اختصاصی شبکه اجتهاد: شاخت در خصوص پیادهسازی فقه اسلامی در امپراتوری عثمانی به عنوان یکی از مهمترین سلسلههای اسلامی و طرفدار پیادهسازی فقه حنفی که مورد بحث او به عنوان محور بررسی فقه اسلامی است آورده است: ترکان در آغاز قدرت یافتن خود، نسبت به جاریسازی فقه اسلامی در تمامی ارکان حکومتی خود تأکید زیادی نداشتند به همین دلیل تا مدتها گرایشهای صوفیانه و شریعت ستیزانه در میانشان رایج بود و حقوق عرفی و اداری نسبت به حقوق شریعت غلبه داشت و مسائل غیر اسلامی چون عوارض دورهای دوشیرم که از مسیحیان دریافت میشد و یا مالیات بر عروس و …
توضیحات بیشتر »یوزف شاخت و انسداد باب اجتهاد/ محمد صادقیان
اختصاصی شبکه اجتهاد: طبق گزارشات تاریخی در قرن چهارم هجری «القادر بالله» خلیفه عباسی به چهار تن از علمای چهار مکتب فقهی مشهور آن زمان یعنی «ابو حسین قدوری» مطابق مذهب «ابوحنیفه»، «ابو محمد عبدالوهاب» مطابق مذهب «مالک بن انس»، «ماوردی» مطابق مذهب «محمد بن ادریس شافعی» و «ابوالقاسم خرقی» مطابق مذهب «احمد بن حنبل» رسالههایی بنگارند، سپس «القادر بالله» فرمان داد که مردم فقط طبق آن کتابها عمل نمایند. این امر تأثیر بسیاری بر حصر مکاتب فقهی اهل سنت بر این چهار مذهب داشت به خصوص که محاکم قضا نیز مکلف به اجرای احکام و حدود بر اساس فتاوای …
توضیحات بیشتر »مکاتب فقهی و اصولی از دید یوزف شاخت/ محمدصادقیان
اختصاصی شبکه اجتهاد: همچنان که در دوران عباسیان اولیه مکاتب فقهی که مهمترین دلیل جداییشان جغرافیا بود از مکتب به سمت دیدگاههای شخصی افراد سوق یافت، در هر منطقهای نیز این دیدگاههای متعدد شخصی به برتری یک دیدگاه کشیده شد و مجتهدانی که تا پیش از این خود را صاحب دیدگاه و نظر شخصی در باب مسائل فقهی میدانستند ترجیح دادند تا حول محور نظرات فقهی اساتید خود به طرح مباحث پرداخته و تنها اختلافات میان خود و او را مطرح نمایند. بعدها به دنبال تلاشهای این شاگردان، دیدگاه این اساتید به عنوان یک مکتب غالبی در هر منطقه جغرافیا …
توضیحات بیشتر »فقه اسلامی در دوره عباسیان/ محمد صادقیان
اختصاصی شبکه اجتهاد: یوزف شاخت معتقد است که در زمان سرنگونی امویان، ویژگیهای بنیادی فقه اسلامی پایهریزی شده بود و نیاز جامعه به یک نظم حقوقی تأمین گردیده بود. عباسیان برای اینکه خود و انقلابشان را از امویان ممتاز کرده حکومتشان را استقرار حکومت خداوند در جامعه نشان دهند، فقه اسلامی را به گونهای که از سوی خبرگان پرهیزگار تدریس میشد، هنجار مشروع در اسلام دانسته و پیاده ساختنش را در عمل آغاز کردند. آنان با جذب متخصصین فقه به دربار، در خصوص نحوه حل مشکلات حقوقی با آنان مشورت میکردند. رساله مفصل ابویوسف که به درخواست هارونالرشید، درباره امور …
توضیحات بیشتر »امویان و اولین حرکتهای تخصصی فقه/ محمد صادقیان
اختصاصی شبکه اجتهاد: شاخت، امویان را اولین حکومتی میداند که در صدر اسلام اهمیت امور دیوانی و مناصب اداری را جهت مدیریت پهنه گسترده مملاک مفتوحه درک کرده و نسبت به راهاندازی سیستم دیوان سالاری اقداماتی انجام دادند. از اولین مناصب مورد توجه این حکومت، منصب قضا بود که در کنار والیان هر منطقه به رفع مشکلات حکومتی و برطرف نمودن درگیریهای اجتماعی میپرداختند. در ابتدا وظیفه قانون گذاریهای محلی و قضاوت در اختیار والیان بود که این مهم کمکم به دلیل مشغلههای فراوان به یک منشی حقوقی که بدان قاضی گفته میشد سپرده شد تا با تمرکز بیشتر به …
توضیحات بیشتر »فقه اسلامی در سه قرن نخست هجری ازنظر یوزف شاخت/ محمد صادقیان
اختصاصی شبکه اجتهاد: قرن اول هجری از نظر یوزف شاخت به عنوان مهمترین عصر در تاریخ فقه اسلامی شناخته میشود؛ زیرا در این دوره است که جامعه اسلامی جنبههای بارز فقه اسلامی را محقق ساخت و نهادهای حقوقی را پایهریزی کرد. اولین جانشینان پیامبر(ص) در این دوران هم به عنوان فرمانروا و هم قانونگذار عمل میکردند. در تمام طول این قرن، فعالیتهای اداری و تقنینی دولت اسلامی از یکدیگر قابل تفکیک نیست. این قانونگذاری اهمیتی به اصلاح حقوق عرفی یعنی چیزی که هدف پیامبر(ص) اسلام در تدوین قوانین حقوقی اسلامی بود، نداشت بلکه خواسته اصلیاش مدیریت و سازماندهی سرزمینهای تازه …
توضیحات بیشتر »نگاه «یوزف شاخت» به ریشههای قوانین حقوقی اسلام/ محمد صادقیان
اختصاصی شبکه اجتهاد: شاخت در معرفی خصوصیات فقه اسلامی عنوان میدارد که از بارزترین خصیصه این علم، عدم یکنواختی آن است که در مقایسه با فقه یهود به خوبی قابل تشخیص است. فقه یهود با وجود آنکه بین دو بخش فقه دارای حاکمیت واحد مستقل و فقه سرزمین متفرق تفاوتهایی دارد اما از یکدستی بیشتری نسبت به فقه اسلامی برخوردار میباشد. فقه اسلامی حاصل واکاوی برگرفته از دیدگاه دینی و موضوعات حقوقی عاری از وحدت و شامل عناصر مختلفی از قوانین عربستان و عناصر بیشمار گرفته شده از مناطق فتح شده میباشد. فقه اسلامی در مقایسه با فقه مسیحیت نیز …
توضیحات بیشتر »مستشرقان و فقه اسلامی/ محمد صادقیان
اختصاصی شبکه اجتهاد: استشراق یا شرقشناسی، بنا بر تعریفی، شامل مطالعات و پژوهشهای علمی در محدوده جغرافیای دینی مسلمانان میشود. اگر چه معنای استشراق در فرهنگ نامههای مختلف تعاریف دیگری نیز دارد، اما مفهوم غالب از شرقشناسی، معنای است که ذکر گردید. در مطالعات شرقشناسی، موضوعات مختلفی از جمله مسائل تاریخی، جغرافیایی و زبانشناسی، هنر و ادبیات، مسائل دینی، علوم و فنون و تمدن و … بحث میشود. از مهمترین مباحث و موضوعات مطرح در شرقشناسی، اسلام شناسی و زیر شاخههای آن مانند شیعه شناسی، فقه شناسی، علوم قرآنی و مانند آن است. علاقه به مطالعه درخصوص اسلام به دوران …
توضیحات بیشتر »