شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
عضو گروه رجال پژوهی حوزه علمیه خراسان به تبیین انگاره‌های گوناگون در کارآمدی دانش رجال پرداخت و گفت: دو دیدگاه کلی عموما در حوزه علم رجال مطرح می‌شود که یکی از این دیدگاه‌ها برای مخالفان و دیگری موافقان علم رجال می‌باشد.
به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام دکتر سیدعلی دلبری، دکترای علوم قرآنی و حدیث دانشگاه علوم اسلامی رضوی در نشست علمی رجال پژوهی در حاشیه نمایشگاه دستاورد‌های تحولی حوزه علمیه خراسان با موضوع انگاره‌های گوناگون در کارآمدی دانش رجال با بیان این که سخن در دیدگاه‌های مختلف پیرامون نیازمندی به علم رجال است، گفت: دو دیدگاه کلی عموما در حوزه علم رجال مطرح می‌شود که یکی از این دیدگاه‌ها برای مخالفان و دیگری موافقان علم رجال می‌باشد.
دلبری با بیان اینکه تقسیم به موافقان و مخالفان علم رجال، نوعی تسامح است چرا که موافقان و مخالفان نیز درجاتی دارند، اظهار کرد: همان کسی که می‌گوید به علم رجال نیاز داریم می‌داند که این هم میزانی دارد و این نیاز گاها کم و یا زیاد می‌شود اما به طور کلی ما منکر مطلق علم رجال نداریم.
وی با بیان این که در بحث حجیت خبر واحد نیز همین درست است که منکر حجیت نیز یقینا به همین اخبار عمل می‌کند، بیان کرد: این مسئله باید طرح شود که چه خبر واحدی را مطرح می‌کند و چه خبر واحدی را مطرح نمی‌کند؛ یعنی عملا یک فرد ضمن قبول قسمی از آن، قسم دیگر را قبول ندارند.
دلبری با بیان این که ادله موافقان در کتاب‌های مختلف مطرح شده که در کتاب «آشنایی با اصول علم رجال» بخشی از ادله موافقان را اشاره کرده‌ام، گفت: اولین دلیل وجود افراد دروغ پرداز در میان راویان است و در حدیث متواتر و معروف پیامبر اکرم(ص) این آمده که در زمان پیامبر افرادی بودند که به پیامبر دروغ می‌بستند و دروغ پردازانی به پیامبر و اهل بیت وجود داشتند.
عضو گروه رجال پژوهی حوزه علمیه خراسان با بیان این که همواره در تاریخ بر اهل بیت دروغ پردازانی بودند، بیان کرد: در حقیقت راویانی که دروغ می‌بستند نیز در بین راویان وجود داشتند و آن دانشی که متکفل شناسایی اینان هست، بدون شک دانش رجال می‌باشد و دانش دیگر نداریم که بخواهیم دروغگو را از راستگو تفکیک کند.
نیاز ما به علم رجال از سنت سرچشمه می‌گیرد
وی با بیان این که نیاز ما به علم رجال به طور کلی از نیاز ما به سنت سرچشمه می‌گیرد و سنت به عنوان دومین منبع معتبر بعد از کتاب مطرح است که به عنوان مهمترین منبع استنباط از سنت بناست بهره گرفته شود، گفت: در اعتبار خبر واحد بدون قرینه اختلاف است و حتی کسانی که می‌خواهند بگویند خبر واحد حجت است نیز اختلاف دارند که چه خبر واحدی حجت است.
دلبری با بیان این که افرادی بودند که فقط خبر صحیح و حسن را عمل می‌کردند، عده‌ای فقط خبر حسن را حجت می‌دانند و در این زمینه شرایطی که برای راوی لازم است مختلف می‌باشد، بیان کرد: سوال این است که کدام راوی این شرط وثاقت یا عدالت دارد که در این زمینه نیاز به دانشی داریم که وضعیت حال راوی را مطرح کند و این فقط در علم رجال آمده است؛ همچنین دلیل دیگر بر نیازمندی به علم رجال سفارش اخبار روایی به دقت در صفات راوی است، حال از کجا بفهمیم راوی عادل بوده که این مراتبی دارد و برای تشخیص این مراتب باید به علم رجال مراجعه کرد.
وی با بیان این که وجود افراد غیر امامی در اسناد احادیث ما کم نیستند و حال اینکه عده‌ای شرط پذیرش خبر را شیعه ۱۲ امامی می‌دانند و بسیار بر این مدارکی در علم رجال هست و در سلسله اسناد راوی غیر امامی نیز وجود دارد، خاطر نشان کرد: برای شناسایی این که چه راوی امامی و چه راوی امامی نیست ما نیاز به علم رجال داریم.
حجت‌الاسلام دلبری افزود: نکته دیگر تمسک به سیره عملی علمای ما از محدثین می‌باشد و قدما که هم سند را نقل و هم نقد کردند و تربیت شده خود اهل بیت هستند، بر این موضوع در سند دقت کردند و حساسیت داشتند که وضعیت راوی چگونه است و این حساسیتی بوده که علما از ابتدا تا به امروز داشتند و لذا در مباحث اجتهاد و تقلید به این توجه دادند که ما به اجتهاد در علم رجال نیاز داریم.
بنابر گزارش روابط عمومی حوزه علمیه خراسان، گروه رجال پژوهی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان، «دوره تخصصی علوم حدیث» برگزار می‌کند و همچنین از مقالات علمی جهت نشر در دو فصلنامه «مطالعات اعتبار سنجی حدیث» حمایت می‌کند؛ متقاضیان می‌توانند با مراجعه به دفتر مدرسه آیت‌الله خوئی (ره) یا تماس به شماره ۰۹۳۳۹۰۳۹۲۲۰ نسبت به ثبت نام در دوره‌ها یا ارسال مقالات اقدام نمایند.
