حجتالاسلام سرخهای، ضمن بررسی اشکالات اعتبار سنجی رجال محور، گفت: اشکال اصلی این است که اعتبار سنجی رجال محور مبتنی بر نقل شفاهی است و حال آن که روایات ما به صورت مکتوب نقل شدهاند. شبکه اجتهاد: نشست علمی «علامه حلی، اعتبار سنجی رجال محور احادیث و پیامدهای آن» با ارائه حجتالاسلام والمسلمین احسان سرخهای، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و نقادی حجتالاسلام والمسلمین مهدی غلامعلی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و حدیث و حجتالاسلام والمسلمین جمالالدین حیدری فطرت، محقق و استاد مرکز تخصصی علوم حدیث حوزه؛ چندی قبل به صورت حضوری و مجازی در مدرسه فقهی امام …
توضیحات بیشتر »نقد رویکرد و منهج دانشنامهی حدیثی «سلسله السنه بلا مذاهب»
کرسی ـ علمی ترویجی «سنت بلا مذاهب» با ارائه دکتر نور الدین أبولحیه و نقادی حجتالاسلام والمسلمین عبد الهادی مسعودی و به دبیری حجتالاسلام دکتر سید محمدحسن حکیم، با موضوع «نقد رویکرد و منهج دانشنامهی حدیثی «سلسله السنه بلا مذاهب»» در پژوهشگاه قرآن و حدیث برگزار شد. شبکه اجتهاد: دانشنامهی «سلسله السنه بلا مذاهب» حاصل تلاش دانشی و پژوهشی استاد دکتر «نور الدین أبو لحیه» است. دکتر أبولحیه در این پژوهش جامع با رویکردی فراتر از اتکای صرف به سند روایات در اعتبار سنجی و فارغ از اختلافات رجالیان در اعتبار سنجی حدیث، به بازخوانی حدیث اسلامی برپایهی بهرهگیری از …
توضیحات بیشتر »«مقبول بودن حدیث» و «انجبار ضعف سند با شهرت عملی اصحاب»: یکسانی یا تفاوت؟/ سیدرضا شیرازی
اختصاصی شبکه اجتهاد: گفته شده است که «مراد از قبول روایت، بودن شهرت عملی برابر آن روایت است». از این رو وقتی گفته میشود: شهرت عملی و فتوایی، سبب جبران ضعف سند روایت میشود، عبارت اخرای این تعبیر است: «روایت او را قبول کردهاند». این تعریف به آیتالله سید ابوالقاسم خوئی(ره) نسبت داده شده است.(۱) اصطلاح اول در علم درایه مطرح گردیده(۲)و قاعدهی دوم در علم اصول بیان شده است.(۳)پس از تغییر شیوهی ارزیابی حدیث در اواخر قرن هفتم و ابتدای قرن هشتم توسط سید احمد بن طاوس یا علامه حلی، مشکل کثرت احادیث ضعیف در منابع حدیثی شیعه بروز …
توضیحات بیشتر »عرصههای نوین حدیث پژوهی؛ از اعتبار سنجی احادیث تا عصریسازی روایات و تجمیع قرائن عامه
اینکه پذیرش خبر را منحصر کنیم به وثاقت راوی اشتباه است. ملاک پذیرش خبر وثاقت راوی است اما وثاقت فقط احتراز از کذب نیست بلکه شهرت و سرشناسی او هم مؤثر است. محققان غیرمسلمان هم درگیر این مسئله هستند و برای راستی آزمایی اخبار متعدد و گاه متناقض در این عصر ارتباطات و فضای مجازی تحقیقات و پژوهشهایی نموده و منتشر نمودهاند و در نگاه آنها هم، مبانی گرچه اسمشان عوض شده اما روش همان روش قدمای ما در اعتبار سنجی احادیث است. برای مثال، تحقیقی در برزیل انجام شده و مقاله آن موجود است که مبانی راستی آزمایی رسانهای …
توضیحات بیشتر »احتضار مبنای وثوق سندی/ محمد ذکاوت
اختصاصی شبکه اجتهاد: معیار اخذ و رد روایات، فقط به روش بررسی سند آنها (مبنای وثوق سندی)، از مبانی حدیث پژوهی است که از قرن هفتم در شیعه رایج شد. علمای متقدم شیعه نه آن را نیاز داشته و نه آن را به کار بستهاند. عرف، به حکم «قد یَصدُقُ الکاذب» و «قد یُخطِیءُ الصادق» شهادت میدهد که این معیار به تنهائی نمیتواند جامع صِحاح و دافع ضِعاف باشد. متأسفانه از زمانی که تقسیم رباعیِ صحیح، موثق، حَسَن و ضعیف ـ به قیاس روش سنّیان ـ توسط مرحوم احمد بن طاووس (متوفی: ۶۷۳ قمری) و دو شاگردش علامه حلّی (متوفی: …
توضیحات بیشتر »پیشتر، طرفدار علم رجال بودم!/ روش رجالی مرحوم خوئی، از دوره چهارم تدریس عوض شد/ روش بررسی سندی، در جامعه امروز، قابل عرضه نیست
این کتابها، کتابهای رجالی اصطلاحی نبودهاند بلکه کتابهای تراجم یا به عبارت دیگر کتابهای فهرست کتابها بودند. یک نکته دیگر اینکه این کتابها توسط مستشرقین در کمپانی هند شرقی چاپ شد. آنها دنبال فهرست نگاری بودند تا شخص شناسی. همه اینها قرائنی هست که آن متقدمانی که در باب رجال کتاب نوشتند اصطلاح علم رجال یا رجال اصطلاحی بیشتر مورد نظر ایشان نبود. اختصاصی شبکه اجتهاد: سالهاست که برخی رویکردهای جدید در فقه به خصوص فقههای نوپدید، روند اعتبار سنجی احادیث را تغییر داده است. اصولیونی که تا چندی پیش، وثاقت راویان حاضر در سند روایت را دلیل بر صحت …
توضیحات بیشتر »احیای مبنای وثوق صدوری، مرهون امام است
اختصاصی شبکه اجتهاد: مبانی فقهی و اصولی امام، همواره تحت مواضع سیاسی و حکومتی وی قرار گرفته است. در این میان، به مبانی غیر فقهی و اصولی، مانند مبانی رجالی امام، بسیار کم پرداخته شده است.
توضیحات بیشتر »برتری منهج وثوق صدوری بر منهج وثوق سندی
مولف کتاب «مناهج الفقهاء فی علم الرجال و دورها فی الفقه» با اشاره به اینکه در این اثر، برتری منهج وثوق صدوری بر منهج وثوق سندی نشان داده شده است، ابراز کرد: در بررسی مناهج رجالی با دو منهج مختلف برخورد میکنیم. قدمای ما منهج وثوق صدوری را پذیرفته بودند به این معنی که احراز صدور روایت از معصوم برای قبول روایت نزد ایشان کفایت میکرد؛ حال این احراز ممکن است بر پایه سند، عمل قدماء، نقل سینه به سینه و یا کتاب باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی و معرفی کتاب «مناهج الفقهاء فی علم الرجال و دورها …
توضیحات بیشتر »اگر شیخ طوسی خبر واحد را برای ما حجت قرار نمیداد، امروز در فقه چیزی برای ارائه نداشتیم
چهل و یکمین نشست گروه رجال پژوهی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان با حضور حجتالاسلام والمسلمین ربانی بیرجندی، استاد حوزه علمیه خراسان و با محوریت بررسی حجیت روایات از دیدگاه وثوق صدوری و سندی برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمدحسن ربانی بیرجندی، محقق و استاد حوزه علمیه خراسان در چهل و یکمین نشست از سلسله نشستهای گروه رجال پژوهی در مدرسه علمیه آیتالله خویی(ره) مشهد با بیان این که در بحث حجیت روایات، بعضی مانند سید مرتضی این چنین معتقدند که باید تنها به خبر متواتر و یا خبری که همراه با قرینه باشد عمل کنیم، گفت: …
توضیحات بیشتر »از «قواعد مهجور» و «شعارات بیسند» تا «کارکردگرایی شریعت»
در فقه، اصل اولی این است که دنبال اسناد باشیم؛ یعنی احکام را طبق ادله به دست بیاوریم؛ منتهی ما در فرآیند استنباط از اسناد، نمیتوانیم «مقاصد»، «مطبوع بودن» و «قابلیت اجرا» را نادیده بگیریم. اینها هیچکدام سند فتوا نیستند ولی در فهم اسناد اثر میگذارند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مدرسه مبارکه حضرت امام حسن مجتبی (علیهالسلام) مشهد چندی پیش میزبان حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد مطرح خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم بود. ایشان علاوه بر تدریس، سالهاست به منقح کردن عرصههای نوپدید فلسفه فقه و فلسفه اصول اهتمام نموده که ثمره این تحقیقات در قالب تألیفاتی همچون …
توضیحات بیشتر »