قالب وردپرس افزونه وردپرس
خانه / بایگانی برچسب: موضوع شناسی

بایگانی برچسب: موضوع شناسی

بازخوانی و نقد دوره گذاری مراحل تحولی موضوع شناسی احکام فقهی در تاریخ فقه امامیه

بازخوانی و نقد دوره گذاری مراحل تحولی موضوع شناسی احكام فقهی در تاریخ فقه امامیه

اگر بخواهیم تصویر روشنی از تحولات موضوع شناسی فقهی به دست آوریم اولاً باید زاویه و رویکرد مطالعه را از وضعیت موجود و حدس زدن سابقه بر پایه آن تغییر دهیم و به واکاوی جدی پیدایی ‌‌‌‌‌اندیشه مطابق رویه فقهی از دل گزاره‌‌های حدیثی تا به تلاش‌‌های امروز آن‌هم در قالب مطالعه جامع روی‌آوریم. ثانیاً پیش از مطالعه تصویر روشنی از حرکت عام فقه و اصول امامیه داشته باشیم و آن را چهارچوب اساسی مطالعه قرار دهیم و در ضمن خصائص و ویژگی‌‌های هر دوره مطالعه‌‌‌‌ی موضوع شناسی را ردیابی کنیم و مراحل تطوری آن را دوره گذاری نماییم. به …

توضیحات بیشتر »

فقه نباید به موضوعات نگاه انفعالی داشته باشد/ تلاش کنیم دریچه‌‏ای از سمت «موضوع‌شناسی» به سوی «موضوع‌سازی» باز شود

فقه نباید به موضوعات نگاه انفعالی داشته باشد/ تلاش کنیم دریچه‌‏ای از سمت «موضوع‌شناسی» به سوی «موضوع‌سازی» باز شود

عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی گفت: فقه نباید به موضوعات نگاه انفعالی داشته باشد بلکه باید ریل گذاری اصلی و جهت‌گیری کلی را انجام دهد چراکه هر موضوعی در ساحت دین ارزشی دارد و اگر نتوانیم رابطه بین آنها را پیدا کنیم و رتبه‌بندی موضوعات را بشناسیم دچار مشکل‌ می‌شویم. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نودودومین جلسه «شنبه‌های فقهی» با ارائه اسماعیل پرور، عضو هیئت علمی گروه اصول فقه فرهنگستان علوم اسلامی و از شاگردان استاد سید منیرالدین حسینی شیرازی با موضوع «بررسی موضوع شناسی و موضوع سازی در فقه» در جمع فضلای حوزه علمیه قم برگزار شد. از آن …

توضیحات بیشتر »

نگاهی به مکتب فقهی آیت‌الله خامنه‌ای/ سلمان رئوفی

اعتبار روایات کتاب تحف العقول

اختصاصی شبکه اجتهاد: تاکنون تعاریف مختلفی از مکتب‌شناسی فقهی ارائه شده است؛ به نظر نگارنده، مکتب‌شناسی فقهی یعنی بحث از مبانی روش‌ساز که مراحل و ‌روش‌های اجتهاد هستند. این سه حیطه، بیشتر در بحث‌های مکتب‌شناسی وجود دارد؛ چون مکتب‌شناسی فقهی، یک امر اعتباری است و امری نیست که وابسته به‌واقع باشد؛ بنابراین تعریف این علم، وابسته به اغراض ما است و غرضمان یک شناخت هدفمند و نظام‌مند از اجتهاد است. حال برای نیل به این غرض، باید چه جاهایی و چه مطالبی را بررسی بکنیم؟ به نظر می‌رسد همۀ این‌ مباحث، در دو قالب کلیِ موضوع شناسیِ فقهی یا حکم …

توضیحات بیشتر »

بررسی ورود فقها در موضوع‌شناسی با نظر به متاورس/ عبدالمجید رستگاری

بررسی ورود فقها در موضوع‌شناسی با نظر به متاورس/ عبدالمجید رستگاری

شبکه اجتهاد: این روزها صحبت‌های زیادی درباره «متاورس» مطرح می‌شود؛ کلیدواژه‌ای که در طول سال‌ها شکل گرفته و همانند کلیدواژه‌های اینترنت و شبکه‌های مجازی و پلتفرم‌ها جایگاهی در زندگی مردم پیدا خواهد کرد، اما حوزه‌های علمیه در قبال موضوع‌های جدید رویکردهایی را اتخاذ کرده که گاهی اتخاذ آن رویکردها موجی از جریان‌های منفی را به‌سوی حوزه‌های علمیه روانه کرده است. برای نمونه می‌توان به فتوای بعضی از مراجع تقلید در خصوص حرمت استفاده از تماس تصویری اپراتور رایتل اشاره کرد. مسئله متاورس نیز از آن دسته موضوعاتی است که به‌دلیل عدم شناخت آن، واکنش‌های عجیبی را برانگیخته است. به‌تازگی دو …

توضیحات بیشتر »

فتوا بدون موضوع‌شناسی امکان ندارد/ جامعه با «اما» و «اگر» قانع نمی‌شود

فتوا بدون موضوع‌شناسی امکان ندارد/ جامعه با «اما» و «اگر» قانع نمی‌شود

رئیس مرکز فقهی ائمه اطها(ع)، موضوع شناسی را یکی از ضرورت‌های بسیار روشن و غیر قابل انکار در مباحث اجتهادی دانست و ابراز کرد: اصلاً فقیه در زمان ما بدون موضوع شناسی نمی‌تواند فتوا بدهد؛ اگر در زمان گذشته با اما و اگر تردید و … به صورت‌های این چنینی حرف‌‌هایی زده می‌شد، جامعه در زمان ما با اما و اگر نمی‌تواند و قانع نمی‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمدجواد فاضل لنکرانی در دیدار معاون آموزش حوزه علمیه خراسان با اشاره به گام‌‌های خوب تحولی که در حوزه خراسان برداشته شده است، ابراز کرد: قرارگاه‌ها علمی و هیئت‌های اندیشه‌ورز …

توضیحات بیشتر »

فقیه نمی‌‌تواند در حوزه‌هایی که تخصص و تمحض ندارد، نظر بدهد/ پدیده دروس «سه ضلعی» در حوزه مورد توجه قرار گیرد

کسانی که خیرخواه نظام هستند به شرکت در انتخابات به شدت توصیه می‌کنند/ با توجه به عناوین ثانویه می‌توان حکم به وجوب داد/ امیدوارم حاکمان حضور مردم را قدرشناسی کنند

استاد ابوالقاسم علیدوست بر ضرورت استفاده فقیه از نظرات کارشناسان امین تاکید کرد و گفت: فقیه نمی‌‌تواند در حوزه‌هایی که تخصص و تمحض ندارد، نظر بدهد در اینجا باید از کارشناسان استفاده کند. چندسالی است که پدیده‌ای به نام درس سه ضلعی را تعریف کردم به این معناکه در کنار فقیه، یک کارشناس متخصص صاحبنظر باشد که بتواند دقیق موضوع را تبیین کند یعنی فقیه احکام بورس را بیان کند و تعریف بورس را برعهده کارشناس بگذارد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست، جداکردن ظرفیت فقه از گزاره‌های موجود را مورد توجه قرار داد و اظهار داشت: اگر این …

توضیحات بیشتر »

فراخوان آثار موضوع شناسی نیم قرن اخیر در جهان اسلام

فراخوان آثار موضوع شناسی نیم قرن اخیر در جهان اسلام

نشست خبری «جشنواره فراخوان آثار موضوع شناسی نیم قرن اخیر در جهان اسلام» به همت مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی و با حضور اصحاب رسانه در سالن جلسات مؤسسه مو ضوع شناسی احکام فقهی برگزار گردید. به گزارش شبکه اجتهاد، در این نشست ابتدا حجت‌الاسلام والمسلمین حجت‌الله بیات ضمن معرفی مؤسسه و بیان مأموریت آن، به اهمیت و اهداف طرح اشاره و آن را اولین جشنواره در نوع خود معرفی نمود. مدیر مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی در ادامه نسبت به ضرورت و اهمیت طرح و همچنین هدف از اجرای آن پرداخت که برخی از اهداف به این شرح بیان …

توضیحات بیشتر »

رایزنی های علمی پیرامون مرگ مغزی؛ نظر پزشکان و علما در این باره چیست؟

رایزنی های علمی پیرامون مرگ مغزی؛ نظر پزشکان و علما در این باره چیست؟

نشست کمیته فقهی «موت و حیات» به منظور بررسی آخرین یافته‌های پژوهش موت و حیات و نسبت آن با افراد دچار مرگ مغزی، با حضور نمایندگان فرهنگستان علوم پزشکی و مراجع عظام تقلید از سوی مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست کمیته فقهی «موت و حیات» به منظور بررسی آخرین یافته‌های پژوهش موت و حیات و نسبت آن با افراد دچار مرگ مغزی، با حضور نمایندگان فرهنگستان علوم پزشکی و مراجع عظام تقلید و از سوی مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی برگزار شد. حجت‌الاسلام والمسلمین بیات مدیر مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی در ابتدای …

توضیحات بیشتر »

اهمیت موضوع‌شناسی و رویکرد اجتهادی در شناخت موضوعات/ حسین بنیادی

اهمیت موضوع‌شناسی و رویکرد اجتهادی در شناخت موضوعات/ حسین بنیادی

شبکه اجتهاد: موضوع‌شناسی در علم فقه و دیگر علوم، پایه و اساس توسعه مسائل می‌شود و در نهایت به اغراض، اهداف و غایات تدوین علوم، منجر می‌شود؛ توجه به «فلسفه علوم» و «پویایی و پاسخگویی علوم» و «گسترش مسائل مورد نیاز» و «فراوانی موضوعات مورد ابتلاء» و «تحول و تبدل موضوعات» از مهم‌ترین پیش‌نیازهای ذهنی و علمی برای کارکرد علوم بویژه در حوزه مجموعه‌ی علوم انسانی و کاربرد فقه در ساحت‌های فردی و اجتماعی می‌باشد. موضوع شناسی عامل کمال‌یافتگی علم فقه این مطلب در علم فقه از اهمیت بالا و بلکه عامل حیات و رشد دانش فقه در ادوار مختلف …

توضیحات بیشتر »

حکم به تحریم ماهواره با موضوع‌شناسی دقیق همراه نبود/ موضوع‌شناسی اگرچه شآن فقیه نیست اما در فتوا تأثیر دارد

حکم به تحریم ماهواره با موضوع‌شناسی دقیق همراه نبود/ موضوع‌شناسی اگرچه شآن فقیه نیست اما در فتوا تأثیر دارد

کار فقیه شناخت موضوعات نیست بلکه وظیفه فقیه استخراج حکم است. موضوع شناسی و تبیین موضوع تخصص‌ها‌‌ی متعدد است. لامحال فقیه نمی‌تواند همه این تخصص‌ها‌‌ را به دست بیاورد. فقیه لازم نیست که در باب ناباروری متخصص باشد. لازم نیست که در موضوع تبادل ارز دیجیتال متخصص باشد. ولکن وقتی می‌خواهد فتوا بدهد باید بداند ارز دیجیتال چیست و موضوعش کدام است تا بتواند حکم را از ادله استخراج کند. به گزارش شبکه اجتهاد، دنیای صنعتی و پیشرفتهای ارتباطی موضوعات جدیدی را پیش رو فقهاء قرار داده که تا چند سال قبل خبری از آنها نبود. این موضوعات جدید نیز …

توضیحات بیشتر »

آیت‌الله مکارم: موضوع‌شناسی مسائل جدید فقهی باید با دقت انجام شود

آیت‌الله مکارم: موضوع‌شناسی مسائل جدید فقهی باید با دقت انجام شود

آیت‌الله مکارم شیرازی با بیان اینکه موضوع‌شناسی مسائل جدید باید با دقت انجام شود که در زمان ما کار آسانی نیست؛ به ذکر نمونه‌هایی از این مسائل پرداخت و گفت: موضوع پول و سرچشمه پیدایش و تولید آن امروزه و با توجه به پیچیده شدن این مسائل در نظام جدید اقتصاد دنیا باید با دقت مورد بررسی واقع گردند. همچنین موضوع رمزارزها که آیا پول هستند یا کالا یا بحث شرکت‌ها در انواع مختلف آن‌ها و نوع سرمایه‌گذاری روی آن‌ها باید موضوع‌شناسی دقیق شود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در دیدار استاد علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه …

توضیحات بیشتر »

جایگاه فقیه در موضوع شناسی احکام از منظر استاد شهیدی­‌پور

اختصاصی شبکه اجتهاد: اگرچه تأثیر بزرگ شناخت موضوعات احکام محل تردید و شبهه نیست؛ اما اینکه آیا فقهاء هم در این مساله جایگاهی دارند، مساله‌ای مبهم است. از طرفی در رساله‌ها یا استفتائات ‌مباحث متعدّدی در مواردی مانند «وطن»، «کثیر السفر» و امثال آن مطرح شده که نشان می‌دهد در ارتکاز متدیّنان،  فقهاء در موضوع شناسی مورد اعتماد هستند. و از طرفی دیگر اندیشمندانی مانند شهید مطهری صراحتاً ذیل بحث از چیستی اسکناس تصریح کرده‌اند این نوع مسائل از سنخ مباحث فقهی نیستند تا فقیه ملزم باشد در مورد آن‌ها نظر دهد.[۱] این مساله از منظر استاد محمدتقی شهیدی‌پور هم …

توضیحات بیشتر »

متاورس؛ چیستی و مرزهای مشترک با فقه/ موضوع‌شناسی ما نسبت به متاورس، کامل نیست

متاورس؛ چیستی و مرزهای مشترک با فقه

تجربه نشان داده است که جامعه علمی، به‌خصوص دینی و به‌خصوص حوزوی در برخورد ما با متاورس و مانند آن، در مرحله اول وارد انکار می‌شوند. در مرحله دوم، وارد امتناع می‌شوند؛ یعنی می‌گویند به سمت این‌‌ها نروید. در مرحله سوم، وارد همکاری می‌شوند. متاورس و پدیده‌هایی مانند آن، ذو ابعاد هستند و ما دیگر پدیده تک‌بعدی نداریم و جهانِ امروز از نظر علمی، میان‌رشته‌ای است. فقه برای ورود به این بحث، این ابعاد را باید در نظر بگیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «متاورس؛ چیستی و مرزهای مشترک با فقه» چندی قبل با ارائه حجت‌الاسلام دکتر احمد اولیایی …

توضیحات بیشتر »

فهمیدن حکم شرعی در گرو فهم مسئله است/ در بستر حکومت اسلامی ضرورتِ پرداختن به مسئله‌شناسی تشدید می‌شود/ موضوع‌شناسی شرکت‌های چند ملیتی در اقتصاد بین‌الملل

فهمیدن حکم شرعی در گرو فهم مسئله است/ در بستر حکومت اسلامی ضرورتِ پرداختن به مسئله‌شناسی تشدید می‌شود/ موضوع‌شناسی شرکت‌های چند ملیتی در اقتصاد بین‌الملل

اگر درست بنگریم می‌بینیم وظیفه فقیه اظهارنظر و ارائه حکم در مسائل پیشرو جامعه و عصر خودش است و فهمیدن حکم شرعی نیز در گرو فهم مسئله می‌باشد؛ پس بحث ما فراتر از موضوع‌شناسی است و مربوط به مسئله‌شناسی است. فقیه برای حل یک مسئله، می‌خواهد حکمی را استخراج نماید و تا آن مسئله را به‌درستی شناسایی نکند نمی‌تواند بگوید حکم شرعی آن چیست. امروزه برخی از انظار فقهیِ علما، تمام زندگی مردم را تحت تاثیر قرار می‌دهد و خواه و ناخواه ناکامی حکومت اسلامی در اداره زندگی مردم به پای روحانیت و دین گذاشته می‌شود که ضرورتِ مسئله‌شناسی را …

توضیحات بیشتر »

باید بین موضوع‌شناسی، حکم‌شناسی و مصداق‌شناسی تفکیک قائل شویم/ شرط ورود فقیه به مسائل نوپدید

فقیه نمی‌‌تواند در حوزه‌هایی که تخصص و تمحض ندارد، نظر بدهد/ پدیده دروس «سه ضلعی» در حوزه مورد توجه قرار گیرد

استاد ابوالقاسم علیدوست به تشریح بایسته‌های ورود فقهی به مسائل جدید مانند متاورس پرداخت و تأکید کرد: ورود به مسائل نوپدید از منظر فقهی بایسته‌هایی دارد که بی‌توجهی به آنها باعث ایجاد مشکلاتی خواهد شد. فقیه باید میان موضوع‌ و مصداق فرق قائل شود و در همه موارد وارد تعیین مصادیق نشود و اجازه دهد که موضوع نوپدید به حدی از استقرار برسد که بتوان در مورد آن موضع گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، چندی قبل بحثی درباره رمزارزها و متاورس توسط یکی از اساتید حوزه مطرح شد به این شرح که معامله با رمزارز و استفاده از آن به …

توضیحات بیشتر »

نباید با موضوعات جدید سطحی برخورد کرد/ سرعت تحولات در حوزه هنوز متناسب با جامعه نیست/ برخی به موضوع شناسی مسائل جدید بها نمی‌دهند

تأملی بر وام اربعین/ محمدرضا یوسفی

تصویر ذهنی فعلی ما در حوزه این است که اگر بخواهیم در یک زمینه‌ای نظر بدهیم، از متخصص آن حوزه پرسش می‌کنیم. این روش به ویژه در مسائل اجتماعی مربوط به اقتصاد و سیاست، در عمل نادرست و جهت دار است. موضوعات به راحتی دریافت نمی‌شود و اینگونه نیست که در مشورت با یک کارشناس بتوان به موضوع شناسی دقیق دست یافت. مثلا در مورد رمزارزها تحولات بسیار پیچیده و سریع است. ما به سراغ موضوعات جدید می‌رویم و فکر می‌کنیم پاسخ مناسب می‌دهیم اما باید بن‌مایه آن در حوزه تعریف شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدرضا …

توضیحات بیشتر »

تفکر «سنت‌گرایی» مانعی برای پیشرفت سریعتر حوزه شده است/ حوزه‌‌ها در زمینه «موضوع‌شناسی» باید با علوم دیگر آشنا شوند

تفکر «سنت‌گرایی» مانعی برای پیشرفت سریعتر حوزه شده است/ حوزه‌‌های علمیه پای در سنت، اما نگاه رو به آینده داشته باشند

سنت گرایی از این جنبه منفی است که بخواهیم بر همان نظریات سلف صالح باقی بمانیم چرا که این امر باعث عقب ماندگی حوزه ها می شود. هنوز عده ای تأکید دارند که باید راه سلف صالح را طی کنیم و با همان نظرات آشنا شویم، اما به نظر می رسد حوزه ها برای اینکه در این عرصه نیز پیشرفت داشته باشند باید سلف صالح را به عنوان الگو مدنظر قرار دهند و به آرا و نظریات آنها توجه داشته باشند، اما این توجه در حد تقلید محض نباشد. به عبارت دیگر حوزه های علمیه باید «پای در سنت، اما …

توضیحات بیشتر »

نباید در عرصه موضوع شناسی به حوزه‌‌های قبلی بسنده کرد/ عنصر زمان و مکان به صورت فراگیر در حوزه مورد توجه نیست

نباید در عرصه موضوع شناسی به حوزه‌‌های قبلی بسنده کرد/ عنصر زمان و مکان به صورت فراگیر در حوزه مورد توجه نیست

عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با اشاره به اهمیت موضوع شناسی در حوزه‌های علمیه، گفت: «اشتغال زنان» در ظاهر مساله جدیدی نیست و سابق بر این هم زنان بیرون از منزل فعالیت داشتند، اما در واقع، چون مناسبات اجتماعی تغییر کرده است، اینکه الگوی مطلوب اشتغال زنان در زمان حاضر چیست، نیاز به موضوع شناسی دارد و نمی‌توان حکم کلی داد لذا به نظر می‌رسد که موضوع شناسی ما به پختگی کامل نرسیده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام حسین بستان عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، پیرامون وضعیت کرسی‌‌های درس خارج حوزه علمیه به «شفقنا» گفت: …

توضیحات بیشتر »

مجتهد در مباحث اجتهاد تمدنی، بیش از همه نیازمند موضوع شناسی است

مجتهد در مباحث اجتهاد تمدنی، بیش از همه نیازمند موضوع شناسی است

حجت‌‌الاسلام حاج‌ ابوالقاسم گفت: مجتهد در اجتهاد تمدنی بیش از سایر اقسام اجتهاد، نیازمند موضوع شناسی است. در اجتهاد تمدنی که به راهبری کمک می‌کند، موضوع شناسی اهمیت دارد حتی در شان افتاء هم مورد توجه است و محل ابتلا مجتهد است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد حاج ابوالقاسم، رئیس پژوهشگاه فقه نظام در مراسمی که با عنوان «ضرورت موضوع شناسی در موضوعات جدید» و پاسخ به اظهارات استاد احمدی شاهرودی برگزار شد، با اشاره به وظایف سه‌گانه فقها گفت: در بخش اصول اجتهاد تمدنی و یکی از موضوعاتی که عرض شد مجتهد در اجتهاد تمدنی بیش از …

توضیحات بیشتر »

۵۰ درصد پاسخگویی به مسائل فقهی به موضوع شناسی برمی‌گردد/ فقیه نیازمند شناخت صحیح موضوعات فقهی است

۵۰ درصد پاسخگویی به مسائل فقهی به موضوع شناسی برمی‌گردد

رئیس هیئت امنای مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی گفت: به فرموده بزرگان حوزه ۵۰ درصد پاسخگویی به مسائل فقهی به شناخت صحیح موضوعات آنها برمی‌گردد. لذا باید در زمینه شناخت موضوعات فقهی به مراجع عظام تقلید که روش استنباط احکام را به خوبی مسلط هستند کمک شود. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین فلاح‌زاده، رئیس هیئت امنای مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی در آئین افتتاحیه دوره تربیت پژوهش یار با رویکرد موضوع شناسی که امروز در این مؤسسه برگزار شد، گفت: شاید موضوعات فقهی از عصر معصومین تا ۱۰۰ سال اخیر چندان دچار تغییر نشده باشند؛ اما در ۱۰۰ …

توضیحات بیشتر »

موضوع‌شناسی و نظام‌ مسائل «چالش‌های فقهی واکسیناسیون کرونا»

موضوع‌شناسی و نظام‌ مسائل «چالش‌های فقهی واکسیناسیون کرونا»

نوشتار حاضر شامل معرفی، تشریح ابعاد و سویه‌های فقهی واکسیناسیون کرونا به همراه طرح مسائل فقهی مرتبط با آن است که توسط شورای فقهی «مناط» با همکاری مرکز پژوهش‌های مجلس تدوین شده است. این سند با هدف ترسیم نقطه عزیمتی برای بررسی فقهی موضوع واکسیناسیون طراحی شده است. شبکه اجتهاد: با شیوع ویروس کرونا، راه‌های مقابله با این ویروس در مجامع علمی مطرح شد. با توجه به نوپدید بودن این بیماری و نبود داروی مؤثر برای درمان این بیماری، تولید واکسن بیماری کرونا مورد توجه بسیاری از کشورها قرار گرفت. به‌طوری‌که پیش‌فروش واکسن به یکی از مسائل مهم اقتصادی دنیا …

توضیحات بیشتر »

موضوع‌شناسی و حکم‌شناسی الکل و فرآورده‌های آن در فقه اسلامی

موضوع‌شناسی و حکم‌شناسی الکل و فرآورده‌های آن در فقه اسلامی

بررسی احکام پیرامون الکل در فقه اسلامی بحثی دامنه‌دار است، بحث‌هایی همچون نجاست و پاکی و انواع الکل از مسائلی است که همواره ذهن اهل تحقیق و پژوهش را به خود مشغول داشته است. امروزه با ورود الکل به بسیاری از مواد مورد استعمال، خصوصاً در دوره کرونا و ورود الکل به زندگی روزانه، چنین بحثی از ضروریات در عالم تحقیق بشمار می‌آید. ازاین‌رو، نخستین کرسی علمی ترویجی با موضوع «موضوع شناسی الکل و فرآورده‌های آن در فقه اسلامی» با ارائه حجت‌‌الاسلام والمسلمین دکتر سید حسن وحدتی شبیری، استاد حوزه و مدیر مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد(ص) به اهتمام …

توضیحات بیشتر »

اگر پشتوانه مالیت اعتباری، حقیقی نباشد، پول‌شویی و قمار خواهد بود/ سه غده سرطانی در پول اعتباری

اگر پشتوانه مالیت اعتباری، حقیقی نباشد، پول‌شویی و قمار خواهد بود/ سه غده سرطانی در پول اعتباری

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه نجف گفت: مرحوم شهید صدر (ره) برای رهایی بانک‌ها از ربا، کتاب البنک اللاربوی را نوشتند اما در همه راه‌حل‌های ایشان فرض شده که پول عینی دادوستد می‌شود و راهکارهای ارائه شده در رابطه با پول ذمی (پول اعتباری) را بررسی نکرده‌اند. اگر فرض پول عینی را کنار بگذاریم هویدا می‌شود که نظریه بانک بدون ربای شهید صدر ربای محض است. به گزارش شبکه اجتهاد، «استخراج نظام اقتصادی از فقه سنتی با تطبیق بر «رمزارزها» موضوع چهل و سومین نشست تخصصی اقتصادنا بود که با ارائه استاد شیخ محمد سند، از اساتید مبرز …

توضیحات بیشتر »

موضوع شناسی شلاق

موضوع شناسی شلاق

کتاب «موضوع شناسی شلاق» به قلم حسین فرهودی، توسط مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی چاپ و در دسترس عموم مخاطبان قرار گرفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دین اسلام از ابتدا به تعین و معرفی مقررات جزایی خود پرداخته و با تقسیم‌بندی جرایم به موارد چهارگانه «حدود، قضاص، دیات و تعزیرات»، مجازات‌های مقرر برای هریک از عناوین مزبورد را تشریع نمود. در این جهت کیفر شلاق هم در جرایم مربوط به حدود و هم مربوط به جرایم تعزیری به رسمیت شناخته شد. اگرچه در کتب فقهی شیعه، شلاق از جهات مختلف از جمله کیفیّت زدن، زمان زدن و… به‌تفصیل مورد بحث …

توضیحات بیشتر »

موضوع‌شناسی فجر صادق و تعیین وقت نماز صبح/ وقت نماز صبح؛ ۸ دقیقه پس از اذان اعلامی است

موضوع‌شناسی فجرصادق و تعیین وقت نماز صبح/ وقت نماز صبح؛ ۸ دقیقه پس از اذان اعلامی است

موسسه موضوع‌شناسی احکام فقهی در سه نوبت در فصول مختلف سال، با حضور منجمان، اعضای ستاد استهلال و فضلای حوزه علمیه قم در اوقاتی که مانعی مثل ابر و غبار در افق نبوده و مکان‌هایی که نور شهر و روستا یا تردد خودروها وجود نداشته، در فاصله حدود ۶۰ کیلومتر بیرون شهر قم با دقت تمام مساله را بررسی ونتیجه آن را با تعیین زمان دقیق بجا آوردن نمازصبح اعلام کردند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، پژوهشگران «موسسه موضوع‌شناسی احکام فقهی» در سال ۱۳۹۹ با حضور برخی از منجمان و اعضای ستاد استهلال و همراهی قریب به ۱۵ تن از فضلای …

توضیحات بیشتر »

دو رویکرد فقهی در پاسخ به پرسش از احکام پول/ احمدعلی یوسفی

جزئیات پیش‌نویس لایحه اصلاح نظام بانکداری در حوزه

  شبکه اجتهاد: در ارتباط با پول، سه امر مترتب برهم باید به صورت دقیق و طولی صورت گیرد. مرحله اول شناخت دقیق ماهیت و ویژگی‌های پول است، بعد از اینکه ما موضوع پول را شناختیم، مطلب دوم این است که باید احکام فقهی پول را روشن کنیم؛ یعنی انواع حکم به کارگیری پول را تبیین کنیم که اعم از احکام تکلیفی و وضعی است. پس از شناخت ماهیت پول و مشخص شدن احکام فقهی پول، این پدیده با این ماهیت و با آن احکام فقهی در اختیار سیستم بانکی قرار می‌گیرد و سیاست‌های پولی در ارتباط با پول و متناسب …

توضیحات بیشتر »

ماهیت بیت کوین و بررسی ابعاد فقهی و اجتماعی

ماهیت بیت کوین و بررسی ابعاد فقهی و اجتماعی

حجت‌الاسلام ترابی گفت: هیچ دلیل فقهی بر حرمت معامله بیت کوین وجود ندارد البته معامله باید در چهارچوب قوانین کشور صورت گیرد و روشن است که احتیاط در همه امور مستحسن است. به گزارش شبکه اجتهاد، حدود دوازده سال از عمر پول‌های نسل جدید «رمز ارزها» می‌‌گذرد، گسترش جایگاه این نوع پول در اقتصاد جهانی -که ارزش بازار تنها یک نوع آن یعنی «بیت‌کوین» فعلا در حدود هزار میلیارد دلار است- و مورد توجه قرار گرفتن آن به عنوان وسیله تجارت و داد و ستد باعث شده است که افراد مومن پیوسته خواهان بیان حکم شرعی آن باشند، لذا به …

توضیحات بیشتر »

مراحل سه‌گانه تنقیح موضوع حکم/ علی کشوری

درباره پدیده معیوبِ دکتر حجت‌الاسلام!/ علی کشوری

شبکه اجتهاد: یکی از بحث‌های مهم در تفقه بحث موضوع شناسی است. تنقیح موضوع را در سه مرحله ۱- تنقیح بیانی، ۲- تنقیح غیر بیانی و ۳- تنقیح شاکله‌‌ای انجام‌‌ می‌دهیم. (جدول تحلیل موضوع) اولین مرحله تنقیح یک موضوع، «تنقیح مفهومی و لفظی» موضوع است. به عنوان مثال اگر فقیه بخواهد درباره تورم حکم دهد؛ ابتدائاً مفهوم تورم را موشکافی‌‌ می‌کند و ارتباط آن را با مفاهیم مرتبط مانند: تعریف پول، تعریف بازار، احتکار، انصاف، اقاله، خیار، ربح و… بررسی‌‌ می‌کند و بعد از بررسی مفهومی مسئله تورم، استعمال لفظ جدید تورم -که نتیجه اش تَوَهُم “مالا نص فیه” و …

توضیحات بیشتر »

موضوعات و احکام مستحدثه فقهی در مورد دروغ

موضوعات و احکام مستحدثه فقهی در مورد دروغ

بسیاری از انسان‌ها به جهت اعتقاداتی که دارند یا اخلاق، فرهنگ و آدابی که ملتزم به آن هستند نمی‌خواهند حداقل در شرایط عادی به دروغگویی مبتلا گردند اما به واسطه ناآگاهی از مصادیق جدید کذب یا بی توجهی بدانها ناگاه خود را آلوده به آن می‌‌یابند یا مع الاسف حتی پس از تأثیرگذاری آن و تزلزل پایه‌های زندگی باز هم متوجه حضور این بیماری زای پنهان نمی‌شوند. به گزارش شبکه اجتهاد، به همت گروه مسائل فقهی و حقوقی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی سمینار پروژه «موضوعات و احکام مستحدثه فقهی در مورد دروغ» در روزهای پایانی …

توضیحات بیشتر »

خلق پول و لزوم صیانت از حقوق عامه

خلق پول و لزوم صیانت از حقوق عامه

ریشه مفاسد اقتصادی قدرت خلق پول توسط بانک‌ها است؛ سوال این است که اگر به سرچشمه فساد بانکی پرداخته نشود آیا با برخورد‌‌‌‌ها‌ی موردی با مفسدان، مشکلات حل شده و دیگر هیچ فسادی رخ نمی‌دهد؟ ممکن است گفته شود تا زمانی که این موارد جرم انگاری نشود قوه قضاییه نمی‌تواند به موضوع خلق پول ورود پیدا کند اما شایسته است تا دادستانی با فهم صحیح از این موضوع به نحو مقتضی از حقوق عامه صیانت داشته باشد. امروز یک خانواده ۴ نفره ماهیانه ۳ میلیون تومان مالیات پنهان پرداخت می‌کند که به جیب ثروتمندان دارای رانت می‌رود. به گزارش شبکه …

توضیحات بیشتر »
Real Time Web Analytics