شبکه اجتهاد: در فقه مضاف، مسئله همافزایی فقه با ساحات نوپدید اجتماعی، همچون رسانه، مستلزم کشف اصولی است که ظرفیت امتداد در ساختارهای نهادی را داشته باشد. یکی از این اصول، قاعده «حرمت تضعیف جبهه حق» است که میتواند بهعنوان مبنایی جهت ضابطهگذاری در فقه رسانه مورد مطالعه قرار گیرد. این یادداشت میکوشد با رویکردی اجتهادی، این اصل را در قالب یک مؤلفه بنیادین در فقه رسانه تبیین کند. ۱. جایگاه اصل در گفتمان فقه الاجتماع اصل «حرمت تضعیف جبهه حق» در فقه الاجتماع بهعنوان قاعدهای ناظر به انسجام جمعی در بستر حقمداری اجتماعی فهم میشود. این اصل بر بنیاد …
توضیحات بیشتر »۱۴ خرداد و بازخوانی یک مکتب
شبکه اجتهاد: ۱۴خرداد، فقط سالروز وداع با یک رهبر نیست؛ فرصتی است برای بازخوانی مکتب امام خمینی، مکتبی که فقه را از حاشیهنشینی تاریخی خارج کرد و آن را به نیرویی زنده برای بازسازی جامعه بدل ساخت. نظریه بنیادین امام، یعنی تبدل موضوع و تحول حکم، نقطه عزیمت یک فقه آیندهنگر بود؛ فقهی که بهجای فرار از تغییرات اجتماعی، آنها را به رسمیت میشناسد و از درون خود پاسخ میدهد. در امتداد این اندیشه، شهید مطهری با نظریه احکام ثابت و متغیر، سازوکار فلسفی این پویایی را بنیان نهاد؛ تا نشان دهد چگونه میتوان در دل سنت، عقلانیت و تحول …
توضیحات بیشتر »چیستی و کارکرد نظریه فقهی/ حامد محمدجانی
شبکه اجتهاد: با توجه به ابهام در چیستی نظریه فقهی و ماهیت نظریهپردازی و عدم توافق اندیشمندان معاصر در مصطلحات نوظهور؛ در این نوشتار سعی شده است تجمیع دراسی و منسجمی از چیستی، جایگاه و کارکرد نظریه در اندیشه استاد احمد مبلغی، ارایه شود. یادآوری میشود که ورود مجتهدانه فقیه به مسائل معاصر؛ تاسیس رشتههای تخصصی فقه و مصونیت از چالشهایی نظیر چند پاره شدن فقه و نگاه اتمیک به مسائل نوظهور در گروی داشتن نظریه کلامی و نظریه فقهی است. تمایز نظریه کلامی و نظریه فقهی شارع دو فعل دارد به نام تشریع و تکوین علم کلام به تکوین …
توضیحات بیشتر »آیا برخورد انتظامی و اعمال قانون در تقویت حجاب در جامعه موثر است؟/ حامد محمدجانی
شبکه اجتهاد: مسئله حجاب نیز به مانند دیگر موضوعات اجتماعی چند ساحتی و دارای وجوه مختلفی است. ابعادی همچون حیثیتهای مختلف معنوی، شرعی و تکلیفی، اجتماعی، اقتصادی، هنری رسانهای، اقتصادی، امنیتی و حیث حقوقی و قانون گذاری، لذا لازم است در تمام مراحل تحلیل و تدوین راهبرد و ارائه راهکار و نظارت همواره با رویکردی کُل نگر و همه جانبه، مقوله حجاب به مثابه یک منطومه و سیستم مورد بحث و بررسی قرار گیرد. عدم توجه به ابعاد مختلف مسئله و غفلت از حیثیتهای گوناگون مقوله حجاب، موجب فروکاست و ارائه تحلیل، راهبرد و راهکارهایی تقلیل گرایانه در ارتباط موضوع …
توضیحات بیشتر »