نشست علمی «موضوع شناسی فقهی «عید و استهلال» از نگاه امامیه و احناف» به همت مؤسسه مذاهب اسلامی، مرکز موضوع شناسی احکام فقهی و پژوهشگاه قرآن و حدیث در مرکز موضوع شناسی احکام فقهی در قم برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این نشست که به مدیریت حجتالاسلام والمسلمین پیمبرپور برگزار شد؛ حجتالاسلام والمسلمین سید محمدحسن حکیم عضو هیات علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث و مدیر گروه علمی مطالعات بنیادین مرکز موضوع شناسی احکام فقهی و استاد نیاز قلیچ آخوند حنفی مدرس مدرسه علوم دینی نور بناور سیمین شهر، به بحث از طبیعت موضوع «عید و استهلال» از حیث …
توضیحات بیشتر »هشتمین جلد «مدارک فقه اهل السنه علی نهج وسائل الشیعه» منتشر شد
هشتمین مجلد از کتاب «مدارک فقه اهل السنه علی نهج وسائل الشیعه» حاصل پژوهش گروه فقه و حقوق پژوهشکده علوم و معارف حدیث که در بردارنده مباحث کتاب «الزکاه» وکتاب «الخمس والانفال» است، بهار ۱۴۰۳ منتشر شده و در دسترس عموم پژوهشگران قرار گرفته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مطالعات حدیث فقهی از جوانب جدی حدیث پژوهی مسلمین است. این حوزه پژوهشی از دوران نبی مکرم (ص) تا به امروز تلاشهای بسیاری را به خود معطوف داشته است. در میان هر یک از مذاهب اسلامی کتب و مدونات بی شماری را میتوان برشمرد که به جمع آوری و رده بندی …
توضیحات بیشتر »فرایند شکل گیری دانش اصول فقه، نقدی بر انگاره تأسیس
عضو هیئت علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث گفت: دانش مقولهای اختراعی و تأسیس نیست و این انگاره نوعی تحریف در تعامل با دانش و تحلیل آن است. لذا بزرگترین آسیب این انگاره منصرف کردن اندیشههای از نقش کلیدی ائمه اهل بیت علیهمالسلام در شکلدهی اندیشهها و سامان دادن به مباحث دانشی مسلمین است. نقشی که مطابق گزارههای متفق علیه میان مذاهب اسلامی قابل ردیابی و اثبات است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست «فرایند شکلگیری دانش اصول فقه؛ نقدی بر انگاره تأسیس» با ارائه حجتالاسلام والمسلمین سید محمدحسن حکیم؛ عضو هیئت علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث، در مرکز فقهی ائمه اطهار(علیهم …
توضیحات بیشتر »اخلاق باور فقهی؛ رویکردها و اصول
ارائه دهنده کرسی معتقد است: فقها قبل از پرداختن به استنباط و عملیات فقهی باید رویکرد و اصول اخلاق باور فقهی خود را انتخاب کرده و در استنباط فقهی به آنها ملتزم باشند چراکه اخلاق باور فقهی از مقدمات کار فقهی است که در تمام استنباطات و فتوایی میتواند خود را نشان دهد. اخلاق باور فقهی در حقیقت به فقیه میگوید چه زمانی اخلاقاً میتواند بر اساس ادله باوری را بپذیرد و بر اساس آن فتوا دهد. میتوان متناسب با آن هر دانشی، اخلاق باور متناسب با آن را توصیه کرد. از سوی دیگر ناقد کرسی تصریح دارد: اگر مقصود …
توضیحات بیشتر »فضای صدور حدیث اهل بیت (ع) از دیدگاه آیتالله بروجردی
عضو هیات علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث گفت: آیتالله بروجردی بر دو رکن مهم تأکید دارد: یکی نقش مسائل و موضوعات مطروحه در عصر معصوم و تاثیر آن بر فهم روایات؛ و دیگری کاربست روایات اهل سنت در بازیابی فضای صدور و گفتمان رایج که بستر شناخت مسائل و موضوعات مطروحه در عصر معصوم است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «فضای صدور حدیث اهل بیت علیهمالسلام از دیدگاه آیتالله بروجردی تا کتاب مدارک فقه اهل السنه» در «جامعه آل البیت علیهم السلام العالمیه» قم برگزار شد. در این نشست علمی حجتالاسلام والمسلمین سید محمدحسن حکیم به ارائه بحث پرداخت …
توضیحات بیشتر »بازخوانی و نقد دوره گذاری مراحل تحولی موضوع شناسی احکام فقهی در تاریخ فقه امامیه
اگر بخواهیم تصویر روشنی از تحولات موضوع شناسی فقهی به دست آوریم اولاً باید زاویه و رویکرد مطالعه را از وضعیت موجود و حدس زدن سابقه بر پایه آن تغییر دهیم و به واکاوی جدی پیدایی اندیشه مطابق رویه فقهی از دل گزارههای حدیثی تا به تلاشهای امروز آنهم در قالب مطالعه جامع رویآوریم. ثانیاً پیش از مطالعه تصویر روشنی از حرکت عام فقه و اصول امامیه داشته باشیم و آن را چهارچوب اساسی مطالعه قرار دهیم و در ضمن خصائص و ویژگیهای هر دوره مطالعهی موضوع شناسی را ردیابی کنیم و مراحل تطوری آن را دوره گذاری نماییم. به …
توضیحات بیشتر »حدیث فقهی مشترک و همگرایی اندیشه فقهی مذاهب اسلامی
حجتالاسلام سیدمحمدحسن حکیم گفت: تاکید بر احادیث فقهی مشترک و اتکای بر آن در بحث فقهی زمینه و بستر دانشی جدی و بر حقیقی را پدید میآورد که بر پایه آن همگرایی اندیشهای فقیهان مسلمان در دسترس به نظر میرسد. چراکه عمدهی اختلافات فقهی یا ناشی از تفاوت و تغایر در مستند بحث است یا مرتبط با کیفیت تلقی و برداشت و قواعد مرتبط با آن؛ سد خطا و کاستی در استناد و یکسان سازی مستندات بحث فقهی نه تنها از اختلاف ناشی از تفاوت در مستندات پیشگیری میکند، بلکه درصد بالایی از خطای در تلقی و برداشت را نیز …
توضیحات بیشتر »بایستههای فقه الحدیثی احادیث فقهی
حجتالاسلام حکیم مباحث مرتبط با فقه الحدیث احادیث فقهی را سهگانه خواند و گفت: در مورد فقه الحدیث احادیث فقهی سه جهت پژوهشی جدی نمود و بروز دارد: ۱. مباحثی که پیشنیاز فقه الحدیث احادیث فقهی است؛ ۲. مباحث مرتبط با مراحل تحلیل دلالی حدیث فقهی؛ ۳. مباحث پیرامونی اثرگذار بر تحلیل دلالی حدیث فقهی. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام دکتر سید محمدحسن حکیم، پژوهشگر و مدرس سطوح عالی حوزه علمیه در کرسی ترویجی «بایستههای فقه الحدیثی احادیث فقهی» که با حضور طلاب و اساتید حوزه علمیه شهید صدوقی (ره) قم برگزار شد، با اشاره به ماهیت تاریخی حدیث، فهم …
توضیحات بیشتر »نقد رویکرد و منهج دانشنامهی حدیثی «سلسله السنه بلا مذاهب»
کرسی ـ علمی ترویجی «سنت بلا مذاهب» با ارائه دکتر نور الدین أبولحیه و نقادی حجتالاسلام والمسلمین عبد الهادی مسعودی و به دبیری حجتالاسلام دکتر سید محمدحسن حکیم، با موضوع «نقد رویکرد و منهج دانشنامهی حدیثی «سلسله السنه بلا مذاهب»» در پژوهشگاه قرآن و حدیث برگزار شد. شبکه اجتهاد: دانشنامهی «سلسله السنه بلا مذاهب» حاصل تلاش دانشی و پژوهشی استاد دکتر «نور الدین أبو لحیه» است. دکتر أبولحیه در این پژوهش جامع با رویکردی فراتر از اتکای صرف به سند روایات در اعتبار سنجی و فارغ از اختلافات رجالیان در اعتبار سنجی حدیث، به بازخوانی حدیث اسلامی برپایهی بهرهگیری از …
توضیحات بیشتر »نقش احادیث و آراء اهل سنت در فهم روایات فقهی اهلبیت (ع) با تأکید بر دیدگاه آیتالله بروجردی
رساله دکتری رشته فقه مقارن با عنوان «نقش احادیث و آراء اهل سنت در فهم روایات فقهی اهلبیت (علیهمالسلام) با تأکید بر دیدگاه آیتﷲ العظمی بروجردی» با حضور اساتید مشاور و داور در مدرسه عالی فقه تخصصی جامعه المصطفی، در روزهای پایانی خردادماه از سوی حجتالاسلام سید محمدحسن حکیم دفاع شد. این رساله با هدف تبیین کاربستهای بهرهگیری از احادیث و آراء اهل سنت در فقه امامیه به بررسی منابع فقهی و اصولی امامیه پرداخته و سه حوزه دانشی قابل تحلیل در این موضوع را مورد مطالعه قرار داده است. اختصاصی شبکه اجتهاد: در این پژوهش نظر شهرت یافته از …
توضیحات بیشتر »تفاوت مبانی رجالی و تعدد آراء در مورد حدیث واحد، مانع جمعنگاری میشود/ لزوم روزآمد کردن منابع حدیث فقهی برای زدودن برخی تصورات و توهمات
مخاطب «موسوعه احادیث فقهیه» افراد عادی و عموم مکلفین نیستند. بلکه مخاطب این موسوعه فقیهان و محدثان متبحر و ذی الفن هستند که خود توان تفکیک احادیث صحیح از احادیث ضعیف را دارند. در جمع نگاری نمیتوان مطابق یک نظر یا یک مبنا پیشرفت و این مانع از غرض موسوعه در ساخت تصویر جامع از داشتههای مذاهب اسلامی در حوزه حدیث فقهی است؛ طبیعی است که با این رویکرد برخی احادیث ضعیف هم در پژوهش وارد خواهد شد که خود فقیه و محدث میتواند آن را تشخیص بدهد و در جای مناسب از آن بهعنوان مؤید یا شاهد بهرهگیری کند. …
توضیحات بیشتر »کتاب حدیث فقهی مشترک منتشر میشود
مدیر انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب از انتشار کتاب حدیث فقهی مشترک با زیر عنوان «واکاوی مبانی و پیش فرضهای حجیت احادیث فقهی مشترک میان فریقین» در آیندهای نزدیک خبر داد.
توضیحات بیشتر »حجیت احادیث فقهی مشترک میان فریقین
برگزیده جشنواره پایاننامه سال دانشجویی با بیان اینکه اشتراک متنی و محتوایی احادیث فقهی شیعه و سنی ظرفیت عظیمی برای افزایش اعتبار اصولی مستندات حدیثی فقهی فراهم میکند، گفت: حجم ۷۰ درصدی احادیث فقهی که داخل در مفهوم «اشتراک میان فریقین» هستند، اعتبار ظنی را به مرتبه اطمینانآوری ارتقاء مییابد. به گزارش شبکه اجتهاد، شانزدهمین جشنواره پایاننامه سال دانشجویی در حالی به پایان رسید که امسال برای نخستنبار مسابقات دفاع ۳ دقیقهای به عنوان بخش جنبی این دوره از جشنواره برگزار شد و دانشجویی از گروه فقه، علوم قرآن و حدیث به عنوان برگزیده این مسابقات با نظر هیئت داوران …
توضیحات بیشتر »