شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
مردم در مورد حکومت فاعل هستند و با رویکرد قدرت‌بخشی و یاری‌رساندن به حاکم می‌توانند برپایی حکومت را به دنبال داشته باشد به همین علت میثاق اطاعت در قرآن کریم به عنوان یکی از عناصر اصلی حکومت نام برده شده است.
به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محسن اراکی در سومین نشست فقه حکومتی که در سالن اجتماعات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) قم برگزار شد، با بیان اینکه حکومت‌ها نیازمند قدرت هستند، اظهار کرد: مشروعیت در عدالت ریشه دارد به همین علت حکومت مشروع باید عادل باشد و برقراری نظم و عدالت اجتماعی را مورد توجه قرار دهد.
وی با تاکید بر اینکه ظلم نظام غیر عادلانه از ظلم جامعه بدون نظام کمتر است، اضافه کرد: اخلال به نظم نوعی از فساد است چراکه از هم پاشیدگی نظم اجتماعی را به دنبال دارد.
دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی معنای امر را دستور واجب اطاعت خواند و تصریح کرد: فرمان نیازمند برتری بوده و به عنوان حق ذاتی خداوند متعال فقط منحصر به اوست و اگر حاکم در جایگاه اطاعت از خداوند متعال باشد می‌تواند امر خود را به مردم القا کند.
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه وجوب اطلاعت قابل دو طرفی شدن نیست، عنوان کرد: هر فردی که چیزی را خلق کند می‌تواند در آن تصرف داشته باشد و انبیای الهی، ائمه اطهار(ع) و ولی فقیه به برکت تبعیت از خداوند متعال علاوه بر انتقال دهنده پیام در محدوده خود فرمانروا هم هستند.
اراکی خاطرنشان کرد: فرمان برای مشروع بودن باید از فردی که حق فرمان دارد سرچشمه بگیرد و در غیر این صورت فرد صادر کننده فرمان از حد خود تجاوز کرده و بر اساس آیات قرآن کریم طاغوت است.
وی با بیان اینکه امر جز از فردی که جایگاه ذاتی او برتر است، برخاسته نیست، تصریح کرد: اینکه مردم نمی‌توانند فردی را برتر از خود معرفی کنند علت اصلی باطل بودن برخی حکومت‌هاست.
این استاد برجسته حوزه علمیه از لزوم برپایی حکومت اضطراری در دوران غیبت یاد کرد و گفت: فقیه برتر باید حاکمیت را در دوران اضطرار در اختیار گیرد تا شرایط جامعه آرام و بسترهای ظهور فراهم شود.
وی با تاکید بر اینکه مشروعیت در برپایی حکومت کفایت نمی‌کند، عنوان کرد: مشروعیت حق حاکمیت را به حاکم‌ها واگذار می‌کند اما این حق نیازمند قدرت و اقتدار بوده چراکه قدرت رکن دوم حاکمیت است.
اراکی با اشاره به اینکه جانشین‌های خداوند متعال بر روزی زمین با وجود قدرت به دنبال برپایی حکومت اسلامی به زور نبوده‌اند، اضافه کرد: برخی با نداشتن دقت در آیات قرآن کریم فکر می‌کردند که رسول فقط به دنبال تبلیغ بوده در حالی که فرمانروایی رسالت اصلی انبیاست اما جامعه باید با روش تدبیر در پیام‌های روشن به حکومت الهی برسد.
وی از حکومت به عنوان یک فعل اجتماعی نام برد و اظهار کرد: فاعل این رفتار یک اراده جمعی است و بدون این اراده جمعی قدرتی که بتواند حاکمیت داشته باشد را نخواهیم داشت.
عضو مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: مردم در مورد حکومت فاعل هستند و با رویکرد قدرت‌بخشی و یاری‌رساندن به حاکم می‌توانند برپایی حکومت را به دنبال داشته باشد به همین علت میثاق اطاعت در قرآن کریم به عنوان یکی از عناصر اصلی حکومت نام برده شده است.
وی با تاکید بر اینکه مردم باید با هزینه‌های خود همیار حکومت باشد، تصریح کرد: اعمال قدرت حاکمیت بدون پشتیبانی مردم بی‌معناست به همین علت مردم باید با جان و مال خود در مسیر حاکمیت نقش‌آفرینی و مقابل تهاجم دشمن ایستادگی کنند.
اراکی میثاق نصرت مردم را از دیگر نیازهای حکومت اسلامی خواند و افزود: یارانی که در روز عاشورا امام حسین(ع) را تنها گذاشتند، در حقیقت ترک میثاق نصرت کرده‌اند.
وی از تاکید رهبر انقلاب اسلامی در مورد اهمیت جلوگیری از دو قطبی‌شدن جامعه یاد و عنوان کرد: اگر نتوانیم به وحدت برسیم نمی‌توانیم اهداف را تحقق بخشیم، گاهی برای رسیدن به یک رای واحد باید از برخی ارزش‌ها نیز کوتاه بیاییم چراکه ارزش یکپارچگی ملت از هزینه برخی مشکلات بیشتر است.
دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی اطاعت و نصرت مردم را منشا دوام حاکمیت اسلامی دانست و اضافه کرد: باید با تبیین آیات و پیام‌ها مردم را بیدار کنیم چراکه بینات در برخی از عرصه‌ها مورد بی‌توجهی قرار گرفته است و برای رفع این مشکل نیازمند بسیج عمومی هستیم.
