شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه دولت باید برای ابراز اعتراض مسالمت‌آمیز آموزش دهد، تصریح کرد: تفسیر آیات محاربه بدون تطبیق با زمان و مکان درست نیست و می‌تواند سبب بدبینی به دین شود.
به گزارش شبکه اجتهاد، محسن مهاجرنیاحجت‌الاسلام والمسلمین محسن مهاجرنیا، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در گفت‌وگو با ایکنا، ضمن انتقاد از برخی برداشت‌های نادرست در مورد حوادث گرانی بنزین، گفت: در فرانسه یکسال است که تظاهرات برگزار می‌شود و دولت برخورد هم می‌کند، ولی منطق هم بر آن حاکم است و برای بیان اعتراضشان مجوز می‌گیرند.
وی افزود: این در حالی است که در حوادث اخیر یک‌دفعه شاهد تظاهرات غیرقانونی و بدون مجوز هستیم و به دنبال آن سوءاستفاده یک عده از افراد که منجر به رفتارهایی می‌شود که نتیجه‌اش فلج کردن کشور است نه به چالش کشیدن دولت.
آموزش اعتراض مسالمت‌آمیز
مهاجرنیا با بیان اینکه باید رفتارهای سالم اعتراضی را به شهروندان آموزش دهیم، بیان کرد: معترضان به تصمیم گرانی بنزین می‌توانستند به جای اعتراض خیابانی، همایش تشکیل دهند. البته رسانه‌ها هم باید نقش پررنگ‌تری ایفا کرده و بکنند و البته قاعده عقلائی هم این گونه است که وقتی اعتراض مسالمت‌آمیز به جایی نرسید، قرار نیست که انسان کشور را به آتش بکشد و اموال مردم و دولت را تخریب کند.
وی با اشاره به وضعیت اعتراضات در غرب گفت: تصور می‌کنیم در آمریکا وضع چگونه است؟ آیا هر اعتراضی به نتیجه می‌رسد و یا معترضین به خیابان ریخته و اموال عمومی را آتش می‌زنند. مسلماً در هر نقطه دنیا اگر اعتراض غیرقانونی و تخریب‌گرانه باشد با آن برخورد خواهد شد؛ در شرایط سخت تحریمی امروز گرانی بنزین شاید تصمیم نادرستی نباشد، گرچه پیامدهای آن برای مردم سخت است، ولی راه آن تخریب نیست، چه بسا آنکه وقتی اعتراض به تخریب تبدیل شود راه برای ایجاد خفقان و اعمال زور بیشتر باز می‌شود و در نهایت بیشتر به ضرر مردم است.
راه‌های اعتراضی جایگزین
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با تأکید بر اینکه باید با منطق درست مسائل اجتماعی را پیش ببریم، تصریح کرد: در برخی مسائل که نیاز به اعتراض است اشکالی ندارد حتی یک ماه راهپیمایی مسالمت‌آمیز وجود داشته باشد. البته بدون خشونت و اسلحه و آتش زدن تا به نتیجه برسد و حتی اگر نرسید قرار نیست کار را به بنبست برسانیم؛ می‌شود طومار اعتراضی پر کرد و به مسئولان رساند؛ می‌توان شعار بر ضد یک تصمیم سر داد، البته نه شعار براندازانه که متوجه اصل حاکمیت باشد.
وی با ذکر اینکه اگر حرفی از طریق مجاری قانونی پیش برود بهتر شنیده می‌شود، ابراز کرد: دولت هم باید مجرای اعتراض سالم را فراهم کند و به مردم آموزش دهد؛ آموزش شهروندی، بهزیستی اجتماعی و سیاسی جزء وظایف دولت و حقوق شهروندان است گرچه متأسفانه شاهد هستیم که بعضاً برخی از مسئولان خودشان هم آگاهی لازم از قوانین شهروندی را ندارند.
استاد علوم سیاسی حوزه علمیه با اشاره به تحلیل نادرست برخی افراد با استناد به آیه ۳۳ سوره مائده مبنی بر زجرکش کردن افراد آشوبگر، افزود: ممکن است جامعه در جایی جان به لبش رسیده باشد؛ در این صورت نباید کسی بدون شناخت دقیق از وضعیت روحی و روانی و جامعه‌شناسی مردم، حرفی بزند و یک آیه را در اتاق بسته و در خلأ تفسیر کند.
مهاجرنیا تصریح کرد: حرف من این نیست که معنا و تفسیر آیه نادرست است؛ آیه برای برخورد با محارب است و این مجازات هم درست است، ولی محارب واقعی کسی است که قصد براندازی داشته باشد. در صورتی که در حوادث اخیر بسیاری از افراد واقعاً قصد براندازی نداشتند و معترض بودند، گرچه روش برخی معترضان را قبول نداریم.
وی افزود: البته قطعاً در پشت صحنه حوادث آبان‌ماه کشور، دشمنان زبون و آمریکا، اسرائیل و دست‌نشانده‌های آنان سوءاستفاده کردند و طراحان اولیه و سرکردگان قصد براندازی داشتند، ولی تشخیص این مسئله با نهادهای تخصصی امنیتی و اطلاعاتی است و مشکل را با استناد به تفسیر نمی‌توان حل کرد.
لزوم تفسیر منطبق بر شرایط
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بیان کرد: تفسیر عمومی یک آیه بدون اینکه با شرایط زمان و مکان و روان‌شناسی و جامعه‌شناسی جامعه سنجیده شود، کارگشا نیست، بلکه ممکن است بدبینی به قرآن و دین را هم ایجاد کند که خواسته هیچ مسلمانی نیست؛ ممکن است جوانی هیجانی شده و جایی را آتش زده که باید با او برخورد شود، ولی نباید بحث را روی اشد مجازات ببریم.
الگوگیری از مشی امام
وی با تصریح بر اینکه مجازات محارب و بغات باید با اشد وجه باشد، تأکید کرد: امام خمینی(ره) در ابتدای انقلاب فرمودند کسی را به خاطر ارتداد نکشید؛ در آن شرایط شاید ۱۱۰ فرقه و جریان انحرافی وابسته به کمونیست و حزب توده، حجتیه و بهائیت و بسیاری از گروه‌های دیگر وجود داشتند، ولی امام(ره) با قاطعیت فرمودند کسی حق ندارد فردی را به خاطر ارتداد بکشد.
مهاجرنیا اضافه کرد: براساس فتاوای فقها، حکم ارتداد مرگ است، ولی کسی مرتد است که علناً و عملاً از دین برگردد و علیه اسلام تبلیغ کرده و دیگران را گمراه کند؛ در آن جریانات بسیاری از بچه مسلمان‌ها از روی نادانی و اشتباه محاسباتی و جوزدگی و سیاسی‌بازی، وارد برخی از این جریانات شده بودند؛ آیا باید برای آنان حکم ارتداد صادر می‌شد؟ برخی از جوانان جذب گروه منافقین شدند که حکومت اسلامی با آنان هم با رأفت برخورد کرد.
وی با بیان اینکه سرکردگان منافقین و کسانی که علیه نظام اسلحه به دست گرفتند فئه باغیه و محارب هستند و حسابشان از برخی افراد فریب خورده متفاوت است، اظهار کرد: بنابراین در این نوع حوادث باید مراقب باشیم تا همه را با یک چوب نزنیم، زیرا ممکن است سبب ایجاد بدبینی به اصل دین شود.
ضرورت اقناع مخاطب
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: نقل شده که احسان طبری که جزء منحرفان و نظریه‌پردازان حزب توده بود، ظاهراً بعد از اینکه مدتی برق اتاق قطع بوده و وصل می‌شود صلوات می‌فرستد که با وجود کمونیست بودن او مایه تعجب همه می‌شود، ولی او براساس آموزه‌های فطری خود و زیست در جامعه ایرانی این کار را می‌کند.
وی در پایان گفت: اثبات حکم محارب و ارتداد و بغی نیاز به دلیل محکم دارد و نباید آیات قرآن را بدون تجزیه و تحلیل شرایط سیاسی و اجتماعی که نتیجه معکوس و منفی دارد، تفسیر کنیم. به خصوص در حوادث اخیر که بسیاری از مردم به این تصمیم اعتراض داشتند و اقناع لازم هم صورت نگرفته بود.
