کسی با درس خارج مجتهد نمی‌شود/ حوزه را به سطح یک مرکز آموزشی تنزل ندهیم

استاد حوزه علمیه قم گفت: هدف آموزشی در حوزه اجتهاد است، ولی باید توجه داشت که ما معمولاً در قضاوت نسبت به حوزه این اشتباه را می‌کنیم که حوزه را به سطح یک مرکز اموزشی تنزل می‌دهیم؛ در حالی که کار حوزه تنها اموزش نیست؛ حوزه یک منش و یک زندگی است؛ حوزه یک زنگی خاص است.

به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی در جلسه درس خارج فقه خود در جمع طلاب و فضلای حوزه علمیه قم گفت: با توجه به شرایط پیچیده امروز دنیا و در شرایط خاصی که کشور ما در آن قرار دارد، ما بیش از پیش به عالمان آگاه به زمان و دل بریده از دنیا و زمین نیاز داریم.

وی افزود: اگر ما امروز این فرصت را داریم که در قم باشیم، از این فرصت باید استفاده کنیم که طبق روایت، فرصت از ابری که در آسمان به سرعت عبور می‌کند سریعتر می‌گذرد و ما باید این فرصت‌ها را قدر بدانیم و از آنها استفاده کنیم.

رئیس موسسه فرهنگی رواق حکمت تصریح کرد: عالم اسلامی یک فرد نمونه اسلامی است یعنی به جایی می‌رسد که اسلام می‌گوید من این را می‌خواستم تربیت کنم؛ بنابراین کاری که ما می‌کنیم یک چیزی نیست که وظیفه بقیه مسلمانان نباشد، همه موظفند احکامشان را بدانند، همه موظفند به احکامشان عمل کنند، همه موظفند وظیفه را بشناسند و به آن عمل کنند؛ چون همه نمی‌توانند (به اصطلاح) به نحو تفصیلی علم به وظیفه پیدا کنند، یک عده‌ای بروند تفصیلاً علم پیدا کنند، آن مابقی که فرصت و امکانش را ندارند به اینها مراجعه کنند.

حوزه دانشگاه و دبیرستان نیست!

این استاد حوزه یادآورشد: نباید فراموش کنیم که حوزه دانشگاه و دبیرستان نیست؛ منش یک حوزوی باید منش حوزوی و یا به عبارت دیگر منش اسلامی باشد؛ این مساله یک امر غیرمتعارف نیست بلکه همان رفتار دینی است.

وی گفت: هدف حوزه در بحث اموزش، حوزه اجتهاد است؛ البته اجتهاد اصطلاحی نه اجتهاد لغوی؛ اجتهاد لغوی یعنی تلاش کردن، اما اجتهاد اصطلاحی، یعنی شخص بتواند به منابع اصلی دین مراجعه کند و نسبت به پرسش‌هایی که امروز دین با آن مواجه است پاسخگو باشد؛ یعنی شخص به جایی برسد که منابع را بشناسد، روش‌های استنباط و دستیابی به نتیجه را از این منابع بداند و بتواند این نتیجه گیری را انجام بدهد و قدرت قضاوت داشته باشد.

عوامل اجتهاد

رئیس موسسه فرهنگی رواق حکمت افزود: عوامل اجتهاد یک سری ظاهری و یک سری واقعی است؛ اولین عامل ظاهری، استعداد است و دومین عامل ظاهری پشتکار استو عامل ظاهری سوم، توشه علمی است که یک عالم باید در طول زمان آن را جمع آوری کند؛ اگر پشتکار داشتیم و توشه برگردیم حتی اگر کم استعداد هم باشیم می‌توانیم به اجتهاد برسیم.

استاد حوزه بیان کرد: من این را گفتم باز هم تکرار می‌کنم که کسی با درس خارج مجتهد نمی‌شود، فکر نکنید در درس خارج بنشینید مجتهد می‌شوید، بعضی‌ها می‌گویند آقا آدم برجسته علمی است، می‌گویم به چه دلیل؟ می‌گوید بیست سال درس آقای خوئی رفته، خب رفته باشد، مگر صرف درس رفتن ملاک است؟

وی گفت: یک طلبه قوی اندک اندک تمرین می‌کند بعد ملکه می‌شود؛ اجتهاد هم همین است که دروس و مفاهیم برای ملکه می‌شود وقتی ملکه شد، شما یک مسأله از مجتهد سؤال می‌کنی، اصلاً آن ندیده، هنوز به منابع مراجعه نکرده، می‌گوید خب حالا چی گفتند؟ دو سه کلمه بگویی، می‌گوید فتوا این است، چون ملکه اجتهاد را دارد، شما یک آیه و دو تا روایت را نصفه و نیمه و غلط می‌خوانی، ولی آن مجتهد فتوایش را می‌دهد.

قرآن، روزنه‌ای به عالم دیگر

این استاد حوزه در خصوص قرآن و فهم قرآن نیز اظهارکرد: همیشه ابتدای درس اصولم و ابتدای درس فقهم ده دقیقه قرآن می‌گویم؛ این به ظاهر هیچ ربطی به درس اصول و فقه من ندارد. اسم این درس را می‌گذارند تفسیر، ولی تفسیر نه به معنای اصطلاحی کلمه؛ قرآن یک روزنه‌ای است به عالم دیگر.

وی گفت: قرآن مثل یک پنجره است که اگر اهلش باشید آخرت را از آن طرف می‌بینیم؛ هدف من این است که بتوانیم از قرآن در زندگی خودمان استفاده کنیم؛ این سوال را باید مطرح کنیم که چرا انسان امادگی هزاران حرف باطل را دارد ولی برای قرآن چنین امادگی ندارد.

وی اظهارکرد: به تعبیر استاد حضرت امام مرحوم شاه آبادی، قرآن تنزّل علم الهی است و علم خدا عین ذات خداست، به یک معنایی، قرآن خودِ خداست که در این حد تنزل پیدا کرده که بین دو جلد قرار بگیرد تا مؤمن و کافر بتوانند ببینند این خطوط را و بخوانند این کلمات را و این معانی در ذهنشان خطور کند، حالا اگر با این حقیقت همراه شدی، پنجره‌ای است به سوی آسمان، نردبانی است به سوی آسمان، شما را بالا می‌برد.

رئیس موسسه فرهنگی رواق حکمت گفت: اینکه می‌گویند در آخرت به شما گفته می‌شود قرآن بخوان و بالا برو، نه اینکه یک چیزی که نیست را به شما تحمیل کنند؛ اصلاً قرآن همین است، اگر بخوانی می‌روی بالا؛ ولی ما که می‌خوانیم بالا نمی‌رویم، مشکل ماییم.