیین استنباط، نگاهی به سیر تاریخی اصول فقه و رویکردهای نوین مصالح – مقاصدجویانه و هرمنوتیکی» پرداخته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «بازاندیشی در آیین استنباط»» تألیف سیداحمد کاظمی موسوی، نگاهی به سیر تاریخی اصول فقه و رویکردهای نوین مصالح مقاصدجویانه و هرمنوتیکی است. در این کتاب بیان می‌شود که علم اصول ازجمله دانش‌های پرورش‌یافته در دامن ادبیات اسلامی است. هرچند ممکن است که این علم را مجموعه‌ای برگرفته و التقاط‌شده از سایر علوم بدانیم؛ ولی نمی‌توانیم ارزش والای آن را نادیده بگیریم. اینک علم اصول روشی است …

دغدغه‌ یک حقوقدان از پرداختن به اصول فقه ـ که اخیرا از آن با عنوان اصول استنباط حقوقی یاد می‌شود این است که در مقام نبود نص و ادله‌ اولیه، چطور می‌تواند یک حکم حقوقی صادر نماید/ اعتبار منابعی مثل شهرت و اجماع اگر بخواهد حجیت داشته باشد، در اصول فقه نمی‌توان آنها را به ‌عنوان مصادر حقوقی قرار داد و این بسیار مهم است که برای دانشجوی حقوق روشن باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست نقد و بررسی «کتاب اصول فقه، مباحث الفاظ و قواعد تفسیر متن» با حضور نویسنده‌ کتاب، حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر رحیم نوبهار (دانشیار دانشکده‌ …

محقق و استاد جامعه‌المصطفی(ص) اولین فرهنگ لغت اصول فقه را به دو زبان عربی و انگلیسی تألیف کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، مرتضی آقامحمدی، مدیر مطالعات جهان اسلام پژوهشکده عروه‌الوثقی، گفت: اولین فرهنگ لغت اصول فقه در انتشارات لمبرت آلمان چاپ شده و در سایت آمازون قابل فروش و دسترسی برای علاقه‌مندان است. مدیر گروه مطالعات اسلامی جامعه المصطفی(ص) گفت: در این فرهنگ لغت تمامی آثاری را که از شیعه و سنی در زمینه اصول فقه وجود دارد به صورت تطبیقی بررسی و اصطلاحات وضع شده را نویسندگان این آثار با نام اختصاری آن شخص در این مجموعه گردآوری کرده‌اند. …

محمدی با بیان اینکه تعارض سیاق آیه با خبر واحد از برخی کلمات علامه طباطبایی بر می‌آید و در بعضی موارد اخبار بر سیاق ترجیح داده شده است افزود: پیشنهاد می‌شود سیاق در مباحث اصولی به عنوان یک اماره مطرح و بحث شود زیرا سیاق از عوامل ظهورساز است و باید در مباحث اصولی به طور مستقل بدان پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدصادق محمدی، رئیس انجمن فقه‌ و اصول حوزه علمیه در نشست علمی «نقش سیاق در اصول فقه و تفسیر قرآن کریم» که پنج شنبه ۲۶ مهرماه برگزار شد، چالش میان استفاده از سیاق در اصول …

کتاب جدید درسی «الفائق فی الاصول» امسال به صورت آزمایشی جزء برنامه درسی رسمی حوزه قرار گرفته است و طلاب پایه نهم و دهم حوزه‌‌ می‌توانند درس الفائق را در سامانه آموزش انتخاب و ثبت نام کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام و المسلمین رستم نژاد،‌ در مورد کتاب و درس جدید “الفائق فی الاصول” به سایت حوزه گفت: مجموعه فقه معاصر که متشکل از اساتید باتجربه و شناخته شده دروس خارج و تحت اشراف مدیریت حوزه‌های علمیه‌‌ می‌باشد یکی از برنامه‌های خود را تالیف کتب جدید فقهی و اصولی برای تدریس در دروس سطح و خارج قرار داده است. …

پایان نامه سطح ۳ حوزه علمیه خراسان با موضوع «بررسی تطبیقی آراء اصولی امام خمینی (ره)، آیت‌الله خویی(ره) و شهید صدر(ره) در استصحاب شبهات حکمیه » در سالن جلسات مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان، دفاع شد.  به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه دفاع پایان نامه طاهره اکبری، طلبه سطح ۳ این حوزه با عنوان «بررسی تطبیقی آراء اصولی امام خمینی (ره)، آیت‌الله العظمی خویی(ره) و شهید صدر(ره) در استصحاب شبهات حکمیه»، ۱۸ مرداد در مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان برگزار شد و امتیاز خوب را کسب کرد. استاد داور در این جلسه بیان کرد: غنای یک پایان نامه در آن است …

تدریس کتاب جدید اصول «الفائق فی الاصول»، اولین بخش از کتاب مفصل حوزوی در حال تدوین، برای سطح عالی آغاز شد. به گزارش شبکه اجتهاد، تدریس کتاب جدید اصول «الفائق فی الاصول»، اولین بخش از کتاب مفصل حوزوی در حال تدوین، برای طلاب  سطح عالی حوزه‌های علمیه آغاز شد. بر اساس این گزارش: دفتر فقه معاصر، مجموعه تخصصی از اساتید بارز درس خارج می‌‌‌‌باشد که تحت نظر مدیریت حوزه‌های علمیه فعالیت می‌‌‌‌نمایند. این اولین بخش از کتاب مفصل حوزوی است که دفتر فقه معاصر در موضوعات جدید و یا کمتر کار شده، اصول و فقه در دست تدوین دارد. کتاب …

اختصاصی شبکه اجتهاد: با آن که سالیان درازی از قدمت دانش اصول فقه می‌گذرد و در طول این سالها، روش‌های متعددی برای حل مسائل این دانش پیشنهاد شده است، لکن کمتر مطالعه روش شناختی در رابطه با این دانش صورت گرفته است. حجت‌الاسلام والمسلمین محمد باقری شاهرودی، با سابقه چند دهه تدریس سطوح عالی در حوزه علمیه قم، یکی از بهترین افرادی است که می‌تواند در این حوزه به اظهارنظر بپردازد. با او در رابطه با روشهای مختلف حل مسائل اصول عملیه در دانش اصول فقه گفتگو کردیم. او معتقد است در رابطه با شیوه تمسک به اصول عملیه و …

حجت‌الاسلام علی رحمانی سبزواری، مقابله با افکار افراطی اخباری‌گری را هدف اصلی خود از نگارش این مقاله عنوان کرد و گفت: مع الاسف تفکّر اخباری‌گری از نوع افراطی آن امروز در حوزه علمیه قم وجود دارد و برخی از آن‌ها که از مشاهیر قم هستند به کلّی علم اصول را قبول ندارند و مجتهدین را تکفیر می‌کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست ارائه مقاله نقش امامان اهل بیت (علیهم السلام) در پایه‌گذاری و گسترش دانش اصول، ساعت هفت بعد از ظهر پنج‌شنبه ۲۰ اردیبهشت‌ماه به همّت کمیته علمی کنگره بین المللی نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی در …

آیت‌الله سیستانی با تفکیک پارادایم مبتنی بر مناسبات عبد و مولی از پارادایم قانونی، بر تحلیل مسائل اصولی در پارادایم قانونی تأکید دارند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی- پژوهشی «تأثیر اختلاف گفتمان در استنتاج‌های اصولی» با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمد غفوری‌نژاد، عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب قم و جمعی از پژوهشگران و فضلا در تالار شیخ طوسی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد. حجت‌الاسلام غفوری‌نژاد، در این نشست به طرح موضوع تاثیر اختلاف گفتمان در استنتاج‌های اصولی، پرداخت و عنوان کرد: با درآمدی بر پیشینه بحث اختلاف گفتمان این سؤال پیش می‌آید که در …

مفهوم «کاشفیت» به عنوان مؤلفه اصلی تعریف هویت قطع در نزد اصولیین مورد مداقه جدی قرار گرفته است. نگارنده در این نگاشته، مداقه لازم را انجام داده و به لوازم تحلیل ماهیت قطع به کاشفیت پرداخته است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام محمد متقیان، طلبه سطح ۳ حوزه علمیه قم و عضو گروه فلسفه شدن اسلامی فرهنگستان علوم اسلامی قم در سلسله یادداشت‌هایی با موضوع حجیت قطع به بررسی موضوع شناسی قطع پرداخته است. مقدمه آنچه در این بخش ارائه می شود، بخش ابتدایی از مباحث تفصیلی «حجیه قطع» است. قرار بر این است که در دو مرحله، ابتدائاً به …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام محمدتقی سبحانی، استاد حوزه علمیه قم و مدیر بنیاد فرهنگی امامت طی یادداشتی به ایرادات و شبهات حسن انصاری، عضو هیئت علمی مؤسسه مطالعات عالی پرینستون آمریکا در مقام تعرض به مبانى اصولى میرزاى اصفهانى، پاسخ داده است. یکى از نویسندگان اخیرا در مقام تعرض به مبانى اصولى میرزاى اصفهانى برآمده و ضمن بیان ملازمه میان علم اصول و فلسفه، از کسانى که فلسفه خوانى را منع می‌کنند، شکوه سرداده است. از نگاشته نویسنده محترم نیک پیداست که اطلاع چندانى از دروس و آثار اصولى میرزاى اصفهانى ندارد و با حدس و خرص و با تلفیق عباراتى …

شبکه اجتهاد: مرحوم میرزا مهدی اصفهانی، عالم متقی خراسان در نیمه اول سده بیستم چندین کتاب در اصول فقه دارد. او از شاگردان میرزای نائینی بود و مجلس تدریس اصول فقه هم در مشهد داشت. برخی از علاقه مندان به مکتب تفکیک مدعی اند مرحوم میرزا مبانی جدیدی در اصول فقه داشته که البته جالب است مورد بررسی قرار گیرد. طبعا باید چنین باشد. اگر کسی همچون او مخالف علوم کلامی و فلسفی و نظری باشد طبعا نمی‌تواند اصول فقهش همان اصول فقه شیخ انصاری و آخوند خراسانی و میرزای نائینی باشد. علم اصول در تشیع بر پایه کتاب ذریعه …

کتاب «حقیقت حکم شرعی در اصول فقه» به قلم بلال شاکری به همت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی چاپ و نسخه الکترونیکی آن توسط کتابخوان همراه پژوهان تهیه و عرضه شد. به گزارش شبکه اجتهاد، مباحث حکم‌شناسی از دیرزمان توجه اصولیان را به خود معطوف ساخته است؛ اما اصولیان معاصر توجه ویژه‌ای به این مباحث دارند؛ به‌گونه‌ای‌که آخرین ساختارهای علم اصول بر اساس حکم شرعی نظام یافته‌اند. شناخت حقیقت و ماهیت حکم شرعی پایه و اساس مباحث حکم‌شناسی است؛ چرا که تا حقیقت حکم شرعی تحلیل و شناسایی نشود، تدقیق و تحلیل در سایر مباحث مرتبط با حکم شرعی میسر …

آیت‌الله جوادی آملی با بیان این که اگر علم اصول زنده شود جان خیلی‌ها را می‌خرد و حوزه را حفظ می‌کند، گفت: اگر اصول زنده شود نه ما آن روزها مشکل شهید جاوید می‌داشتیم و نه این روزها مسأله «عصمت امام» پیش می‌آمد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله عبدالله جوادی آملی در درس خارج فقه خود که در مسجد اعظم قم برگزار شد، با اشاره به طرح برخی مسائل درباره نقد معصوم و عصمت ائمه طاهرین(ع)، اهمیت علم اصول را مورد توجه قرار داد و گفت: این «اجماع» هم که غالب این بزرگواران یا همه اینها تصریح کردند که این …

برخی از مرحوم آیت‌الله خوئی نقل کرده‌اند که بحث مشتق بی‌ثمر است؛ اما این نکته خلاف واقع است، در کتب فقهی ایشان دیده نمی‌شود و همچنین برخلاف شنیده‌های بنده در مجلس درس ایشان است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «کاربرد بحث وضع و مشتق در فقه» با همکاری مشترک پژوهشکده فقه و حقوق و انجمن اصول فقه حوزه چندی قبل در تالار خواجه نصیرالدین طوسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد. در این نشست، حجج‌اسلام والمسلمین محمد قائینی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، سید صادق محمدی مدیر انجمن اصول فقه حوزه و علی فاضلی هیدجی، …

شبکه اجتهاد: کرسی نظریه پردازی علمی با عنوان «اعتباری بودن قضایای اصول» با حضور اساتید و صاحبنظران، به همت انجمن اصول فقه در سالن انجمن های علمی حوزه علمیه قم برگزار شد.

طرحِ انبوهی از مثال‌های حقوقی و غیرحقوقی برای درک راحتِ مطالب منطقی و اصولی، راهکار مناسبی است که که برای انتقال مفاهیمِ اصولی در این کتاب استفاده شده است.

سخنگوی شورای نگهبان معتقد است در حق دروس منطق و اصول فقه در دانشکده‌های حقوقی ظلم شده و آن‌گونه که باید به آنها پرداخته نشده است.

در دوره‌ای که بابیت و بهائیت در ایران شکل می‌گیرد چرا مرحوم شیخ باید ذهن حوزه نجف و به تبع آن ذهن مابقی حوزه‌ها را صرف مثلا مقدمه واجبی کند که خود ایشان در اول بحث مقدمه الواجب ثابت می‌کند که هیچ فایده‌ای ندارد؟ این یک اشتباه است و همین می‌شود که حوزه نجف درون‌گرا می‌شود.

اختصاصی شبکه اجتهاد: بسیاری از اصولیون درگذشته و حال، باب انفتاح علم را مسدود دانسته و نظریه انسداد را اختیار کرده‌اند. از طرفی، طرح‌ریزی تمدن اسلامی، مستلزم فهم بایسته‌های آن از منابع دینی است.

نظریه تصمیم، برای سنجش اینکه کدام رفتار معقول‌تر است، "سود مورد انتظار" از هر رفتار را محاسبه می‌کند. سود مورد انتظار از هر رفتار تابعی است از احتمال‌هایی که شخص به نتایج ممکن آن رفتار اسناد می‌دهد، و نیز درجه اهمیت محتمل‌ها.

پیشنهاد ما این است که بحث‌های استظهارات لفظی در یک ساختار جدید بر اساس شناخت منشأ ظهور تدوین شود. قرائن و تمامی اقسام آن را بگوییم، هفت نوع تقسیم توسط فقها گفته شده است. این هفت نوع تقسیم در یک تقسیم بندی و ساختار تدوین شود و به کارکرد قرینه و میدان اثرگذاری آن نیز اشاره کنیم. شاید این سوال پیش بیاید که ارائه این تقسیم چه تأثیری در قرینه‌شناسی دارد؟

اختصاصی شبکه اجتهاد: گزارش پیش‌روی مباحث ارائه شده توسط دکتر محمود مروارید عضو هیئت علمی پژوهشکده فلسفه تحلیلی پژوهشگاه دانش‌های بنیادی با موضوع «زمینه‌های مشترک اصول فقه و فلسفه تحلیلی» است که در اولین کارگاه آموزشی و پژوهشی «فلسفه علم اصول» ویژه استادان و طلاب سطح سه و چهار حوزه علمیه و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌ها، بهمن‌ماه ۹۵ از سوی گروه آموزشی فقه و مبانی اجتهاد مرکز تخصصی آخوند خراسانی(ره) و گروه پژوهشی فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدّنی، در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار گردید.

آیت‌الله اعرافی گفت: اگرچه از مدافعان اصول بسیار غنی امروز هستم اما فکر می‌کنم اصول فقه امروز یک بازمهندسی نیاز دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه کشور در دوره آموزشی پژوهشی علوم انسانی اسلامی مفتاح حضور یافت و درباره نسبت علوم اسلامی با علوم انسانی اسلامی و وحدت حوزه و دانشگاه به ایراد سخن پرداختند. لبیک حوزه به مطالبات رهبری اعرافی با اشاره به فرمایشات رهبر معظم انقلاب در دیدار جمعی از طلاب تهران گفت: «حوزه با صدور بیانیه‌ای به ندای رهبری لبیک خواهد گفت. حتما با همه موانع، دست و پنجه نرم خواهد شد …