بایگانی برچسب: محمد عشایری

کتاب «متن فهمی فقیهانه» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین محمد عشایری منفرد که به مسئله متن فهمی فقیهان عرب زبان و فقیهان غیر عرب زبان، دشواری‌ها و راه‌حل‌های آن می‌پردازد، به صورت کاربردی و کارگاهی با نمونه‌های عینی به رشته تحریر در آمده، توسط نشر ادیب فقه جواهری با تقریظ استاد ابوالقاسم علیدوست به زیور طبع آراسته شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، این کتاب به مسئله متن فهمی فقیهان عرب زبان و فقیهان غیر عرب زبان می‌پردازد و از دشواری‌های مشترک و مختص هریک از دو گروه سخن به میان می‌آورد و به ارائه راه حل اهتمام دارد. نگارنده معتقد است …

شبکه اجتهاد: در اردوگاه صفین، در سپاه امیرالمؤمنین علیه‌السلام چند گسل وجود داشت. گسل نخست، این بود که یاران امیرالمؤمنین علیه‌السلام دو گروه بودند: یک گروهشان عثمان را شهیدی مظلوم و بی‌گناه می‌دانستند و از دشمنان و قاتلانش بیزار بودند و گروه دیگر عثمان را کافری می‌دانستند که به سبب خطاهای خودش کشته شد! گسل دوم نیز این بود که اکثر سپاهیان امیرالمؤمنین علیه‌السلام، نومسلمانان پس از فتوحات یا جوانان تازه به دوران رسیده‌ای بودند که از حدیث غدیر بی‌خبر بوده و شیخین (یا خلفای ثلاث) را جانشینان واقعی رسول الله می‌دانستند (!) و تعداد اندکی از یارانش هم به …

شبکه اجتهاد: رهبر معظم انقلاب، با جمله‌ی بیدارگرِ «دلم سوخت»، صاحب این قلم را به یاد ادله‌ای انداختند که به اندازه‌ی شایسته به عرصه فقاهت، بویژه فقه اجتماعی و فقه رسانه، وارد نشده‌ است. آن‌چه دل رهبری را سوزانده، این است که در وجود رئیس جمهور فقیدمان، «نعمت»ها و «معروف»هایی وجود داشت، که نادیده انگاشته شده است. همین «نادیده انگاشتن نعمت‌ها و معروف‌ها در یک جامعه»، مسأله‌ای است که نیاز به تأمل فقهی دارد: ۱- در دعای بیستم صحیفه  سجادیه (ع)، “برجسته کردن معروفی که از دیگران سر می‌زند”، یکی از مکارم اخلاقی قلمداد شده (افشاء العارفه). در تراث روایی …

حجت‌الاسلام والمسلیمن محمد عشایری منفرد در نشست علمی «مسأله بودگی فقهی پدیده مد و فشن» که به همت مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام قم برگزار شد، مد و پوشش را با ساحت‌های جدیدش، مساله دانش فقه دانست و اظهار کرد: با قاعده اصاله الاباحه نمی‌توان از کنار موضوع پیچیده مد و فشن عبور کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، این استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم در موضوع‌شناسی پدیده مد و فشن بر مطالعات آنتولوژیک اشاره کرد و گفت: در موضوعات میان رشته‌ای کشف رابطه سیستمی ابعاد ضرورت دارد و نمی‌توان با ضوابط ستر صلاتی و ستر ناظری به این …

شبکه اجتهاد: بر اساس اخبار رسانه‌ها در جشنواره امسال، جناب آقای شیخ‌طادی دو قطعه لباس (یک روسری و یک کراوات) به صحنه آورده و کراوات را با توضیحاتی به جناب وزیر ارشاد اهدا کردند. پیشینه فرهنگی ایشان در عرصه سینما و نیز سابقه علمی و تجربی در عرصه طراحی لباس، برای این کاربر کوچک محصولات هنری‌‌یشان، پرسشی را پدید آورده که خوب است از آن مطلع باشیم. شما ارباب هنر، دقیقتر و عمیقتر از صاحب این قلم می‌دانید که لباس یکی از «ابزارهای ارتباطات غیرکلامی» (Non-verbal Comunication) شمرده می‌شود. وقتی نشانه‌شناس و فیلسوفی چون اومبرتو اکو (Umberto Eco) از تعبیر …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجاب زنان اهل بیت (علیهم‌السلام) سه مرتبه داشت: مرتبه اول همان پوشش واجب اسلامی بود (پوشاندن همه بدن به استثنای وجه و کفین)، مرتبه دوم پوشش مستحبشان بود (یعنی همان وجه و کفین را نیز می‌پوشاندند) و سوم حضور دائمی در خانه و عدم خروج از منزل جز در موارد بسیار ضروری. در خانه هم پشت پرده می‌نشستند و نامحرم آنها را حتی با حجاب کامل هم نمی‌دید. این همان احتجاب در منزل بود که فقط بر زنان پیامبر (ص) واجب شده بود اما در خانه اهل بیت (ع) نیز رعایت می‌شد. در حادثه عاشورا به حجاب …

نکته‌ای که می‌تواند به کارآمدی فتوا کمک کند داشتن درک مشترک فقیه و مکلف از ضرورت آن هنر است. اگر واقعاً یک فقیهی درباره یک ورزش قهرمانی، نه فقط هنر، اصلاً ضرورتش را قبول نداشته باشد، با کمترین مفسده ممکن است فتوا به حرمت بدهد؛ اما اگر از ضرورت‌ها باخبر باشد، ممکن است حتی در فرض اینکه آن ورزش قهرمانی مفاسدی هم داشته باشد، فتوا به حرمت ندهد؛ لذا فقیه باید به‌اندازه مکلف یا متناسب با درک مکلف از ضرورت یک هنر، آن را درک کند. اختصاصی شبکه اجتهاد: چالش‌های فقه هنر اگر نگوییم بیشتر از چالش‌های سایر فقه‌های نوپدید …

اختصاصی شبکه اجتهاد: امیرالمؤمنین علیه السلام (در خطبه_55) در پاسخ به این پرسش فرماندهانش که چرا شروع جنگ را به تأخیر می‌اندازی فرمود: می‌‌خواهم ابتدا دعوت و هدایتشان کنم بعد جنگ و خونریزی را شروع کنم چون هدایت شدنشان را از کشته  شدنشان بیشتر دوست دارم (…فَوَاللَّهِ مَا دَفَعْتُ الْحَرْبَ یَوْماً إِلَّا وَ أَنَا أَطْمَعُ أَنْ تَلْحَقَ بِی طَائِفَهٌ فَتَهْتَدِیَ بِی … وَ ذَلِکَ أَحَبُّ إِلَیَّ مِنْ أَنْ أَقْتُلَهَا عَلَى ضَلَالِهَا ….)! در خطبه ۲۰۶ از یارانش خواست به جای اینکه شامیان را دشنام بدهند دعا کنند که خدا آنان را هدایت کند و دست از انحرافشان بردارند تا خونشان …

رئیس پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: مرحوم آیت‌الله صانعی در بحث فاضل دیه زن برای قصاص می‌گوید چون عرف امروز این حکم را ظالمانه می‌داند این حکم را کنار می‌گذاریم. چون هر روایتی که با عقل منافات داشته باشد طبق آیاتی که بر عدل و نفی ظلم دلالت دارد باید کنار گذاشته شود. نقد بنده این است که نظریه ایشان دلیل ندارد و دلایلی که ذکر شده پیشتیبان این نظریه نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، پیش اجلاسیه اول کرسی تخصصی «نقد نظریه قاعده عدالت» به همت پژوهشکده فقه و حقوق و مشارکت مرکز همکاری‌های علمی …

حجت‌الاسلام عبداللهی گفت: کبرای نهفته در تواتر نظام مند، شبیه کبرای برهان نظم است که این نظم و هماهنگی نه می‌تواند صدفه و اتفاق باشد و نه خلق جاعلان و کذابین، بلکه همان گونه که از نظم این عالم به وجود ناظمی حکیم پی می‌بریم، از نظم و نظام روایات نیز به مصدری معصوم و حکیم یقین پیدا می‌کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام یحیی عبداللهی، عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی چندی قبل در نشست علمی ترویجی «نظریه تواتر نظام مند در روش شناسی فقه نظام» که در محل مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا (ع) برگزار شد، به …

اختصاصی شبکه اجتهاد: رهبری معظم انقلاب در بیانات اخیرشان فرمودند: «وقتی آمریکا از برجام خارج شد دستور قرآن این است که تو هم تعهد را رها کن، با این حال باز هم دولت محترم ما تعهدات را رها نکرد». یادداشتی در فضای مجازی منتشر شده، که منسوب به یکی از استادان حوزه علمیه قم است. در این یادداشت که ظاهراً بی‌تعریض به سخن رهبری انقلاب نیست، ابتدا ادعا شده است که تنها دلیل قرآنی نقض عهد پیمان‌شکنان، آیه‌ی مبارک «إِمَّا تَخَافَنَّ مِنْ قَوْمٍ خِیَانَهً فَانْبِذْ إِلَیْهِمْ عَلَى سَوَاءٍ» است. آنگاه در بررسی دلالت یا عدم دلالت این آیه بر نقض …

استاد عشایری می‌گوید: با خوانش برخی از فقهاء از بیع الخیار، می‌توان ریپو را از مصادیق آن دانست. بر اساس جستجویی که شیخ اعظم انصاری انجام داده، بیشتر فقیهان امامیه بیع الخیار را بدین صورت فهمیده‌اند که فروشنده در تمام مدت شرط شده، حق فسخ دارد. اما برخی فقیهان، بیع الخیار را در قالب «عقد به شرط بازخرید» قابل تصور دانسته‌اند. مثلا سید یزدی یکی از صورتهای قابل قبول برای بیع الخیار را ترکیبی از دو عقد معرفی کرده و تصریح کرده است که در بیع الخیار، فروشنده می‌تواند بازخرید مبیع را به همان ثمن پیشین شرط کند. برخی فقیهان …

راه فهم تفاوت در روش‌های اجتهاد نجف و قم، خواندن تطبیقی آثار هر دو روش است؛ فرمولیزه شدن فقه در نجف، اگر با اصول و مبانی دقیق باشد، می‌تواند ما را به نتایج خوبی برساند؛ اما فقه نجف به‌خاطر سوق دادن فقیه به سمت حجیت، در مسائل تمدنی و نظام‌سازی خیلی کارساز نیست؛ چراکه در نظام‌سازی ما فقط به‌دنبال حجت نیستیم؛ بلکه به‌دنبال کشف واقع هستیم. فقه حکمرانی باید به‌دنبال کشف حق باشد و فقهی که تمایلی به حل مسائل ندارد فقهی سکولار و تنبل است. شبکه اجتهاد: اختلاف مورد بحث در مورد مکتب نجف و قم، اختلاف در روش …

تلاش‌های شکل‌گرفته درباب موضوع‌شناسی فقهی، مطلوب است؛ اما عمدتاً متوجه موضوع‌شناسی عام است و به طور خاص در عرصه موضوع‌شناسی فقهی هنر و هنرها، مطالب و تحقیقات دندان‌گیری انجام نشده است. به ‌گزارش شبکه اجتهاد، اولین نشست از سلسله نشست‌های فقه تخصصی با موضوع «نقد روش موضوع ‌شناسی سنتی تعینات هنری» با ارائه حجت‌الاسلام‌ والمسلمین مهدی داودآبادی و نقد و داوری حجت‌الاسلام والمسلمین محمد عشایری‌منفرد در قالب «وبینار» در روزهای پایانی اردیبهشت از سوی موسسه فتوح اندیشه برگزار شد. حجت‌الاسلام داودآبادی در محور نخست که معطوف به تبیین هدف بحث و مقدمات آن بود به کاستی‌های روش‌شناختی در موضوع‌ شناسی …

استاد عشایری با بیان این‌که معمولاً فقها یک نفر را بزرگ خود می‌دانند و به او اعتماد بیشتری دارند، تأکید کرد: فقیهِ الگو و ترازِ مدّ نظر شیخ انصاری علّامه حلّی است. وی علّامه حلّی را واحد کالألف می‌داند و وقتی می‌گوید نص و فتوا فلان مطلب را تأیید می‌کند، منظور وی فتوای علّامه حلّی است. نقطه عزیمت شیخ انصاری در فقه در غالب موارد، علّامه حلّی است. این نکته را از برخی مطابقت‌ها میان شیخ و علّامه می‌توان فهیمد. علامت دیگری که نشان‌دهنده‌ی اعتقاد زیاد شیخ انصاری به علّامه است جایگاه علّامه در اجماع‌پژوهی‌های شیخ انصاری است. به گزارش …

شبکه اجتهاد: حجاب به عنوان واجب دینی، برکات زیادی برای زنان و دختران اجتماع دارد، ولی متأسفانه در کنار سایشی که از دهه هفتاد درباره خود حجاب در بُعد اجتماعی ایجاد شد، در سال‌های اخیر یک سایش معرفتی نیز در مورد مقوله حجاب اتفاق افتاده که می‌خواهد متکفلان معرفت دینی را مبتلا به تردید یا بی اعتقادی به حجاب بکند. به همین دلیل اکنون باید در دو عرصه درباره حجاب تلاش کنیم؛ عرصه «اجتماعی» و عرصه «معرفتی»؛ عرصه اجتماعی فعالان خود را دارد و در عرصه معرفتی هم باید خود مسأله حجاب و هم مسأله الزام حکومتی به آن بحث …

استادیار جامعه المصطفی العالمیه بر این موضوع تأکید کرد که فقه ما در کنار توجه به احکام تکلیفی باید به حق و حقوق مکلفان نیز توجه بیشتری بیابد، گفت: سال‌ها درباره دگرگونی فقه صحبت کرده‌ایم ولی اصلاً به «فقه الحق» توجه نکرده‌ایم؛ یعنی دانش فقه در کنار تبیین و بررسی احکام تکلیفی، باید حق و حقوق مشروع را نیز بررسی کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد عشایری، مدرس سطوح عالی حوزه و استادیار جامعه المصطفی العالمیه در گفت‌وگو با پایگاه مفتاح، درباره تخصصی شدن فقه بیان داشت: ما در حوزه مفهوم با مفهوم فقه تخصصی مشکلی نداریم. وی …

شبکه اجتهاد: پس سخنان استاد ابوالقاسم علیدوست در نشست علمی «جُستاری در روایات طبی در پرتو ملاحظات فقهی ــ اصولی» که در دانشگاه امام صادق(ع) برگزار شد، حجت‌الاسلام امیری، مدیر موسسه «فقه الطب» در یادداشتی به نظرات استاد علیدوست واکنش تندی نشان داد. اینک حجت‌الاسلام محمد عشایری منفرد در یادداشتی نظرات استاد خود را تقریر کرده و به‌نوعی پاسخی به این یادداشت نقادانه داده است. بسم‌الله الرحمن الرحیم. جناب حجت‌الاسلام علی امیری، مدیر محترم موسسه فقه الطب، بعد السلام و التحیه. درباره سخنانی که آیت‌الله علیدوست در «نشست علمی جستاری در روایات طبی» در دانشگاه امام صادق علیه‌السلام ایراد کرده …

اخیرا حجت‌الاسلام اکبرنژاد در نامه‌ای سرگشاده از حجت‌الاسلام والمسلمین علیدوست برای مناظره دعوت کرده است که متعاقب آن برخی از شاگردان وی به پاسخ به نامه رئیس مؤسسه فقاهت پرداختند. به گزارش شبکه اجتهاد، در پی نامه سرگشاده حجت‌الاسلام محمدتقی اکبرنژاد، رئیس مؤسسه فقاهت و دعوت به مناظره کردن برخی از مجتهدان از جمله حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، برخی از شاگردان وی در یادداشتی ایشان را به بررسی روش‌شناسانه مدل‌های تحول علوم دینی دعوت کرده‌اند. متن نامه حجت‌الاسلام محمد عشائری منفرد در این زمینه به شرح زیر است: بسم الله الرحمن الرحیم …

سؤال جدی این است که اگر ما می‌خواهیم بگوییم روایات می‌تواند به ‌وسیله کشف حلقه‌های مفقوده توسط عقل، ما را به نظامات برساند، چرا روایات در عصر تلقی و صدور و تحمل روایات، اثری از اینکه اهل‌بیت علیهم‌السلام ورود به نظامات بسیار بسیط و قطعی آن روز بکنند، وجود ندارد؟ اگر نتوانیم چنین نظامی را پیدا کنیم از طرف دانش رقیبی که در درون دانش فقه، فقه را به سکولار شدن دعوت می‌کند، آیا متهم نمی‌شویم که می‌خواهیم کاری را بکنیم که خود ائمه علیهم‌السلام و یا حتی در عصر نواب خاص هم نکرده‌اند؟ به گزارش خبرنگار اجتهاد، نخستین نشست …

فقه جواهری انضباط فقهی را در عین حفظ اصول را مد نظر قرار می‌‌‌دهد؛ یعنی این فقه هم پویا و هم پایا است؛ در این گونه همایش‌‌‌ها حتما نباید به مدح پرداخت بلکه می‌‌‌توان با نقد برخی نظرات به توسعه و بسط علوم و همین روش شخصیت‌‌‌های بزرگ نیز کمک کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیین نکوداشت مرحوم صاحب جواهر (آیت‌الله شیخ محمدحسن نجفی) با عنوان «عیار فقاهت» با حضور شخصیت‌‌‌های حوزوی و اساتید در مدرسه علمیه آیت‌الله گلپایگانی قم به همت مدرسه عالی خاتم الاوصیاء برگزار شد. در این مراسم ابعاد مختلف شخصیتی و علمی مرحوم صاحب جواهر در …

اختصاصی: نگارش کتاب «حجاب شرعی در عصر پیامبر» توسط امیرحسین ترکاشوند، اگرچه سالها پیش صورت گرفت، اما بحث از آن، هیچ گاه کهنه نشد و هرازگاهی سخنانی در دفاع یا نقد گفته‌های وی به گوش می‌رسد. نشست «معماری شبه جزیره و ارتباط آن با حجاب شرعی در عصر پیامبر» نیز واکنشی از منظر تاریخی به این کتاب است. در این نشست علمی، ابتدا حجت‌الاسلام‌ محمد عشایری، استادیار جامعه‌المصطفی‌العالمیه طرح بحث کرد و در ادامه دکتر مهران اسماعیلی، استادیار دانشکده الهیات و ادیان دانشگاه شهید بهشتی به نقد مطالب ارائه‌شده پرداخت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی با موضوع معماری شبه‌جزیره …