شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
آیا در چهل سال گذشته، سمت‌وسو و هدف‌گرایی ما در مسائل خانواده، هدف‌گرایی اسلامی بوده و اگر بوده آیا کامل بوده یا ناقص بوده است؟ چرا آمار طلاق بالا رفته و آمار ازدواج پایین آمده است. چرا آن فلسفه و حکمت‌های ازدواج امروزه در بسیاری از خانواده‌ها وجود ندارد؟ چرا مسئله ازدواج‌های سفید موضوعیت پیداکرده است؛ آن‌هم در کشوری که داعیه‌دار اسلام است. حوزه‌ها و روحانیت در این امور مسئول‌اند. البته دیگران هم به‌اندازه خود در این مسئله، مسئولیت دارند. در هیچ مکتبی به آن مقداری که در اسلام برای خانواده و حقوق زن و حقوق مرد، حرف زده‌شده است، آموزه وجود ندارد؛ اما متأسفانه این‌ها در منابع دینی ما به‌صورت خام باقی‌مانده است.
به گزارش خبرنگار اجتهاد،به مناسبت ولادت حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها، همایش فاطمی سلام‌الله‌علیه، روز پنجشنبه، ۹ اسفند ماه ۱۳۹۷، در مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم‌السلام در شهر مقدس قم برگزار شد. در این همایش که طلاب مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم‌السلام به همراه خانواده‌هایشان حضور داشتند، آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی به‌عنوان ریاست مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم‌السلام، به بیان مطالبی پیرامون بیانیه گام دومِ مقام معظم رهبری پرداخت. گزیده‌ای از سخنان وی، از نگاه شما می‌گذرد:
در چهل سال اول انقلاب، در مورد خانواده چه کردیم؟
نکته‌ای که باید به آن توجه شود این است که در گام اول انقلاب که چهل سال ابتدایی آن بود، چه مسائلی در سطح جامعه نسبت به زنان و خانواده مطرح‌شده است؟ باید یک بررسی مجددی در مورد آن‌ها صورت بگیرد. اینکه بعد از چهل سال، برای تحکیم خانواده‌های مسلمان، چه قدم‌هایی برداشته‌ایم و چه خلأهایی داشتیم. این مسئله‌ای است که رهبری هم در پیام و بیانیه‌شان به آن اشاره کردند.
واقع مسئله این است که دنیای غرب، دنبال اضمحلال خانواده‌هاست و فقط این نیست که زن‌ها را هدف قرار داده باشند. ما در فقه، می‌گوییم هر یک از زن و شوهر حقوقی به گردن یکدیگر دارند. همچنین هر یک از فرزندان و پدر و مادر نیز حقوقی به گردن یکدیگر دارند؛ اما این راهی که دنیای غرب در پیش‌گرفته است، تمام این حقوق موضوعاً منتفی خواهد شد و از بین خواهد رفت.
حوزه بگوید چرا آمار طلاق بالا رفته است؟
در گام دوم باید حوزه‌های علمیه برای تحکیم بنیان خانواده و ارزش‌هایی که اسلام در رابطه با خانواده مدنظر دارد، فکر و اندیشه ارائه بدهند که با خصوصیات الآن دنیا، چه باید بکنیم؟ آیا در چهل سال گذشته، سمت‌وسو و هدف‌گرایی ما در مسائل خانواده، هدف‌گرایی اسلامی بوده و اگر بوده آیا کامل بوده یا ناقص بوده است؟ چرا آمار طلاق بالا رفته و آمار ازدواج پایین آمده است. چرا آن فلسفه و حکمت‌های ازدواج امروزه در بسیاری از خانواده‌ها وجود ندارد؟ چرا مسئله ازدواج‌های سفید موضوعیت پیداکرده است؛ آن‌هم در کشوری که داعیه‌دار اسلام است.
حوزه‌ها و روحانیت در این امور مسئول‌اند. البته دیگران هم به‌اندازه خود در این مسئله، مسئولیت دارند. در هیچ مکتبی به آن مقداری که در اسلام برای خانواده و حقوق زن و حقوق مرد، حرف زده‌شده است، آموزه وجود ندارد؛ اما متأسفانه این‌ها در منابع دینی ما به‌صورت خام باقی‌مانده است.
آیا امروز می‌توان از اطاعت زن از مرد، سخن گفت؟
دیروز روایتی را دیدم که یکی از حقوقی که مرد بر همسر خودش دارد این است که زن از او اطاعت کند: «ان تطیعه و لا تعصیه». امروز کجا می‌توان این جمله را بیان کرد؟ اگر این مطلب را در یک جامعه غیر حوزوی بخواهیم بیان کنیم، حاضر به گوش دادن آن نیستند؛ اما باید این حدیث را بررسی کرد که آیا جنبه فقهی دارد یا جنبه اخلاقی دارد. آیا حدیث، یک حدیث اخلاقی است یا یک حدیث فقهی است؟
غفلت از همین منابع و ارزش‌های دینی و فقهی و اخلاقی، امروز ما را به اینجا رسانده است. ما همین ارزش‌ها را با یک بیان منطقی و دقیقی، برای مردم ذکر نکردیم. آمدیم با یک بیان غیر صحیح القاء کرده‌ایم ولی جامعه از ما نمی‌پذیرد. آن‌وقت برای زن‌ها این سؤال پیش می‌آید که چرا مرد از زن اطاعت نکند و زن باید از مرد اطاعت کند؟
اطاعت زن از مرد، به معنای بردگی زن نیست
این درحالی است که معنای اطاعت زن از مرد، به معنای بی‌ارزشی و بی‌هویتی زن و برده بودن نیست. بلکه معنای اطاعت زن از مرد این است که وقتی زن برای شوهر خودش ارزش قائل شد و از او اطاعت کرد، مرد را کاملاً در اختیار خودش قرار می‌دهد و خانواده را تحکیم می‌کند. وقتی زن برای مرد ارزش قائل می‌شود، فرزندان آن خانواده هم همین‌طور خواهند شد. این مطالب را باید به شکل دقیق و صحیح و منطقی بیان کرد نه اینکه به‌گونه‌ای بیان کرد که جامعه و زن‌ها این مطالب را نپذیرند.
در مورد حقوق زنان و مردان، چندین کتاب نوشته‌ایم
ما تابه‌حال چند کتاب ارائه داده‌ایم که مرز حقوق زن نسبت به مرد و حقوق مرد به زن چیست. این‌ها مطالبی است که باید برای مردم و به‌خصوص خانم‌ها بیان شود.
