عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اظهار کرد: گاهی کودک موضوع فقه است مانند جایگاه کودک در مسئولیتهای اجتماعی و کیفری یا اینکه کودکی از آغاز انعقاد نطفه است یا بعد از تولد آغاز میشود یا ممکن است امری بینابین باشد؟ به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین غلامرضا پیوندی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در نشست علمی «عرصههای نوین فقاهت با تأکید بر فقه کودک» که از سوی مرکز تخصصی طوبی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار شد، گفت: بحث اطفال و نوجوانان بسیار مهم است، زیرا آینده این قشر با برنامهریزی ما …
توضیحات بیشتر »حقوق کودکان در مخاصمات مسلحانه با تاکید بر کودکان غزه/ غلامرضا پیوندی
شبکه اجتهاد: نکته مقدماتی در اسناد در تعریف کودک در خصوص مخاصمات مسلحانه: با مراجعه به اسناد حقوق بشردوستانه مخصوصأ کنوانسیون چهارم ژنو ۱۹۴۹ مستفاد میگردد که سن زیر ۱۵ سال در زمره کودکان قرار میگیرد. بر این اساس میتوان گفت که در حقوق بشردوستانه، اصولا ملاک سنی حمایت خاص از کودکان افراد کمتر از ۱۵ سال هستند؛ علاوه بر آن در پروتکل اول ۱۹۷۷ الحاقی به پیمان نامههای چهارگانه ژنو، در بند ۲ ماده ۷ سخن از ممنوعیت شرکت مستقیم کودکانی است که به سن ۱۵ سال نرسیدهاند و بین سنین ۱۵ تا ۱۸ سالگی اولویت با افرادی است …
توضیحات بیشتر »نظر فقها درباره حضور کودک در مساجد
مرحوم آیتالله لنکرانی میفرماید: اگر ورود کودکان به مسجد سبب زحمت و آزار نمازگزاران نشوند و حضورشان در مسجد باعث علاقمندی آنها به نماز شود، حتی مستحب هم است و برخی فقهای معاصر همچون آیتالله مکارم شیرازی این حضور را با دو شرط عدم ایجاد مزاحمت و سبب علاقمندی به مسجد و نماز، مستحب و حتی واجب هم میدانند. به گزارش شبکه اجتهاد، مسجد به عنوان پایگاه دینی مسلمانان از مکانهای مهم در ساختار اجتماعی جامعه اسلامی بوده و است اینجا سؤال پیش میآید که آیا کودکان برای حضور در مسجد محدودیتی دارند و بین مسجد و کودک چه ارتباطی …
توضیحات بیشتر »کمینهگرایی در جرمانگاری و استفاده از ابزارهای کیفری/ غلامرضا پیوندی
شبکه اجتهاد: حکومتها و دولتها حق دارند از ابزارها و ضمانت اجراهای کیفری (جرمانگاری) برای مقابله با ناهنجاریها و نقض ارزشهای اجتماعی استفاده کنند؛ در اصل این بیان هیچ تردیدی وجود ندارد؛ اما با وجود مشروعیت، وجاهت و اهمیت اقدامات کیفری، قلمرو و محدوده آن تا کجاست؟ در مباحث سیاست کیفری، مدلهای سیاستهای کیفری دولتی را میتوان به مدل کمینهگرا و یا حداقلی بودن حقوق کیفری، مدل سیاست کیفری معتدل و مدل سیاست کیفری حداکثری و فراگیر دستهبندی نمود. به نظر میرسد ما باید بر اساس مجموع آیات قرآن و تمرکز بر موارد جزایی و کیفری آن، رویکرد قرآن برای …
توضیحات بیشتر »اجتهاد حاکم، راهکاری برای واکنش به جرایم جدید سایبری
مدیر گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: حاکم با توجه به شرایط و اوضاع و احوال مجازاتی را برای آن جرم (مشخصاً جرایم رایانهای) در نظر میگیرد، یعنی دست فقه در این باره خالی نیست؛ بلکه اجتهاد حاکم با توجه به عنصر زمان میتواند موضعگیری فقه را روشن سازد. به گزارش شبکه اجتهاد، با تغییر و تحولات جامعه بشری و پدید آمدن موضوعات نو، یکی از مهمترین مسائل برای جوامع اسلامی، نظیر کشور ما موضعگیری فقه در برابر پدیدههای جدید است. جرایم رایانهای و تخلفات سایبری یکی از این موضوعات است که برای چگونگی تعیین و …
توضیحات بیشتر »«کیفرگذاری» در قانون و ملازمات فقهی و حقوقی آن
کیفرگذاری و تصویب قانون برای آن در برخی موارد کاملاً حقوقی و در موارد دیگر نیازمند مطالعات فقهی است، یعنی در بحث کیفرگذاری نیازمند دو تخصص فقه و حقوق هستیم. به گزارش شبکه اجتهاد، انتخاب کیفر در مرحله قانونگذاری، یکی از موضوعات مهم و محوری زیرمجموعههای مباحث کلی و فلسفی مربوط به کیفر است که از آن بهعنوان «کیفرگذاری» یاد میشود. از این حیث که مبانی، اصول و معیارهای کیفرگذاری کداماند؟ این موضوع چه چالشهایی دارد؟ راههای برونرفت از چالشها کداماند؟ ضرورت اهتمام به این مباحث سبب شد که پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، “کیفرگذاری” را مورد مطالعه قرار دهد …
توضیحات بیشتر »تأملی در حکم قتل فرزند توسط مادر از منظر فقه اهلبیت(ع)
اگرچه اکثریت فقهای امامیه قائل به قصاص مادر در قتل عمدی فرزند هستند لکن ضمن رد ادله ابراز شده از جانب آنان میتوان دیدگاه مخالف قصاص را برگزید و آن را موافق احتیاط دانست که بر این مدعا میتوان از دو راه بهره جست به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی علمی- ترویجی با موضوع «قتل فرزند توسط مادر در فقه امامیه» توسط گروه فقه و حقوق پژوهشکده نظامهای اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد.این نشست با حضور حجتالاسلام والمسلمین دکتر غلامرضا پیوندی به عنوان ارائهدهنده، دکتر حسینعلی بای و دکتر احمد حاجی ده آبادی به عنوان ناقد دنبال شد. …
توضیحات بیشتر »«کیفرگذاری»؛ مبانی، اصول، معیارها و چالشها
انتخاب کیفر در مرحله قانونگذاری، یکی از موضوعات مهم و محوری زیرمجموعه مباحث کلی و فلسفی مربوط به کیفر است که از آن باعنوان «کیفرگذاری» یاد میشود؛ ازاینحیث که مبانی، اصول و معیارهای کیفرگذاری کداماند؟ این موضوع چه چالشهایی دارد؟ راههای برونرفت از چالشها کداماند؟ به گزارش شبکه اجتهاد، انتخاب واکنش دربرابر جرم ازجمله دقیقترین و پیچیدهترین مسائل حوزه جرمانگاری و قانونگذاری است و بر مبانی و اصولی استوار است که از این مبانی و اصول، معیارهای مهم کیفرگذاری استخراج میشود؛ هرچند این موضوع با چالشهایی روبهرو میباشد. پرداختن به تحولات پیشآمده در این حوزه و نیز مبانی انسانشناختی کیفر …
توضیحات بیشتر »انتشار کتاب «حقوق ادیان» اثر غلامرضا پیوندی
کتاب «حقوق ادیان» اثر حجتالاسلام غلامرضا پیوندی در گروه فقه و حقوق پژوهشکده نظامهای اسلامی توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه به زیور طبع آراسته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در تعریف حقوق ادیان ــ به معنای حقهای ادیان ــ چهار فرض قابل تصور است: فرض نخست، مراد از موضوع حقّ دین به حقّ خدا بازگشت میکند. فرض دوم، حقّ دین حقّی مستقل است که برای دین تعریف میشود. فرض سوم، حقّ دین به حقّ دینداران بازگشت میکند و در فرض چهارم، حقّ دین به حقّ دینداری باز میگردد. البته ممکن است کسی نسبت به فرضهای پیشگفته نقد داشته باشد یا به تعریف …
توضیحات بیشتر »از بررسی «فقه و تحولات جزاء در ایران» تا «رابطه بغی و جرم سیاسی»
دومین نشست علمی «مدرسه تابستانه مسائل فقهی معاصر» مرتبط با رشته فقه الجزاء با موضوعات «فقه و تحولات حقوق جزاء در ایران»، «سرقت الکترونیک» و «رابطه بغی و جرم سیاسی» در سه جلسه با حضور اساتید حوزه و دانشگاه از سوی مؤسسه عالی فقه و علوم اسلامی قم برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سید علیرضا حسینی، جلسه نخست پیرامون موضوع «فقه و تحولات حقوق جزاء در ایران» به ایراد سخن پرداخت و در ابتدا یادآور شد: در فقه الجزاء ابواب حدود، قصاص، دیات و تعزیرات مورد بررسی فقیه قرار میگیرد. این ابواب بخش سیاسات را تشکیل میدهد …
توضیحات بیشتر »رابطه بغی با جرم سیاسی/ غلامرضا پیوندی
شبکه اجتهاد: آیا ما در فقه اسلامى عملى بهعنوان جرم سیاسى داریم یا خیر؟ سؤالى است که باید به آن پاسخ داد. در حقوق اسلام شاید نتوان این عنوان خاص (جرم سیاسى) را پیدا کرد، کما اینکه در حقوق موضوعه هم این عنوان خاص در زمانهاى گذشته مطرح نبوده است، ولى مصداق آن مطرح بوده است. فقهاى شیعه، بغى را در «کتاب الجهاد» مورد بحث و بررسى قرار دادهاند هر چند بعضى از فقها در یک کتاب مستقل در کنار مسائل مربوط به حدود و قصاص و دیات مسأله مزبور را مطرح کردهاند. محقق حلى در عبارتى کوتاه بغى را …
توضیحات بیشتر »مبانی، اصول، معیارها و چالشهای کیفرگذاری/ غلامرضا پیوندی
شبکه اجتهاد: واکنش در برابر جرم به دو صورت «سرکوبگر» و «پیشگیرنده و حمایتی» است. انتخاب واکنش جزایی به صورت کیفر در مرحله قانونگذاری باید تابع مبانی، اصول و معیارهایی باشد. البته کیفر، اقدامی قانونی است که بر ارتکاب رفتاری که در قانون جرمانگاری شده است، بار میگردد. در تاریخ تحولات حقوق کیفری همیشه موضوع کیفرها در محور تحولات قرار داشته است و مکاتب حقوق کیفری رویکردهای مختلفی را درباره آنها ابراز داشتهاند. در خصوص کیفرگذاری، توجه به تحولات در حوزه کیفر، نظریات، دکترین حقوقی، دستاوردهای مکاتب حقوقی و مهمتر از همه مبانی انسان شناختی و اهداف و فلسفه کیفر، …
توضیحات بیشتر »شیری: اسلام مجازات تاسیسی ندارد/ پیوندی: نظام حقوقی اسلام جهانشمول است
شیری، استاد دانشگاه تهران در نشست «نقش تعزیرات در عرفی کردن نظام کیفری» با بیان اینکه اسلام مجازات تاسیس ندارد، وجود نظام حقوقی جهانشمول برای اسلام را نفی کرد. همچنین پیوندی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تاکید کرد: اسلام به تصریح قرآن جهانشمول است بنابراین نظام حقوقی آن هم میتواند جهانشمول باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی نقد «نقش تعزیرات در عرفی کردن نظام کیفری» از سوی پژوهشکده اندیشه معاصر به صورت وبیناری با حضور دکتر عباس شیری، استاد دانشگاه تهران و حجتالاسلام والمسلمین غلامرضا پیوندی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد. …
توضیحات بیشتر »نقش پیشینی و پسینی فقه در نظام حقوقی ایران
با توجه به رابطهای که بین احکام فقهی و نظامهای حقوقی معاصر میتواند برقرار شود در مجموع میتوان سه مدل ارتباطی ادغام، تعامل و استقلال را تبیین نمود. این تقسیم بندی مبیّن میزان و نحوه بهرهگیری نظام حقوقی از احکام فقه اسلامی و به عبارتی نقش نظارتی مقررات فقهی بر فرایند قانونگذاری است؛ البته عنصر اجتهاد نیز تنها میتواند در طول ورود احکام فقهی به عرصه قانونگذاری واجد نقش در نظامات حقوقی شود بنابراین اساساً ورود عنصر اجتهاد تنها میتواند در دو مدل ادغام و تعامل قابل طرح باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، در راستای برگزاری همایش ملی «بیانیه گام …
توضیحات بیشتر »محمدی: قوامیت مردان به معنای مسئولیت است، نه زور گویی/ هدایتنیا: در برخی از گزارهها، خشونت ناشی از سوء استفاده از گزاههای دینی است
حجتالاسلام دکتر علی محمدی جورکویه پیرامون قوامیت مردان بر زنان گفت: طبق آیه ۳۴ از سوره مبارکه نساء مردان بر زنان قوامیت دارند. مسئله قوامیت نه تنها در میان عوام جامعه بلکه در نزد خواص جامعه نیز به خوبی تبیین نشده است. قوامیت به زورگویی، قدرت نمایی و مانند اینها نیست بلکه قوامیت نوعی مسئولیت مرد در قبال هدایت خانواده است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «نقش برداشتهای نادرست از گزارههای اسلامی در خشونت خانوادگی علیه زنان»، چهارشنبه ۱ اسفند ماه ۱۳۹۷ به همّت گروه فقه و حقوق پژوهشکده نظامهای اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در تالار حکمت …
توضیحات بیشتر »سیر تحول و پیشرفت «حقوق جزا» در بستر انقلاب
مدیر گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ضمن اشاره به تحولات حقوق جزا در ایران گفت: پس از انقلاب اسلامی یکی از حوزههای حقوق که دچار تحول اساسی شد، حوزه حقوق جزا است. آخرین تحول، تصویب قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲ است که پیشرفت در آن امری غیر قابل کتمان است. به گزارش شبکه اجتهاد، پس از انقلاب اسلامی یکی از مهمترینگفتوگو | سیر تحول و پیشرفت حقوق جزا در بستر انقلاب نهادهایی که دچار تحول اساسی شد، قوه قضاییه است. تغییر در این نهاد در دو حوزه قابل بررسی است؛ حوزه اول تحولاتی است که …
توضیحات بیشتر »نظارت فقهی پیشینی؛ روشی ابداعی در نظام حقوقی ایران
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ضمن بحث از مطالعه تطبیقی نقش فقه در نظامهای حقوقی گفت: نظام حقوقی ایران برخلاف بسیاری از نظامهای حقوقی کشورهای اسلامی یک شیوه خاصی را در نظارت پیشینی فقه بر فرآیند قانونی در نظر گرفته است؛ میتوان گفت که این شیوه در هیچ یک از کشورهای اسلامی به این شکل نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، هجدهمین پیش نشست علمی از همایش نظارت فقهی پیشینی؛ روشی ابداعی در نظام حقوقی ایران «نقش انقلاب اسلامی در تأسیس و توسعه علوم انسانی» چهارشنبه گذشته در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با موضوع «نقش فقه …
توضیحات بیشتر »مىتوان مقررات ارفاق آمیزی در حوزه جرم سیاسی از منابع و سیره معصومان(ع) استخراج کرد
دکتر غلامرضا پیوندی، در تبیین مبانی و جایگاه جرم سیاسی در فقه امامیه گفت: در فقه اسلامی نیز نزدیکترین عنوان به جرم سیاسی که در حقوق مدرن مطرح شده جرم بغی است. البته از نظر تعریف بین جرم بغی و جرم سیاسی حقوق دوران مدرن تفاوتها و شباهتهایی دارد. اما در این که مصداقی از جرم سیاسی به مفهوم امروزی میباشد تردیدی نیست. البته اگر دست به سلاح ببرند موضوع از جرم سیاسی بودن خارج میشود. در حقوق اسلامی مىتوان مقررات ارفاق آمیز در حوزه جرم سیاسی را از منابع احکام اسلامى و سیره ائمه علیهمالسلام خصوصاً سیره امام على …
توضیحات بیشتر »تفاوت مصلحت در فقه شیعی با مصالح مرسله اهل سنت
گروهی از اهل سنت مانند اشاعره که اساساً به دلیل انکار تبعیت احکام از مصالح و مفاسد میگویند وقتی حکمی از طرف شارع صادر میشود آن صدور حکم ایجاد مصلحت میکند و مصلحت به خودی خود وجود ندارد؛ در حالی که در فقه امامیه وقتی میگوییم که احکام تابع مصالح و مفاسد هستند، یعنی خود آن احکام مصلحت ذاتی دارد و شارع به آن امر دستور میدهد. به گزارش شبکه اجتهاد، واژه مصلحت یکی از واژگان مهم عرصه فقه و فقاهت در طول قرون متمادی در فقه امامیه بوده است اما تمایل به فقه اهل سنت از یک سو و …
توضیحات بیشتر »