حجتالاسلام نجفی عمران گفت: یکی از راهکارهای تکثیر جمعیت تغییر نگرش مردم نسبت به مسأله تکثیر جمعیت است. باید روحیه توکل و ایمان در میان مردم افزایش پیدا کند و توهمات مربوط به تعدد فرزند از مردم دفع شود. یکی از راهکارهای عملی ایجاد اشتغال است. باید امکانات لازم برای ازدواج جوانان فراهم شود. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «جایگاه حاکمیت در تکثیر جمعیت» با حضور حجتالاسلام عبدالرحمن نجفی عمران، پژوهشگر و استاد حوزه و حجتالاسلام محمد سهیل بهرامی نسب پژوهشگر و استاد حوزه پنجشنبه گذشته در پژوهشگاه فقه نظام برگزار شد. جایگاه حاکم در تکثیر جمعیت در ابتدای …
توضیحات بیشتر »آخرین دغدغههای پیامبر(ص)/ علی شفیعی
شبکه اجتهاد: مرحوم کلینی در اصول کافی که یکی از آثار حدیثی ماندگار شیعی و از منابع اصیل مورد رجوع و توجه بوده است جریانی را به نقل از امام صادق علیه السلام روایت میکنند که ایشان فرمودهاند پیامبر اسلام در اواخر عمرشان آن گاه که خبر رحلت شان را میشنوند مردم را در مسجد جمع میکنند و چند توصیه را به عنوان آخرین دغدغههای خویش با مردم مطرح میکننند دغدغههایی که همه از جنس توصیههای بازدارنده و کنترلی نسبت به حاکمان مسلمان و دولتهای دینی هستند. امام صادق (ع) میفرمایند این سخنان آخرین سخنان آن حضرت در جمع مسلمانان …
توضیحات بیشتر »خاستگاه فقهی اختلاف نظر مراجع در اثبات رؤیت هلال رمضان و شوال
شبکه اجتهاد: حجتالاسلام رضا مختاری، مدیر موسسه کتابشناسی شیعه، محقق و گردآورنده میراث فقهی «رویت هلال» در گفتوگویی، مبانی اختلاف نظر مراجع در رویت هلال و نیز راه رسیدن به نظر واحد را بیان کرده است. مردم از اختلاف در مسئله رویت هلال دچار حیرت شدهاند. خوب است در آغاز، اشارهای به این اختلافها داشته باشید. مختاری: بله همینطور است! امروز آنچه برای مردم مهم جلوه میکند، علت این اختلافهاست که مناسب است مردم نسبت به آن توجیه شوند. اکنون برخی کشورها اعلامهایشان نه تنها بر مبنای رویت نیست بلکه بر اساس یک سری حسابهای معقول هم انجام نمیشود، و …
توضیحات بیشتر »استهلال، از منظر مبانی عقلایی و حکومتی
چگونه میتوان تصور کرد، اعلام ماه، حکومتی نباشد، معنا ندارد که خود آغاز و پایان ماه اختلافی باشد. این مسائل در حوزه مسائل حکومتی هستند و تنها حاکم اسلامی باید ورود کند. مقصودم از ورود این است که، در این موارد مردم باید عملا از یک نفر تقلید کنند. بنابراین فتوا و تشخیص حاکم اسلامی ملاک عمل قرار میگیرد. اگر هم منشاء اختلاف در شروع و پایان ماه، تشخیص مصداقی روئیت باشد، بیشک نظر حاکم اسلامی مقدم است. هم به خاطر مسند حاکمیت و هم اینکه او با امکانات و دقت بیشتری مساله را پیگیری میکند. شبکه اجتهاد: هر ساله …
توضیحات بیشتر »انتشار کتاب «ولایت فقیه» در پنج جلد
شبکه اجتهاد: انتشارات شهیدکاظمی کتاب ولایت فقیه را در ۵ جلد به قلم محمود زارعی منتشر کرده است. جلد اول: دین و سیاست سیاست به معنای حقیقی آن عبارت است از مدیریت و توجیه و تنظیم زندگی اجتماعی انسانها در مسیر حیات معقول. سیاست با نظر به این تعریف، همان پدیده مقدس است که اگر به طور صحیح انجام بگیرد، با ارزشترین (یا حداقل) یکی از با ارزشترین تکاپوهای انسانی است که در هدف بعثت پیامبران الهی منظور شده است و عالیترین کار و تلاشی است که یک انسان دارای شرایط میتواند انجام بدهد؛ این همان عبادت باارزش است که …
توضیحات بیشتر »نقد حکومت و حاکمان، به معنای نقد دین نیست/ اعتراض، حقی دینی برای مردم در برابر حکومت است
شبکه اجتهاد: سید جواد ورعی، مدرس حوزه و دانشگاه و پژوهشگر در حوزه فقه سیاسی است. او در کتاب «بررسی فقهی فرمانبرداری و نافرمانی مدنی»، به حق دینی اعتراض شهروندان نسبت به حکومت، پرداخته است. به اعتقاد او، دیدگاههای فقها و علمای دین در خصوص اعتراض به حکومت، دارای تنوعی است: از متهم کردن معترضان به عنوان محارب و باغی تا به رسمیت شناختن نافرمانی مدنی. برخی بر این عقیده هستند که اشکال و نقد به حکومت دینی، به منزله نقد دین و مقابله با آن است و لذا هر نوع اعتراضی به حکومت را مساوی با خروج از دین، …
توضیحات بیشتر »اسلوب نهی از منکر حاکمان اسلامی در سیره ائمه (ع)/ محمد صادقیان
اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از موضوعات مطرح در روابط میان حاکم و مردم، موضوع اعتراض است. سؤال این است که آیا فقه، در خصوص اصل این موضوع حقی برای مردم قائل است یا خیر؟ اگر چنین حقی وجود دارد، محدوده عملکرد شرعی عناصر دخیل در این امر یعنی مردم و حاکمان کجاست؟ حق اعتراض در فقه اسلامی، موضوعی است که در ذیل مقوله نهی از منکر پیش بینی شده است. این مقوله (نهی از منکر) محدودیتی از جهت موضوع ندارد. بدین معنا که هیچ بخش از بخشهای جامعه اسلامی و مراتب حکومتی از شمول این امر استثناء نشده است. حتی …
توضیحات بیشتر »حاکم اسلامی باید روی افکار عمومی کار کند/ مدل پارلمانی در ایران ناکارآمد است
عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان این که افکار عمومی در دنیای امروز بسیار مهم است، گفت: در بحث فقهی افکار عمومی یک نوع انتخابات است و گرایش مردم به صورت به سمت چیزی را نشان میدهد؛ مسأله این است که اگر حاکم کشف کند که مردم چنین فکری دارند آیا میتواند مخالفت کند و یا این که باید مطابق خواست مردم عمل کند.
توضیحات بیشتر »اختیارت حاکم اسلامی در وضع احکام متغییر با نگاه به احکام زنان
عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه علامه طباطبایی دایره اختیارات حاکم اسلامی را در وضع قوانین متغییر در حیطه احکام مباح دانسته و بیان کرده که حاکم اسلامی میتواند حکم مباح را ممنوع یا مقید کند، گفت: ما معتقد هستیم که مبنای اختیارات حاکم اسلامی در وضع قوانین متغییر حتی در حیطه احکام مباح قاعده تزاحم است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین حسنعلی علی اکبریان، عضو هیأت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در همایش ملی جنیست و خانواده از نگاه علامه طباطبایی با اشاره به «اختیارت حاکم اسلامی در وضع احکام متغییر با نگاه …
توضیحات بیشتر »جهان بینی سیاسی مهمترین زیرساخت فقهی حکومت اسلامی است
دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی جهان بینی سیاسی را از مهمترین زیرساخت فقهیِ حکومت اسلامی برشمرد، گفت: این زیرساخت یعنی که در اسلام، قرآن و منابع دینی خدا چگونه معرفی میشود و آیا رابطه انسان، رابطه ای تاریخی میباشد و خداوند در میان بشر چه جایگاهی دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله محسن اراکی، دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در نشست تخصصی «زیر ساختهای فقهیِ حکومت اسلامی» که با حضور ائمه جماعات مساجد، فضلای درس خارج، اساتید حوزه و دانشگاه در مسجد اعظم اهواز برگزار شد، با اشاره به این که موضوع نشست از اهمیت بالایی برخوردار …
توضیحات بیشتر »ملاحظاتی پیرامون «حفظ نظام»
معنا و محدوده نظام چیست؟ چارچوب حفظ نظام عام یا حفظ نظام سیاسی چیست؟ آیا به هدف حفظ نظام هر کار لازمی میتوان کرد و اطلاق دارد یا مقید است و نمیتوان برای حفظ نظام هر اقدامی را انجام داد؟ در تزاحم ولو نسبی میان حفظ نظام عام اجتماعی و حفظ نظام سیاسی کدام مقدم است؟ شبکه اجتهاد: قاعده «وجوب حفظ نظام» و به عبارت دیگر «حرمت اختلال نظام» در فقه ما امری مسلم و مستند به ادّله متعدد است. ابتدا باید روشن شود واژه «حفظ نظام» یا به تعبیر دقیقتر «نظام» به چه معنایی به کار میرود؟ این واژه …
توضیحات بیشتر »تبیین نظریه اندیشه حکومت دینی و پاسخ به چند شبهه
اگر یک عده بگویند احکام فردی را قبول داریم، اما احکام اجتماعی، سیاسی، قضایی و امثال اینها غیر قابل قبول است این میشود (نُؤمِنُ بِبَعضٍ وَنَکفُرُ بِبَعضٍ). لذا سکولاریسم به معنای جدایی ساحت سیاسی ـ اجتماعی از ساحت دینی، یک نوع کفر است. به گزارش شبکه اجتهاد، دومین نشست علمی مرکز تحقیقات حکومت اسلامی دبیرخانه مجلس خبرگان با موضوع «حکومت دینی و کارآمدی آن» با نظریهپردازی آیتالله عباس کعبی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و عضو مجلس خبرگان رهبری برگزار شد. گزارش تفصیلی این نشست علمی را در ادامه میخوانید. در نظریه حکومت دینی در عصر غیبت، …
توضیحات بیشتر »صد سبیل حج؛ نقش حاکم اسلامی در تعطیلی یا تعلیق حج
نشست صد سبیل حج با عنوان «نقش حاکم اسلامی در تعطیلی یا تعلیق حج»، با سخنرانی رضا عندلیبی، مدیر گروه فقه و حقوق پژوهشکده حج و زیارت و مهدی درگاهی، عضو شورای پژوهشی پژوهشکده حج و زیارت در مجمع جهانی صادقین برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین مهدی درگاهی، عضو شورای پژوهشی پژوهشکده حج و زیارت در این نشست با اشاره به اینکه مراد از تعطیلی حج عوامل و پیشینه آن در اسلام موضوع بحث ماست، اظهار داشت: اگر نگاهی به پیشینه تاریخی تعطیلی حج بیندازیم، میبینیم که این موضوع به معنی برگزار نشدن مراسم حج است به …
توضیحات بیشتر »مبانی ولایت فقیه آیتالله صالحی مازندرانی مکتوب شد
این کتاب که به همت سیدکمالالدین عمادی عضو هیأت علمی بنیاد بین المللی اسراء قم تدوین شده است مباحث درسهای خارج فقه آیتالله صالحی مازندرانی(ره) درباره «ولایت فقیه» طی ۷۸ جلسه در سالهای ۱۳۶۹ و ۱۳۷۰ در جمع فضلای حوزه علمیه قم است. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «مبانی ولایت فقیه» از مجموعه آثار آیتالله اسماعیل صالحی مازندرانی(ره) از سوی دفتر نشر معارف منتشر شد. این کتاب در هفت فصل تنظیم و تدوین شده است: تبیین مفاهیم، ضرورت حکومت، ضرور حکومت و ولایت در فقه سیاسی، قیام در عصر غیبت (بررسی روایاتی که به ظاهر دلالت بر حرمت تشکیل حکومت …
توضیحات بیشتر »مسأله رؤیت هلال از شئون حاکم اسلام است/ معنا ندارد آغاز و پایان ماه اختلافی باشد
چگونه میتوان تصور کرد اعلام ماه، حکومتی نباشد؟ معنا ندارد آغاز و پایان ماه اختلافی باشد! این مسائل در حوزه مسائل حکومتی هست و تنها حاکم اسلامی باید ورود کند. مقصودم این است که در این موارد مردم باید عملاً از یک نفر تقلید کنند. بنابراین فتوا و تشخیص حاکم اسلامی ملاک عمل قرار میگیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، هر ساله با نزدیک شدن ماه مبارک رمضان، بحث «استهلال» در مجامع علمی و حتی عمومی مطرح میشود. استهلال فی نفسه امری مستحب است که گاه به خاطر مقدمه شدن برای انجام برخی واجبات الهی، اهمیتی در حد وجوب پیدا میکند. …
توضیحات بیشتر »اختلاف فقها بر سر رؤیت هلال از کجا شروع شد؟
رؤیت هلال ماه رمضان و شوال از جمله مواردی است که در بسیاری از سالها اختلافاتی درباره اثبات آن بروز میکند و معمولاً کشورهای اسلامی با اختلاف، ماه رمضان را آغاز و به پایان میرسانند. گاه در ایران نیز اختلافهایی در امر استهلال ماه رمضان و روز عید فطر پدید میآید و مقلدان مراجع عظام بنا به تفاوت نظر مرجع خود، راه و رسم مختلفی را در پیش میگیرند که سال جاری هم، همین مسئله محتمل است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله محمدجواد فاضل لنکرانی رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) و از اساتید خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، …
توضیحات بیشتر »مطالعه تطبیقی مبنا و فرآیند تعیین حاکم اسلامی در آرای امام خمینی(ره) و سنهوری
امام خمینی(ره) در تعیین حاکم، قائل به نصب است و سنهوری قائل به انتخاب. با وجود اختلاف شدید میان دو نظریه نصب و انتخاب به عنوان مبنای تعیین حاکم اسلامی، پژوهش حاضر با رویکردی تحلیلی ـ توصیفی، در گستره فرآیند تعیین، روحی دموکراتیک را حاکم بر دو نظریه خلافت راشده سنهوری و ولایت مطلقه فقیه امام خمینی می یابد که از طریق سازوکارهایی؛ نظیر انتخاب شورایی و دودرجه ای تبلور می یابد و نتیجه آنکه با تمرکز بر زمینه های مورد وفاق انتخابی بودن انتخاب کنندگان (انتخابات)، شرط دانستن عدالت و تقوا و علم در ناخبین و ماهیت شورایی تصمیم گیری آنان، می توان نسبت به تشکیل مجمع یا شورایی متشکل از خبرگان در فرآیند تعیین حاکم اسلامی مبادرت ورزید. اگر چه نمی توان از پاره ای از تفاوت ها در آثار و نتایج منبعث از مبانی چشم پوشید، اما به هر صورت، تمهید چنین سازوکاری به تضمین ویژگی دموکراتیک فرآیند تعیین حاکم می انجامد. بدون اینکه تفاوت های این نوع رویکرد دموکراتیک با الگوی غربی دموکراسی نادیده گرفته شود.
توضیحات بیشتر »رئیس مجلس خبرگان: حاکمیت در اسلام تعدد بردار نیست
آیتالله یزدی معتقد است فقهاء به عنوان حاکم شرعی به شمار میروند و حاکمیت در اسلام تعدد بردار نیست و تنها یک فقیه، باید توسط فقهاء به عنوان حاکم انتخاب شود تا قدرت او بیشتر شود و باقی فقهاء تابع او باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله محمد یزدی در همایش بزرگ ولایتمداران که در مسجد امام حسن عسکری(ع) پردیسان قم برگزار شد، به مسئله تشکیل نظام اسلامی و حاکمیت ولایت فقیه اشاره کرد و گفت: اصل موضوع ولایت فقیه از مسائلی است که مورد اتفاق همه فقهاء است. وی در ادامه به ریشهیابی حق ولایت فقیه در قرآن اشاره …
توضیحات بیشتر »واکاوی ماهیت حکم حکومتی و فتوا
هر مجتهد جامع الشرایطی بر اساس هر یک از سه منصب افتا، حکم و قضا، قدرت و اختیار خاصی پیدا می کند. بر اساس منصب افتا، مجتهد می تواند در مورد مسئله شرعی فتوا دهد که این فتوا حاصل اجتهادی روش مند است. همچنین مجتهد بر مبنای منصب حکم نیز، قدرت صدور حکم می یابد که بر الزام بر انجام دادن یا ترک کاری به دلیل مصلحت آن، به ویژه در منطقه الفراغ و جدای از احکام ثانویه مبتنی و صدور آن با لحاظ برخوردار بودن از مقام و منصب ولایت است.
توضیحات بیشتر »بررسی شرط عدالت حاکم در فقه سیاسی امامیه و اهل سنت
نویسنده: فاطمه تنهانوبندگانی ناشر: شاپرک سرخ تاریخ نشر: ۹۴/۰۹/۲۴
توضیحات بیشتر »