اثر جدید حیدر حبالله، پژوهشگر لبنانی و مدرس خارج فقه حوزه علمیه قم با عنوان «خوانشی انتقادی از استخاره» با ترجمه محمدرضا ملّایی، توسط نشر کتاب طه به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در برخی از جوامع دینی، و به ویژه در ایران ما، استخاره یکی از شیوههای رایج برای تعیین تکلیفِ افراد در قبال انجام یا ترک کارها بوده و هست. دامنه این شیوه تا جایی است که حتی برخی از تصمیمات سیاسی به آن گره میخورد. ایده مرکزی استخاره این است که گویا با انجام استخاره خداوند به نحوی مداخله کرده و راه صحیح را …
توضیحات بیشتر »اندیشه سیاسی علامه سیدمحمدحسین حسینی طهرانی
اندیشه سیاسی علامه سیدمحمدحسین حسینی طهرانی تألیف محمدرضا ملایی به همت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، تازهترین اثر منتشر شده گروه فلسفه سیاسی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به اندیشه سیاسی علامه سید محمد حسینی طهرانی میپردازد. آیا عرفان میتواند در حوزه تفکر سیاسی اثرگذار باشد؟ شاید چنین به نظر رسد عرفانی که به دنبال رهایی از کثرات عالم و رسیدن به فناء فی الله است، نمیتواند در حوزه اندیشه سیاسی حضور داشته باشد، اما تجربه علامه سیدمحمدحسین حسینی طهرانی به عنوان فقیهی عارف مسلک، خلاف چنین تصوی را …
توضیحات بیشتر »بحران کارآمدی و اتهام سکولاریسم در حوزه علمیه
شبکه اجتهاد: مسألهی سکولار بودن حوزههای علمیه و بر حذر داشتن این نهاد دینی از چنین خطری، از دیر باز مورد توجه بود. حتی مقام معظم رهبری در این زمینه کدهای واضحی را ارائه کردهاند. اما قبل از پرداختن به این موضوع، لازم است تصوری بسیار اجمالی از مقولهی سکولاریسم داشته باشیم. برای سکولاریسم -آن مقدار که به کار ما آید- حداقل میتوان دو معنی بر شمرد: معنای اول، جدایی نهاد دین از نهاد سیاست است؛ بدین معنی که موسسات خاص سیاسی از سیطرهی دین رها شوند و این یعنی، دیدگاههای نهادهای دینی نباید بر جامعه تحمیل شود و یا …
توضیحات بیشتر »برداشتی نو از فقه امر به معروف و نهی از منکر/ محمدرضا ملایی
اختصاصی شبکه اجتهاد: امر به معروف نهی از منکر از جمله مسائلی است که در حال حاضر دچار پیچیدگیهای فراوان شده، به گونهای که نظرها و دیدگاههای گوناگون و گاه متعارضی دربارهی آن ارائه شده است. گروهی معتقدند باید پروندهی آن بسته شود و گروه دیگر بر این باورند که باید به شدت آن را اجرا و مراقبت کرد.
توضیحات بیشتر »فقه مقارن؛ نیازی واقعی، نه تاکتیکی/ محمدرضا ملّایی
شبکه اجتهاد: رشته فقه مقارن با تمام مقدمات و مؤخرات آن چند سالی است بهصورت جدی و رسمی در برخی نهادهای حوزوی و نیمه حوزوی تدریس میشود. این نوع مطالعه فقه، حتی مورد توصیه برخی مراجع نیز واقع شده است. ولی اینگونه مطالعه فقه، نتوانست در حوزههای علمیه ایران، جای خود را باز کند و در همان نهادهای نیمهدولتی و نیمه حوزوی یا حتی دانشگاهی محصور ماند. چرا؟ فقه شیعه از ابتدای تکوین آن، همراه و همقدم با فقه اهلسنت بود و رشد و نمو کرد. تا قبل از بروز اخباریان، اکثر کتابهای فقهی علمای شیعه، آکنده از آرای فقهی …
توضیحات بیشتر »افقی دیگر برای تقریب بین مذاهب/ محمدرضا ملایی
شبکه اجتهاد: جریان تقریب، مدافعان و مخالفانی جدی در ایران کنونی دارد. مدافعان تقریب بیشتر در بدنهی حاکمیت یا طرفداران حاکمیت هستند و مخالفان تقریب، بیشتر در بدنهی حوزه. چرایی این حالت در ادامه تبیین می شود. ۱- برای تقریب بین مذاهب راهکارهای متفاوتی ارائه شده است. از راهکارهای حداقلی همچون «همزیستی» که پذیرش زندگی در کنار هم را توصیه میکند و «همگرایی» که به یافتن نقاط مشترک میپردازد و «همکاری» که برای اقدام، دشمن مشترک تعریف میکند تا راهکارهای حداکثری که در برخی موارد به نادیده گرفتن خطوط قرمز مذاهب منجر میشود. غرض نگارنده در این یادداشت، باز کردن …
توضیحات بیشتر »