حجتالاسلام دکتر رحیم نوبهار در جدیدترین اثر خود کوشیده است «برابری دیه زن و مرد در آموزههای اسلامی» را مورد واکاوی قرار دهد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب جدید حجتالاسلام دکتر رحیم نوبهار، دانشیار دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی از سوی نشر طرح نو به زیور طبع آراسته شد. براساس این گزارش، بر پایه یک فتوای مشهور و سنتی در فقه اسلامی خون بهای یک زن نصف خون بهای مرد است. این کتاب این فتوا را نقد میکند و به نفع برابری دیه زن و مرد استدلال میکند. برابر یافتههای این پژوهش، راههای فقهی برای تنظیم نظام جدید دیات و …
توضیحات بیشتر »گام دیگر دیوان عالی کشور برای رفع ابهام از «تساوی دیه زن و مرد»
یک گام دیگر دیوان عالی کشور برای رفع ابهام از «تساوی دیه زن و مرد»دیه زن و مرد و مبانی تفاوت آنها، نه تنها در میان حقوقدانان مخالفان و موافقان متعددی داشته، بلکه در بین فقهای شاخص از گذشته تا به زمان حال هم در مورد آن اختلاف نظرهایی وجود داشته است. قانونگذار در سال ۱۳۹۲ هنگام تدوین قانون جدید مجازات اسلامی و با توجه به نگاههای جدید حقوقی و فقهی که در جامعه حاکم شده بود برای بحث پرچالش دیه زن و مرد و تفاوت مقدار آنها تمهیداتی در نظر گرفت؛ اما در محاکم قضایی با چالشهایی مواجه شد. …
توضیحات بیشتر »سیاست روشنی در گزینش نظریه فقهی بهعنوان مبنای تقنین نداریم/ در تقنین دنبال آن دسته از نظریات فقهی برویم که قابلیت اجرایی دارد
ما در گزینش نظریه فقهی بعنوان مبنای تقنین باید یک سیاستی داشته باشیم که آن سیاست الان روشن نیست. بر اساس تجاربی که بنده دارم، ما باید دنبال آن دسته از نظریات فقهی برویم که قابلیت اجرایی دارد و یا چالش کمتری به دنبال دارد و خواستههای افراد جامعه را بیشتر تأمین میکند. ولی در مواردی که ما نظریه فقهیِ متعین و مشخص و غیر اختلافی داریم، نمیتوانیم این نظرات را نادیده بگیریم. اما در مواردی که نظریههای مختلف و فتاوای اختلافی داریم، ظرفیت انعطاف وجود دارد زیرا در نهایت، از هر فتوایی که متابعت کنیم، در نهایت طبق نظریه …
توضیحات بیشتر »ماجرای «برابری دیه زن و مرد» چیست؟
انتشار رای وحدت رویهای از سوی هیات عمومی دیوان عالی کشور در باره دیه زن و مرد در روزهای اخیر خبرساز شد. به گزارش شبکه اجتهاد، پس از انتشار رأی وحدت رویه شماره ۷۷۷، ۱۳۹۸/۲/۳۱ هیأت عمومی دیوان عالی کشور در رابطه با «پرداخت معادل تفاوت دیه زنان تا سقف دیه مردان» مباحثی در این رابطه مطرح شد و برخی از آن به عنوان برابری دیه زن و مرد یاد کردند در حالی که دیوان عالی کشور صرفاً از قانونی که در سال ۹۲ در این باره تصویب شده رفع ابهام کرده است. با توجه به اینکه به صراحت ماده …
توضیحات بیشتر »زمینهای برای ارائه حکم ثانویه در برابری دیه زن و مرد وجود ندارد
پرسشهای مشترکی از مراجع تقلید، درباره امکان برابر شدن دیه زن و مرد مطرح شده است، موضوعی که آیتالله مکارم شیرازی معتقد است چون هنوز ملاک که بازدهی بیشتر اقتصادی مرد است، به طور غالبی وجود دارد، لذا اصلا زمینه صدور حکم ثانویه وجود ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، لایحه برابری دیه زن و مرد به مجلس نرسید اما از بهمنماه سال ۹۷ به دولت ارسال شد و در نوبت بررسی هیات دولت قرار گرفته است. از آنجایی که شرع و فقه یکی از مخالفان اصلی بررسی این لایحه در مجلس بوده، اعتمادآنلاین با ارسال پرسشهایی مشترک برای تمامی مراجع …
توضیحات بیشتر »مجلسیها نباید به مساوات دیه زنان وارد شوند
آیتالله سبحانی گفت: در مورد مساوات دیه زن و مرد که در مجلس شورای اسلامی مطرح است باید بحث شود و مشخص شود که آیا مجلس صلاحیت بررسی این مسئله را دارد. مجلسیها نباید به مساوات دیه زنان وارد شوند و رسالت اصلی آنها رسیدگی به وضعیت معیشتی مردم است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله شیخ جعفر سبحانی در اختتامیه دهمین جشنواره علامه حلی(ره) که در مجتمع آموزش عالی امام خمینی(ره) در قم برگزار شد، عنوان کرد: اهمیت قلم در مکتب اسلام بسیار بالا بوده و این مکتب برای قلم قداست قائل است. قسم بر غیر خدا جایز بوده و …
توضیحات بیشتر »دلیلی برای افزایش دیه در ماههای حرام وجود ندارد!/ قرآن دیه زن و مرد را یکسان وضع کرده است/ افزایش دیه در ماههای حرام برای همه زمانها و مکانها صدق نمیکند
یک استاد حوزه و دانشگاه گفت: در قرآن در مورد دیه تفاوتی بین زن و مرد مشاهده نمیشود، اما در فقه ما و در دستهای از روایات این تفاوت به وجود آمده است. به گزارش شبکه اجتهاد، دیه یا خونبها از قوانین اسلام است و بر اساس تعاریف فقهی، مال یا پولی است که به سبب کشتن انسان یا نقص عضو به کسی که صدمه دیده است یا به بازماندگان او پرداخت میشود. در تعریف حقوقی، دیه کیفر نقدی است که از مجرم به نفع مجنیعلیه یا قائم مقام او گرفته شود. میزان دیه از سوی شارع(دادگاه) برای جنایت تعیین …
توضیحات بیشتر »«نقد عیار» در بوته نقد آیتالله سبحانی
حکم الهى ابدى است و تغییرپذیر نیست، اگر دگرگونى رخ میدهد به خاطر تغییر موضوع یا مصداق موضوع است. مثلاً بیع الدم چون فاقد منفعت محلله بود محکوم به حرمت بود ولى بعد از پیدا کردن فایده محلل حکم عوض شد، چون موضوع یا مصداق موضوع عوض شد ولى هیچگاه مرور زمان یا شرایط زمان و مکان در حکم شرعى دست کارى نمیکند. شبکه اجتهاد: در روزنامه اطلاعات مورخ ۹۷/۷/۷ مقالهای تحت عنوان «عیار نقد» چاپ، و در آن، به مقاله «حدود تأثیر زمان و مکان در استنباط حکم شرعى» خرده گیرى شده است، از این جهت لازم دیده شد …
توضیحات بیشتر »«عیار نقد»؛ پاسخ فاضل میبدی به نقد آیتالله سبحانی
شبکه اجتهاد: مقالهای در روزنامه اطلاعات مورخ ۹۷/۶/۳۱ با عنوان «حدود تأثیر زمان و مکان» از استاد آیتالله جعفر سبحانی به طبع رسید. گویا این مقاله نقدی بود بر سمینار «امکانسنجی برابری دیه زن و مرد» که در مشهد با ابتکار معاونت محترم ریاست جمهوری در امور زنان، سرکار خانم دکتر ابتکار در تاریخ ۲۸/۵/۹۷ برگزارشد. آیتالله سبحانی در دو شماره در روزنامه اطلاعات محتوای آن سمینار را به نقد گذاشتند: یکی در پاسخ استاد سروش محلاتی در مورد مسئله «تساوی دیه زن و مرد» و مقاله دوم در پاسخ نگارنده که در میزگردی با عنوان «ضرورت اجتهاد مجدد و …
توضیحات بیشتر »حدود تأثیر زمان و مکان در استنباط احکام، کلید حلّ مناقشات
شبکه اجتهاد: تأثیر زمان و مکان در استنباط احکام شرعى، عامل مهمى است که حضرت امام خمینى(قدس سره) بر آن تأکید داشتند. در این مقاله توضیحاتى در کیفیت تأثیر آن دو عامل انجام گرفته است. جاى تردید نیست که شرایط زندگى که از آن به «زمان و مکان» تعبیر میکنند، در استنباط حکم شرعى از کتاب و سنّت تأثیر بسزایى دارد، ولى آنچه که مهم است، آشنایى با حدود تأثیر این دو عامل است. گاهى تصوّر میشود مسأله «ارث زن»، و یا «طلاق» و یا «دیه» او، مشکلى در جامعه پدید آورده و باید به کمک همین قاعده که مورد …
توضیحات بیشتر »تنصیف دیه زن حکم تأسیسى است نه امضائى
شبکه اجتهاد: برخى از پژوهشگران معتقدند که تنصیف دیه زن امضایى است، بنابراین قابل دگرگونى مىباشد. این مقاله که به قلم آیتالله شیخ جعفر سبحانی است که به تحلیل این نظریه مىپردازد. در شماره ۳۳۳ مورخ ۸ر۶ر۹۷ در نشریه «حریم امام» دو بحث جلب نظر کرد: یکى تحت عنوان «با تغییر عرف و موضوع، امکان تغییر حکم شرعى وجود دارد»، دیگرى «میزگردى با حضور سه شخصیت درباره ضرورت اجتهاد نو در حوزه زنان و چالشهاى حقوقى دیه آنان». نظرهاى اینجانب در این مقاله متوجه موضوع نخست است. بررسى موضوع دوم به بعد موکول مىشود. پژوهشگر در مورد نخست، نظریه …
توضیحات بیشتر »نکاتی بر مُدعای «امکان برابری دیه زن و مرد»/ حسین الهی خراسانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: این نقد، مبتنی بر گزارش منتشر شده از جلسه سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی پیرامون امکان سنجی فقهی تساوی دیه زن و مرد، در تارنمای «شبکه اجتهاد» است. برای امکانسنجی فقهی تساوی دیه زن و مرد(که غیر از اثبات تساوی است و صرفاً امکان ثبوتی آن را مطرح میکند)، دو راه وجود دارد؛ یکی نقد ادله اثباتی قائلین به نصف بودن دیه زن است که گر چه تساوی دیه را ثابت نمیکند، امّا چون تساوی دیه، مانع ثبوتی ندارد پس ثبوتاً هر دو به یک اندازه ممکن هستند و بدون دلیل اثباتی. دیگری ارائه ادله قابل …
توضیحات بیشتر »دیه زن و مرد و نسبت آن با مبانی استنباطی فقهی/ با تغییر عرف، امکان تغییر حکم شرعی وجود دارد/ برابری دیه زن و مرد قابل اثبات است
استاد دروس خارج حوزه علمیه قم به تشریح نسبت عدم تناسب دیه زن و مرد با مبانی استنباطی فقهی پرداخت و افزود: اگر بتوان ۴ مرحله در بحث علمی خویش را پشت سر گذاریم، برابری دیه زن و مرد قابل طرح و اثبات است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمد سروشمحلاتی، استاد دروس خارج حوزه علمیه قم، در نشست اول سلسله نشستهای علمی «چالشهای فقهی حقوقی حوزه زنان» با موضوع «امکانسنجی برابری دیه زن و مرد» در هتل همای مشهد اظهار کرد: از منابع چهارگانه استنباط احکام فقهی در قرآن مسالهای در زمینه مقدار دیه زن و مرد نداریم؛ …
توضیحات بیشتر »نامه مهم آیت الله سبحانی به رییس مجلس درباره طرح تساوی دیه زن و مرد
آیتالله جعفر سبحانی در پیامی به علی لاریجانی نسبت به طرح برابری دیه زن و مرد واکنش نشان داد و این طرح را مغایر احکام اسلامی توصیف کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله شیخ جعفر سبحانی نسبت به “طرح تساوی دیه زن و مرد” واکنش نشان داد و با ارسال نامهای به دکتر علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی، این طرح را دارای اشکالات متعدد دانست. متن کامل این نامه به شرح زیر است: بسم الله الرحمن الرحیم حضور محترم جناب آقای دکتر علی لاریجانی دام عزه ریاست محترم مجلس شورای اسلامی با اهداء سلام به حضرتعالی و کلیه نمایندگان …
توضیحات بیشتر »