یکصد سالگی حوزه علمیه، فرصت مغتنمی برای شناخت جایگاه و منزلت و نقش حوزه در تحولات اجتماعی و بهانهای برای بازخوانی یک قرن تجربه حوزه علمیه قم است. یکی از موضوعاتی که در دوره صد ساله حوزه مطرح میشود، موضوع «رابطه حوزه علمیه قم با جریانهای روشنفکری» است. شبکه اجتهاد: میدانیم قرن گذشته با افول روشنفکرانی مثل عبدالرحیم طالبوف، میرزا ملکمخان، آخوندزاده و سپهسلار و… در آخر به استبداد رضاخانی منجر شد. بعد از آن نیز، روند مدرنیزاسیون و غربگرایی شدیدی، از طریق روشنفکر انی مثل فروغی و کسروی و احمد متین دنبال شد. در دهه بیست، ظهور روشنفکران چپ …
توضیحات بیشتر »ارزیابی نادرست گفتمان روشنفکری دینی از جایگاه فقه در اسلام/ حسن انصاری
شبکه اجتهاد: برخی روشنفکران عرب تمدن اسلامی را “تمدن فقه” توصیف کردهاند. این سخن از جنبههای مختلف سخن درستی است. از فقه در این تعبیر طبیعی است که تعبد شخصی به فروع فقهی مراد نیست. بلکه جنبه تمدنی فقه در اسلام است که مقصود است. روشنفکری دینی در ایران چند دههای است که در برابر توجه به جنبههای معنوی دین اهمیت فقه را کم جلوه میدهد. البته آنچه از گفتمان روشنفکری دینی در ایران بر میآید این است که منظورشان از فقه، فقه بمثابه دانش است. به نظر این باور ناشی از دو فهم نادرست است: یکی از خود اسلام …
توضیحات بیشتر »چرا پروژه حوزوی شریعتی مسکوت ماند؟
شبکه اجتهاد: از سال ۱۳۵۶ که شریعتی ناگهان در ۴۴ سالگی درگذشت ۴۱ سال میگذرد، بیگمان یکی از گروههای اصلی مخاطب شریعتی، حوزویها بودهاند و خود نیز حس دلبستگی و الفت نسبت به این طیف جامعه داشت و خود را فرزند «عالمان جدی مذهبی و روحانیون واقعی دین» میدانست و طلبهها را نیز بهسان «پرولتر فکری» میدید. او از ۳۶ تا ۳۹ سالگی در حسینیه ارشاد سخنرانی کرد و آبان ۱۳۵۱ با دستور مستقیم شخص محمدرضاشاه همه فعالیتهای حسینیه پس از پنج سال تعطیل و شریعتی نیز مدتی بعد بازداشت شد. بیشک مهمترین دلیل دستور شاه، افزایش اثرگذاری سیاسی و …
توضیحات بیشتر »اظهار نظر شیخ الازهر درخصوص تعامل با روشنفکران دینی
شیخ «احمد الطیب» شیخ الازهر مصر در دیدار با اعضای مرکز «گفت وگوی الازهر» با تاکید بر ضرورت ارتباط بیش از پیش با روشنفکران، از اعضای این مرکز خواست تا با آنان تعامل سازندهای داشته باشند. به گزارش شبکه اجتهاد، شیخ الازهر در این باره اظهار کرده است: باید با تمامی افراد روشنفکر، نخبگان دینی، اصحاب قلم و کسانی که دغدغه مسائل دین اسلام را دارند، تعامل سازندهای داشت تا گفتوگوی فرهنگی میان شرق و غرب بهتر صورت بگیرد. وی نبود فهم دوجانبه را از مشکلات اصلی در عدم ارتباط میان جهان اسلام و غرب دانست و اظهار داشت: انتظارها …
توضیحات بیشتر »امام به اصالت و حفظ شأن روحانیت معتقد بود/ حساسیتهای امام نسبت به روشنفکران دینی
امام به اصالت روحانیت معتقد بود. گروههای دیگر، حتی اگر تحت نفوذ روحانی ارزشمندی هم بودند، باز آنها را قبول نداشتند./ امام به روحانیت موقعیتی داد که اگر روحانیت مثل سال اول انقلاب، موقعیتی را که امام به آنها داد، حفظ میکردند، وجهه و محبوبیت بسیار قدرتمندی داشتند. به گزارش شبکه اجتهاد، بازاندیشی در نگاه امام به روشنفکران صرفاً یک ضرورت تاریخی نیست، بلکه نمایانگر بخشی از نقشه راه انقلاب و پرتوافکن بر مسیر تداوم نظام اسلامی است. تأمل در زمینههای شکلگیری دیدگاه بنیانگذار جمهوری اسلامی به جماعت منورالفکر و نحوه تعامل ایشان با این جریان و نیز مدیریت آنان …
توضیحات بیشتر »