شبکه اجتهاد: مجموعه درسگفتارهای مرحوم داود فیرحی با نام «پیامبری و قرارداد»، تلاش میکند با تمرکز بر سیره پیامبر اسلام (ص)، نظریهای درباره ماهیت حکمرانی ایشان ارائه دهد. نویسنده با تکیه بر ایده قرارداد، ادعا میکند حکومت پیامبر مبتنی بر الگویی قراردادی بوده است. این کتاب، ضمن تلاش برای ارائه تحلیلی فقهی و دینی از حکمرانی پیامبر، چالشهای متعددی از …
Read More »Tag Archives: دولت اسلامی
در نقد سستی ایده دولت قراردادی پیامبر/ اکبر محمدی
اختصاصی شبکه اجتهاد: یادداشت «سستی ایده «دولت قراردادی پیامبر» به قلم جناب آقای محمد متقیان تبریزی بهطور محترمانه وارد بحث شده و سعی کرده است مواجهه علمی و یا به تعبیر خویش مواجهه روشمند با کتاب داشته باشد؛ که این رویکرد نویسنده قابل تقدیر است. در این یادداشت، دوگانهسازیها و تقسیمبندیهای متعددی مطرح شده است، مانند اختیار و اضطرار، متن …
Read More »سستی ایده «دولت قراردادی پیامبر»/ محمد متقیان تبریزی
شبکه اجتهاد: مرحوم داوود فیرحی، یکی از نویسندگان پرکار عرصه فقه سیاست بود. از او تألیفات و نگاشتههای متعددی در این حوزه به جای مانده است که حامل تفکر و اندیشه او در نسبت میان فقه و دنیای معاصر با نظر به سیاست و حکمرانی است. نگارنده، در مطالعاتی که از این آثار داشته، آنها را نه تنها درخور نقد …
Read More »تذکری فقهی به رئیس جمهور محترم کشور/ مهدی عربی
اختصاصی شبکه اجتهاد: چندی است درباره انتصابهای رئیس جمهور محترم کشور حاشیههایی مطرح میشود و از سوی برخی اساتید باسابقه حوزه علمیه تذکرهایی به گوش میرسد. با توجه به تعهد دینی و شهرت رئیس دولت چهاردهم به استفاده از معارف نهج البلاغه، روشن است که حکم شرعی و تقیدات دینی برای ایشان مهم است. حال که روند نصب و انتصابات …
Read More »«دولت از منظر حکمت متعالیه» روانه بازار نشر شد
کتاب «دولت از منظر حکمت متعالیه» به اهتمام شریف لکزایی توسط پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و در ۴۴۹ صفحه به چاپ رسید. به گزارش شبکه اجتهاد، هدف اصلی کتاب حاضر که مجموعه مقالات کنگره حکمت سیاسی متعالی میباشد این است که بخشی از بنیادهای بحث سیاست از منظر حکمت متعالیه را در زمینه …
Read More »تفقهی در سطوح تکثر سیاسی-فرهنگی در دولت معیار و تکاملی دینی(دولت مهدوی) / علی آقاجانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: دولت مهدوی دولت معیار و چشم انداز آینده جهان در اندیشه سیاسی شیعی است. از این رو نوشتار حاضر در اضلاع مختلف این دولت و هندسه سیاسی آن راهنمای عمل در گذار بدان آینده محتمل خواهد بود. این چشم انداز راهها و روندها را پیش روی معتقدان قرار داده و آنها را در همان مسیر هدایت میسازد. …
Read More »بازخوانی مسؤولیتها و رسالتهای دولت اسلامی
باید دانست مسائل فرهنگی تبدیل به مسائل سیاسی اقتصادی میشود و مسائل سیاسی و اقتصادی نیز تبدیل به مسائل فرهنگی میشوند و تاثیر و تاثر متقابلی دارند. به عنوان نمونه بسیاری هستند که تلاش دارند به مسایل فرهنگی ضربه بزنند تا مسایل سیاسی و اصل نظام ضربه بخورد چنان که میبینیم مسئله عفاف و حجاب مسئله سیاسی شده است. بنابراین …
Read More »سه رویکرد فقهی در تبیین «دولت اسلامی»/یحیی عبداللهی
شبکه اجتهاد: رویکرد «فقه موضوعات»، هسته مرکزی دین را دستورات و فرامین الهی میداند که فقه، آنها را در قالب احکام شرعی استنباط کرده و به مکلفین ارائه میکند. طبق این نگرش، هریک از افعال مکلفین، بهصورت یک عنوان کلی، موضوع برای یکی از احکام تکلیفی قرار میگیرد و تکلیف او را مشخص میکند. براین اساس، رویکرد «فقه موضوعات» در …
Read More »ماهیت «دولت اسلامی» از منظر اجتماعی، سیاسی و اخلاقی
رئیس مرکز پژوهشی مبنا، دولت اسلامی را دولتی تنظیمگر، تسهیلکننده و ترمیم گر توصیف نمود و اذعان داشت: عدالت خمیرمایه اصلی در تمام رویکردهای دولت اسلامی است. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر محمدتقی دشتی در کرسی علمی ترویجی ماهیت دولت اسلامی که در سالن جلسات انجمنهای علمی حوزه برگزار شد، ضمن تبیین پیشینه تحقیق یادشده به ماهیت و سرشت دولت …
Read More »دولت اسلامی در اندیشه علامه فضلالله؛ اسلام شکل خاصی برای حکومت تعیین نکرده است!
دکتر مرادی میگوید از نظر علامه فضلالله هیچ الگوی مشخصی برای دولت اسلامی نداریم اما این بدان معنا نیست که اسلام انسان را در عرصه سیاست رها کرده باشد. بلکه صرفا شکل حکومت را مشخص نکرده است. شاید به نوعی دست انسان را در این زمینه باز گذاشته است که بنا به مقتضیات زمان رفتار کند. اما آنچه مشخص است …
Read More »«نظریه دولت» در ششمین کنگره علوم انسانی-اسلامی بررسی شد/ گفتمان انقلاب اسلامی بدون ملاحظات فقهی ناقص خواهد بود
عضو هیئت علمی گروه فقه سیاسی دانشگاه شهید بهشتی گفت: دولت مطلوب بر اساس روش شناسی فقهی میتواند حکومت پیشرو را اداره کند؛ در این صورت، آن دولت پاسخگوی تمام مسائل و راه حلهای منطقی که جامعه با آنها مواجه هست را پوشش میدهد. به گزارش شبکه اجتهاد، کمیسیون تخصصی علوم سیاسی – اسلامی ششمین کنگره بین المللی علوم انسانی …
Read More »«روحانیت و دولت مدرن» به قلم عبدالوهاب فراتی کتاب شد
کتاب «روحانیت و دولت مدرن» اثر دکتر عبدالوهاب فراتی در گروه سیاست پژوهشکده نظامهای اسلامی توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه به زیور طبع آراسته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، بیتردید یکی از آرمانهای انقلاب اسلامی، بنای «دولتی دینی» در ایران است. این آرمان که مهمترین دستاورد این انقلاب است بر تمام ابعاد کنونی زندگی ما سایه افکنده است. با این همه، …
Read More »حقوق بینالملل یک امر ثانوی برای دولت اسلامی است/ اصل «نفی سبیل» حاکم بر تمامی قواعد و قراردادهای بینالمللی
آرمان ما تحقق دولت اسلامی است؛ اما بر اساس واقعیت چارهای نداریم که در نظام بینالملل زندگی کنیم. حالا که مجبوریم در این نظام بینالملل زندگی کنیم، بهنظر من ظرفیتهای بسیار زیادی در حقوق بینالملل وجود دارد که میتوانیم از این ظرفیتها علیه نظام سلطه و کشورهای متخاصم، فعالانه استفاده کنیم؛ یعنی مثلاً اینکه کشوری مثل کانادا هرساله علیه ایران …
Read More »نظریه کارآمدی دولت اسلامی با تأکید بر دیدگاه امامین انقلاب
کتاب «نظریه کارآمدی دولت اسلامی با تأکید بر دیدگاه امامین انقلاب» از سوی انتشارات دانشگاه باقرالعلوم (ع) روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «نظریه کارآمدی دولت اسلامی با تأکید بر دیدگاه امامین انقلاب» به قلم رقیه جاویدی در ۴۱۷ صفحه از سوی انتشارات دانشگاه باقرالعلوم (ع) به زیور طبع آراسته شد. خردمایه شکلگیری کارآمدی دولت اسلامی بر …
Read More »گرهگشایی از مسألۀ «مشروعیّت» در دولتِ اسلامی/ مهدی جمشیدی
شبکه اجتهاد: باید اصطلاحِ “مشروعیّت” را در معنایی که در “فلسفۀ سیاست” رایج است، بهکار برد که عبارت است از “حقّ حاکمیّت”. پس مراد، معنای لغوی مشروعیّت نیست؛ یعنی سخن در این نیست که “شروطِ دینیبودنِ حکومت” چیست. اگر “حقّ حاکمیّت/ مشروعیّت” را “مردم” به “حاکم” بدهند، یعنی حاکم بهصورتِ “پیشینی”، حقّی نداشته و این حقّ، برخاسته از نظرِ مردم …
Read More »«نظریه دولت» در مکتب کلامی و فقهی شهید صدر
تازهترین اثر از منشورات مرکز اسناد انقلاب اسلامی با عنوان «نظریه دولت در مکتب کلامی و فقهی علامه شهید سید محمدباقر صدر» روانه بازار نشر شد. در این کتاب نظریه دولت و مختصات آن را در نظرگاه شهید محمدباقر صدر بررسی میکند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، شهید صدر را میتوان از جمله متفکران مسلمانی دانست که به اندیشه جمهوری اسلامی …
Read More »حکمرانی اسلامی در انتظار دولت اسلامی/ عبدالحسین خسروپناه
شبکه اجتهاد: یکی از آسیبهای سازمانها، بانکها و بخشهای مختلف انقلاب اسلامی، در نظر نگرفتن حکمرانی در تدوین قانون و اسناد است، به گونهای که با گذشت چهار دهه از انقلاب اسلامی هنوز نقص نبود حکمرانی آشکارا خود را نشان میدهد و راهکار چیرگی لحاظ حکمرانی اسلامی در دولت است. حکمرانی اسلامی فرایند راهبردی در سیاستگذاری، تقنین و سازمانسازی بر …
Read More »جرمانگاری هر گناهی در حکومت دینی، بستگی به مصلحت شرعی دارد/ اگر حکومتی به حسب ظاهر، شریعت را اجرا کند اما فرایندش شرعی نباشد، حکومت اسلامی نیست
استاد علیدوست، با اشاره به اینکه حکومت اسلامی حکومتی است که میخواهد در یک فرایند شرعی، اجرای شریعت کند، تصریح کرد: اگر یک حکومتی بهحسب ظاهر شریعت را اجرا کند اما فرایندش شرعی نباشد حکومت اسلامی نمیدانیم. این را مخصوصاً عرض کردم چون گاهی برخی در تعابیر فقط نتیجه را نگاه میکنند و میگویند حکومت اسلامی، حکومتی است که میخواهد …
Read More »مباحث دولت اسلامی سطحی و غیرتخصصی مانده است/ ایده دولت حداقلی اسلامی؟
دکتر شریف لکزایی معتقد است: انقلاب اسلامی نتوانسته نظریه دولت خود را تولید کند و بهصورت اقتباسی، محتوایی را از نظریههای مختلف اخذ کرده و بهکار گرفته، درنتیجه همین باعث مشکلاتی شده است. ما نه سوسیالیسم و نه لیبرالیسم را میپذیریم و چیزی بینابین اینها هستیم. اینها باعث شده که از هر دو چیزهایی را اخذ کنیم و این یک …
Read More »چهار ویژگی مهم دولت کارآمد با رویکرد فقه حکومتی نظاممند
الزاما همه نظریات فقهی، خروجی و الزامات ساختاری ندارد. ولی بعضی از نظریات مثل نظریه ولایت فقیه، الزامات و افاده ساختاری دارد؛ این نظریه توزیع قدرت را هرمی تعریف میکند و دولت مدرن هم باید بخشی از حاکمیت باشد و بتواند خود را در نسبتی با ولایت فقیه تعریف کند و مشروعیتش را از او بگیرد؛ و کارآمدی این دولت …
Read More »ظرفیت فقه در تبیین دولت کارآمد و نسبت آن با رویکرد جامعه شناختی
بحث در نبود ظرفیت نیست چرا که قاعدتا این ظرفیت در فقه وجود دارد. بحث در این است که چه ابزاری لازم است تا فقیه بتواند گزارههای فقهی مرتبط با مسئله کارآمدی یا دولت را ملموستر، عینیتر و کاراتر کند تا بتوان از آن در موضوعات سیاسی و به صورت خاص بحث کارآمدی بهره گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست …
Read More »اهداف دولت کارآمد از دیدگاه فقهای امامیه
برخی اهداف و غایات بستر ساز است و بستر حکومت را مهیا میکند و اگر نباشد هرج و مرج ایجاد میشود و حکومت محقق نمیشود؛ و برخی از اهداف و مقاصد، به منظور حفظ نظام است؛ و برخی اهداف نیز اهدافیاند که نظام بایستی آنها را محقق کند که برخی دنیوی یا مادی و برخی اخروی یا معنوی هستند؛ بنابراین …
Read More »منطق الگوی فقهی اخلاقی کارگزاران سالک در دولت اسلامی
در ادامه سلسله جلسات تخصصی گروه فقه اخلاق حکومتی موسسه فتوح اندیشه؛ نشست علمی «منطق الگوی فقهی اخلاقی کارگزاران سالک در دولت اسلامی» با حضور استاد محمدصالح کمیلی خراسانی، رئیس مؤسسه فرهنگی، تحقیقاتی توحید برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد کمیلی خراسانی در ابتدا به تعدادی از سؤالات مهم و از قبل تعیین شده در رابطه با مسأله «منطق …
Read More »مفاهیم جدید فقهی در جهت پاسخگویی به مسائل حقوق عمومی
«مقاصد شریعت»، «توسعه استنباط از قرآن»، «ابتناء احکام شرعی بر ارزشهای اخلاقی» و «نگاه اجتماعی به فقه» مفاهیمی هستند که در جهت پاسخگویی دقیق به مسائل حقوق عمومی قابل اتکا میباشد. به گزارش شبکه اجتهاد، دومین، سومین و چهارمین نشست از سلسله نشستهای «نظریه دولت» با ارائه حجتالاسلام و المسلمین دکتر محمد جواد ارسطا با موضوع «امکان سنجی حقوق عمومی …
Read More »ظرفیتهای فقه موجود در زمینه «نظریه حقوق عمومی اسلامی»
به همت مرکز پژوهشی مبنا، اولین نشست تخصصی نظریه دولت اسلامی برگزار شد. در این جلسه که با ارائه نظریه، توسط حج الاسلام والمسلمین دکتر محمدجواد ارسطا، دانشیار گروه حقوق دانشگاه تهران و استاد درس خارج حوزه علمیه قم صورت گرفت، سایر اساتید حاضر در جلسه به نقد مباحث مطرح شده و ارائه نظرهای خود پرداختند. به گزارش شبکه اجتهاد، …
Read More »نگاهی به امکان و امتناع تحقق «دولت اسلامی» در بستر مدرنیته
شبکه اجتهاد: یکی از کتبی که میتوان آن را از بحث برانگیزترین آثار سالهای اخیر در جهان اسلام و خصوصاً جهان عرب به شمار آورد، کتاب «The Impossible State» اثر اندیشمند مسیحی فلسطینی، پروفسور وائل حلاق است که تقریباً از سه دهه پیش تا کنون، همواره بر «شریعت اسلامی» تمرکز داشته و آثاری را نیز در این زمینه به رشته …
Read More »میزان اختیار دولت اسلامی در زمینه چندهمسری از نگاه علامه طباطبایی
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به تبیین چند موضوع از مباحث خانواده از جمله چندهمسری از دیدگاه علامه طباطبایی پرداخت و گفت: علامه در این زمینه به عمل اجتماعی مسلمین و سوءاستفادههایی که از این حکم شده پرداخته و چند بحث را آورده است؛ اول اینکه باید به زمینههای اجتماعی آن توجه کرد، دوم اینکه باید نگاه …
Read More »باید و نبایدهای «دولت اسلامی»
شبکه اجتهاد: تشکیل دولت اسلامی به عنوان یکی از حلقههای اصلی زنجیره تمدن اسلامی از مطالبات رهبر انقلاب اسلامی است. ایشان در دیدار دولت یازدهم به برخی از شاخصههای دولت اسلامی اشاره کردند. KHAMENEI.IR مجموعه بیانات حضرت آیتالله خامنهای را درباره دولت اسلامی در یک اینفوگرافیک تدوین و ارائه کرده است. نمایش تمام تصاویر دریافت تمام تصاویر (Zip)
Read More »راهبردهای ریشهنگرانه در مواجهۀ دولت اسلامی با بیحجابی
مخالفت با بدحجابی و مواجهۀ دولتی با آن، باید مبتنی بر «دلیل» باشد و دلیل باید بهگونهای ساختهوپرداخته شود که «فراگیر» و «غیرشکننده» باشد. دراینباره، با شبکهای از مفاهیم روبرو هستیم: «قانون / ضابطه / جرم / هرجومرج»، «هنجار / عُرف / ارزش / فرهنگ / انحراف»، «حرام / معصیت / گناه / فساد»، «اخلاق / حیا / عفت / …
Read More »از آیات سیاسی مکه تا دولت نبوی در مدینه/ عبدالوهاب فراتی
شبکه اجتهاد: هنگامی که سخن از سیره سیاسی به میان میآید، ناخواسته پای موضوع سیاست. یعنی قدرت و دولت نیز به میان میآید و به نوعی، رفتاری، سیاسی قلمداد میشود که به قدرت، مرتبط با معطوف باشد. به همین دلیل، سیاست را شناسایی رفتاری دانسته اند که با حکومت یک سرزمین ارتباط دارد، و میکوشد با سایر دولتها رابطه برقرار کند.
Read More »