اختصاصی شبکه اجتهاد: در سالیان اخیر با انواع فقههای جدید و مضاف مواجهیم به گونهای که هر از چندی فقهی جدید در میان عناوین فقههای مضاف خودنمایی میکند. فقه سیاسی، فقه حکومتی، فقه خانواده، فقه اجتماعی، فقه هنر، فقه محیط زیست و … اما سؤال اساسی درباره تنوع فقههای جدید این است: چرا فقههای مضاف به وجود آمادهاند؟ رسالت ایجاد چنین فقههایی چیست؟ آیا غایت و هدف از فلسفه وجودی آنها محقق شده است؟ به تعبیر دیگر آیا عملکرد آنها مطابق با رسالت تعریف شده شان بوده است؟ رسالت به نظر میرسد رسالت فقههای مضاف، صرفا جمع آوری مسائل مختلف …
توضیحات بیشتر »جشنواره ملی «کتاب سال سبک زندگی»، نقطه عطفی برای تولید مبانی نظری و ادبیات فاخر سبک زندگی اسلامی-ایرانی
آئین اختتامیه چهارمین دوره جشنواره ملی «کتاب سال سبک زندگی جمهوری اسلامی ایران» با معرفی برگزیدگان، همراه با سخنرانی حججاسلام والمسلمین احمد واعظی، حمید پارسانیا و مهدی علیزاده و برگزاری کرسی ترویجی «بررسی نقش مناسک دینی در تقویت اصول و مبانی سبک زندگی» روز پنچشنبه ۲۸ اردیبهشتماه ۱۴۰۲ در محل دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار میگردد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست خبری مراسم اختتامیه چهارمین دوره جشنواره ملی «کتاب سال سبک زندگی» صبح امروز با سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین علی رحمانی، دبیر جشنواره، دکتر بلال شاکری، رئیس کمیته اجرایی و دکتر محمدرضا قائمینیک، رئیس کمیته علمی جشنوراه در محل ساختمان …
توضیحات بیشتر »نظریه انقلاب نسبت و موقعیت آن در استنباط فقهی
یافتههای پژوهش نشاندهنده این است که نظریه انقلاب نسبت بهعنوان یک نظریه اصولی موردپذیرش است و اشکالهای مطرح بدان قابل پاسخ بوده و بر اساس ضابطهمند کردن آن برای اجرا، اشکال اصلی این نظریه که ترجیح بلا مرجح بودن تقدم نسبت سنجیهاست قابل برطرف کردن است؛ بنابراین در موارد تعارض بیش از دو دلیل باید مطابق این شیوه به بررسی نسبتهای بین دلیلها پرداخت و به استنباط احکام اعم از اصولی و فقهی پرداخت و با توجه به ثمرههای متعددی که پذیرش این نظریه در بحثهای اصولی و همچنین فرعهای مختلف فقهی دارد، میبایست مطابق این روش و بر اساس …
توضیحات بیشتر »تحلیل فقهی جایگزینی روشهای جدید احراز ملکیت/ بلال شاکری
شبکه اجتهاد: دانش فقه همیشه پویایی خود را داشته و بر اساس آن توانسته است نسبت به مسائل مستحدثه پاسخگو باشد.هر چند یکی از جنبههای پویایی فقه توجه به احکام حکومتی است، اما باید توجه داشت احکام حکومتی به عنوان مسکن موقت بوده و در بزنگاههای خاص برای حل مشکلات اجتماعی به صورت موقت به کارگیری میشود. بنابراین اصل اولی و اساسی این است که حتی الامکان مشکلات اجتماعی را بر اساس احکام اولیه فقهی پاسخگو باشیم و تنها در موارد ضرورت و برای رفع اضطرار از احکام حکومتی استفاده کنیم. ۱. مسأله اموال و ملکیت به تاریخ وجود انسان …
توضیحات بیشتر »طرح پژوهشی «اعتبار اسناد عادی در اموال غیرمنقول» در بوته نقد و نظر
اختصاصی شبکه اجتهاد: اولین نشست از سلسله نشستهای نقد و بررسی طرح پژوهشی «تحلیل فقهی اعتبار اسناد عادی در اموال غیرمنقول» با ارائه حجتالاسلام مصطفی جلالی و نقادی دکتر بلال شاکری، مدرس سطوح عالی حوزه و دانشگاه و حجتالاسلام دکتر سید مهدی نریمانی، استادیار دپارتمان الهیات دانشگاه مفید برگزار شد. این جلسه از سوی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان و معاونت راهبردی قوه قضائیه با حضور برخی از اساتید و فضلا، ۲۱ تیرماه ۱۴۰۰ در مرکز تخصصی آخوند خراسانی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار شد. در ابتدای این نشست حجتالاسلام جلالی محتوای پژوهش خود را ارائه نمود که متن …
توضیحات بیشتر »انتشار نسخه الکترونیکی کتاب «حقیقت حکم شرعی در اصول فقه»
کتاب «حقیقت حکم شرعی در اصول فقه» به قلم بلال شاکری به همت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی چاپ و نسخه الکترونیکی آن توسط کتابخوان همراه پژوهان تهیه و عرضه شد. به گزارش شبکه اجتهاد، مباحث حکمشناسی از دیرزمان توجه اصولیان را به خود معطوف ساخته است؛ اما اصولیان معاصر توجه ویژهای به این مباحث دارند؛ بهگونهایکه آخرین ساختارهای علم اصول بر اساس حکم شرعی نظام یافتهاند. شناخت حقیقت و ماهیت حکم شرعی پایه و اساس مباحث حکمشناسی است؛ چرا که تا حقیقت حکم شرعی تحلیل و شناسایی نشود، تدقیق و تحلیل در سایر مباحث مرتبط با حکم شرعی میسر …
توضیحات بیشتر »معیار ثمره داشتن مباحث اصولی / بلال شاکری
اختصاصی شبکه اجتهاد: بحث از ثمره داشتن یا نداشتن مسائل اصولی از گذشته در میان اصولیان مطرح بوده است و بزرگانی در طول تاریخ علم اصول نسبت به طرح برخی مسائل اصولی خرده گرفتهاند که این مسائل بیثمر بوده و نباید وقت طلاب را نسبت به آموزش آنها تلف کرد.
توضیحات بیشتر »نقش دستآوردهای میدانی در استنباط / بلال شاکری
اختصاصی شبکه اجتهاد: آیا در کنار سایر مسائل و علوم مرتبط با اجتهاد، از روشهایی که در کشف و تشخیص برداشتها، رفتارها، عادات و قراردادهای نوعی مؤثر است میتوان کمک گرفت؟
توضیحات بیشتر »اخباریگری، واکنشی به عقلگرایی افراطی / بلال شاکری
شبکه اجتهاد: اعتدال و میانهروی در امور مورد تأیید و سفارش اسلام بوده است. بهگونهای که خداوند متعال خود اسلام را دینی میانه و معتدل معرفی میکند؛ اما این میانهروی و اعتدال گاه در میان مسلمین کمتر دیده میشود؛ بهگونهای که حتی علمای اسلامی همچون فقیهان نیز از این آسیب بینصیب نماندهاند. مسلماً هر افراطی، تفریطی را در پی خواهد داشت و این یک عکسالعمل طبیعی است. ازاینرو میبایست همیشه حد اعتدال را سرلوحه خود در تمامکارها ازجمله مباحث علمی قرار داد. تاریخ علوم ازجمله علم اصول نیز ازاینگونه افراطوتفریطها خالی نبوده و در روند تکاملی خود از ابتدا تاکنون …
توضیحات بیشتر »«وهن دین» به مثابه قاعدهای فقهی / بلال شاکری
شبکه اجتهاد: وهن دین میتواند برای اثبات حرمت برخی افعال انسان، به عنوان قاعدهای فقهی مطرح شده و مورد استفاده قرار گیرد. ادلهای نیز برای اثبات چنین قاعدهای وجود دارد. البته باید توجه داشت، ابتدا مفهوم وهن دین را به خوبی شناخت. در مفهومشناسی وهن دین باید دو نکته را مورد توجه قرار داد: شناسایی قیود مؤثر در تعریف وهن دین: زیرا عدم توجه به برخی قیود مؤثر در آن ممکن است موجب انکار این قاعده شود؛ تفاوت آن با برخی مفاهیم مشابه: وهن دین گاه با مفاهیم مشابهی همچون اهانت و تحقیر، استهزاء و تشنیع، استخفاف، هتک و وهن …
توضیحات بیشتر »آیا وجود «ملاک» همیشه مساوی با جعل «حکم» است؟ / بلال شاکری
شبکه اجتهاد: احکام شرعی تابع ملاکات هستند و در این میان تفاوتی میان عدلیه و اشاعره نیز وجود ندارد. به عبارتی بر خلاف آنچه مشهور و معروف است اشاعره نیز قاعده تبعیت احکام از ملاکات را پذیرفتهاند، تنها تفاوت دو گروه در نحوه اثبات این قاعده است. عدلیه قاعده تبعیت را بر اساس استدلالهای عقلی و نقلی ثابت میدانند، اما اشاعره بر اساس استقراء آن را میپذیرند. این تفاوت در نحوه اثبات را میتوان ناشی از برداشتهای مختلف در رابطه حکم شرعی با ملاکات دانست و این اختلاف نظر در رابطه بین حکم شرعی و ملاکات، متأثر از مسئله …
توضیحات بیشتر »تأثیر نظریات حکم شناسی در مباحث فقهی و اصولی
طرح پژوهشی «حقیقت حکم شرعی در اصول فقه» که در گروه فقه کاربردی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی که با هدف توسعه مباحث فلسفه علم اصول به تصویب رسیده بود، پایان یافت. به گزارش شبکه اجتهاد، بلال شاکری مؤلف این اثر پیرامون محتوای پروژه، با بیان اینکه مباحث حکم شناسی از دیرزمان مورد توجه اصولیان بوده است، گفت: مباحث حکم شناسی در طول تاریخ تحولات و تطورات علم اصول فقه فراز و نشیبهایی را به خود دیده است و در برخی زمانها مورد توجه بوده و در برخی زمانهای دیگر مغفول واقع شده است. اما در نگاه اصولیان معاصر …
توضیحات بیشتر »