فقه سیاست مربوط به حوزه «تدبیر و مدیریت» است. فقه سیاست با دیگر فقههای مضاف، مانند فقه اقتصاد، فقه فرهنگ و… به لحاظ موضوع و ماهیت تفاوت دارد، اما امور مربوط به تدبیر در حوزه فرهنگ، اقتصاد، امنیت و… مربوط به قلمرو فقه سیاست است. ما در حوزه سیاست با دو سنخ بحث روبرو هستیم: مباحث مربوط به اندیشه سیاسی که محل بحث آنها دانش کلام است. اما مبحث مربوط به رفتارهای سیاسی و تدبیر امور در فقه سیاسی مورد بحث قرارمی گیرد. اما متاسفانه در فضای کنونی دانش فقه سیاسی، این هر مطلب با یکدیگر خلط شده است. به …
توضیحات بیشتر »«فقه سیاسی» اثر جدید استاد علیدوست
کتاب «فقه سیاسی» اثر تازه استاد ابوالقاسم علیدوست، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، بهتازگی توسط نشر منهاج علم بهزیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از مهمترین عرصههای علوم انسانی در طول تاریخ، مباحث مربوط به سیاست و شیوۀ حکمرانی بوده است که اندیشمندان بسیاری متناسب با سیستم حکومتیِ مورد پذیرش خود در این عرصه قلم زده و آثار فراوانی را به رشتۀ تحریر درآوردهاند. در کتاب «فقه سیاسی» تلاش شده است تا برخی از مسائل فقه سیاسی به صورت نوین عرضه شود و از این رو به …
توضیحات بیشتر »معروف و منکر در گفتمان سیاسی معتزله؛ تقاطع کلام سیاسی و فقه سیاسی/ على آقاجانى
شبکه اجتهاد: نوشتار حاضر عهدهدار تبیین مبانى امر به معروف و نهى از منکر؛ پنجمین اصل از اصول پنجگانه مکتب عقلگراى معتزله است که در این نحله در تقاطع کلام سیاسی و فقه سیاسی قرار میگیرد. در این جهت با بررسى زوایاى گوناگون بحث، آرا و دلایل اندیشوران مختلف معتزلى در مباحثى همچون چرایى اصل قرارگرفتن آن، وجوب عقلى/شرعى، دلایل نقلى و وجوب کفایى/عینى مورد کاوش قرار میگیرد. اهمیت و هدف وجوب امر به معروف و نهى از منکر تفاوتهاى معروف و منکر، گونهشناسى منکرات و انقسامات چهارگانه آن، شروط پنجگانه وجوب و مراتب مختلف آن از دیگر مباحثى است …
توضیحات بیشتر »«هرمنوتیک و اجتهاد در فقه سیاسی» به چاپ دوم رسید
کتاب «هرمنوتیک و اجتهاد در فقه سیاسی» به اهتمام حجتالاسلام والمسلمین سید کاظم سیدباقری در ۲۱۴ صفحه در پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه به چاپ دوم رسید. به گزارش شبکه اجتهاد، شناخت و فهم سنجیده روشهای جدید و بازخوانی، بازسازی و بازفهمی روشهای بومی در مقایسه با روشهای جدید، امری بایسته است. این اثر تلاش دارد تا در رویکردی مقایسهای به افقهای مشترک و افتراق اجتهاد و هرمنوتیک بپردازد و با بررسی مناسبات اجتهاد با دشوارههای مرتبط با هرمنوتیک، زوایای پیدا و پنهان و ضعف و قوت آن …
توضیحات بیشتر »بازتاب دو رویکرد محافظهکار و حکومتی در فقه سیاسی
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ضمن اشاره به دو الگوواره تعطیل و حکومت در سیره امام علی(ع) نشان داد که چگونه این دو الگوواره مانند دو رشته مفتول، پیکره فقه سیاسی شیعه را سامان داده و در طی تاریخ نوسان داشته است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «تبارهای فقه سیاسی شیعه در رفتارهای سیاسی امام علی(ع)» با سخنرانی عبدالمجید مبلغی؛ عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در محل پژوهشگاه برگزار شد که گزیده آن را در ادامه میخوانید؛ بحثم را با یک مقدمه روششناختی در باب بحث پراهمیت تبارشناسی آغاز میکنم؛ اینکه آیا …
توضیحات بیشتر »چهارچوب بندی مبانی فقه سیاسی، یک ضرورت راهبردی است/ علامه نائینی، مظهر مجسم یک فقیه نواندیش
عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان گفت: در شرایط فعلی، به همان میزان که اندیشه اسلامی در حال بسط و توسعه است، اندیشههای متقابل با آن هم دامنه نفوذ خود را گسترش میدهند و همواره نیم نگاهی هم به تخریب ارزشهای اسلامی و مبانی نظری و عملی ولایتفقیه دارند لذا باید اندیشههای مرحوم نائینی در مصداق خاص و اندیشه اسلامی در مصداق عام مدون و طبقهبندی شود تا امکان تفسیر به رأی مبانی فقه ولایتی وجود نداشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله سید احمد علمالهدی در دیدار با اعضای کنگره بزرگداشت مرحوم نائینی که به میزبانی دفتر نماینده ولی …
توضیحات بیشتر »مسائل فقه سیاسی در جامعه ما/ نجف لکزایی
شبکه اجتهاد: «فقه سیاسی» شیعه بهعنوان یک دانش فقهی که به استخراج و بیان احکام شرعی ناظر بر امور سیاسی میپردازد از ظرفیت بسیاری برخوردار است ،اما ما از همه آن ظرفیتها به قدر کفایت بهره نگرفتهایم و لازم است فقه سیاسی ما در برخی امور ورودی جدیتر داشته باشد تا بتواند از این ظرفیتها بهرهمند شود. در این گفتار سعی میکنیم به برخی از آنها اشاره کنیم. «دولت»؛ واحد مطالعه در فقه سیاسی برخی معتقدند در فقه «دولت» قابل بحث نیست. این در حالی است که واحد مطالعه ما در فقه سیاسی باید «دولت» و نظام سیاسی باشد. در …
توضیحات بیشتر »مروری بر اندیشههای سیاسی فیرحی و طباطبایی/ حسن اجرایی
شبکه اجتهاد: در اولین سالگرد درگذشت داود فیرحی، سلسله یادداشتهایی از سید جواد طباطبایی در کانال تلگرامی وی انتشار یافت که در تداوم لحن تند و عتابآلود طباطبایی، حاوی انتقادها و اتهامزنیهایی به فیرحی بود. پیش از آن نیز کتابی با عنوان «سکولاریسم پنهان»، حاوی گفتارها و نوشتارهایی از حججاسلام والمسلمین سید محمدمهدی میرباقری، حمید پارسانیا، عبدالحسین خسروپناه و عدهای دیگر، از سوی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی در نقد اندیشههای حجتالاسلام والمسلمین داود فیرحی انتشار یافته بود. مواجهه انتقادی، تند و گاه عاری از اخلاق حرفهای با اندیشه داود فیرحی، از دو سوی ناهمگون -که یکی او را …
توضیحات بیشتر »ارتباط تنگاتنگ حکومت و سیاست با دین/ اگر عنصر حکومت و سیاست از دین جدا شود، ۷۰ درصد دین کنار گذاشته میشود
رئیس پژوهشکده نظامهای اسلامی معتقد است: اگر عنصر حکومت و سیاست از دین جدا شود شاید چیزی حدود ۷۰ درصد دین کنار گذاشته میشود. طرح نشدن بخشی از دین به این معنا نیست که این ظرفیت وجود ندارد. در ادبیات فقهی اسلام علاوه بر ارتباط شخص با خدا، ارتباط شخص با خودش، با دیگران مملو از ادبیات سیاسی است. ابواب مختلفی مانند ولایت، جهاد، امر به معروف، نماز جمعه، حدود، دیات، قصاص، حبس، صلح و امثال اینها بسیار در فقه وجود دارد که اگر عنصر سیاست از آن گرفته شود دیگر وجود خارجی نخواهند داشت. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست …
توضیحات بیشتر »فقه گزینش سیاسی/ عباسعلی مشکانی سبزواری
اختصاصی شبکه اجتهاد: گزینش سیاسی یکی از محورهای مهم و اصلی جامعه شناسی سیاسی به شمار میرود. از سوی دیگر مسئله گزینش سیاسی در چارچوب فقه دولت سازی -که به دنبال طراحی و ارائه نرمافزار اداره جامعه توسط ولی امر است- نیز از جایگاه مهمی برخوردار است، به گونهای که یکی از سه موضوع اصلی فقه دولت، یعنی «فقه کارگزار» را، در کنار دو موضوع دیگر آن، یعنی «فقه تقنین» و «فقه تشکیلات» به خود اختصاص داده است. یادداشت حاضر با تمرکز بر ماهیت و ساختار گزینش سیاسی در فقه دولت سازی، با محوریت روایات کتاب القضاء وسائل الشیعه به …
توضیحات بیشتر »فقه مشارکت در قدرت
کتاب «فقه مشارکت در قدرت» ترجمه یکی از آثار آیتالله یعقوبی است که از سوی نشر اندیشه مکث به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «فقه مشارکت در قدرت» ترجمه یکی از آثار آیتالله محمد یعقوبی (از اساتید و علمای عراق) به نام «فقه المشارکه فی السلطه»، توسط دکتر عبدالوهاب فراتی، محمد مهریفر و سید احمد حسینی ترجمه و از سوی نشر اندیشه مکث به زیور طبع آراسته شد. این اثر که یک دوره خارج استاد یعقوبی از تاریخ ۲۰۱۴/۱۱/۱۰ الی ۸/۶/ ۲۰۱۵ میلادی است که تلاش میکند تا اصل و میزان مشارکت در دولتهای جائر و …
توضیحات بیشتر »بازتاب جهانی اثر فقه سیاسی شیعه در نشریات بینالمللی
شبکه اجتهاد: کتاب «فقه سیاسی شیعه: سازکارهای تحول در دوره معاصر» به قلم حجتالاسلام سیدکاظم سیدباقری از آثار منتشر شده گروه سیاست پژوهشکده نظامهای اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در فصلنامه «بررسی مطالعات دینی «Review Religious Studies » (RSR) شماره ۴۷ در ژانویه ۲۰۲۲ معرفی شده است. اهداف این فصلنامه که متعلق به دانشگاه رایس آمریکا است توسط انتشارات وایلی(wily) چاپ میشود و به بررسی حوزه مطالعات دینی و رشتههای مرتبط میپردازد. فصلنامه، سالانه بیش از ۱۰۰۰ عنوان کتاب در قلمرو مطالعات دینی را در مقالات مروری و یادداشتهای انتقادی بررسی میکند، برخی از عناوینی که این نشریه کار …
توضیحات بیشتر »نقش فلسفه فقه سیاسی در تولید و توسعه علوم انسانی بررسی شد
ناظر به هر تعریف فقه سیاسی حداکثری یا حداقلی، نقش فقه در علوم انسانی متفاوت میشود، در معنای اول، غلبه فقاهت بر همه عرصههای خواهد بود. اما در معنای دوم، فقه سیاسی اثری حداقلی بر علوم انسانی دارد که مرتبط با حوزه رفتارهای سیاسی است. در هر دو میتوان از تولید و توسعه علوم انسانی صحبت کرد. همچنان که فقه کارآمد و روزآمد است که مرتبط با حوزه حکومت است و طبعا با حوزه تولید مرتبط است. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی علمی ترویجی با موضوع «نقش فلسفه فقه سیاسی در تولید و توسعه علوم انسانی» چندی قبل توسط مجمع …
توضیحات بیشتر »حقوق سیاسی بشر از نگاه فقه سیاسی
کتاب «حقوق سیاسی بشر از نگاه فقه سیاسی» اثر حجتالاسلام والمسلمین روحالله شریعتی، چاپ و منتشر شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «حقوق سیاسی بشر از نگاه فقه سیاسی» به قلم حجتالاسلام والمسلمین دکتر روحالله شریعتی، عضو هیأت علمی پژوهشکده فقه و حقوق و انجمن مطالعات سیاسی حوزه علمیه قم، از سوی انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به زیور طبع آراسته شد. عقلای قوم به ویژه انبیای الهی در طول تاریخ با هدف ساماندهی جامعه و کنترل جنایات حاکمان حقوقی را در عرصه سیاست برای مردم به رسمیت شناخته و چه بسا جان خویش را در این راه …
توضیحات بیشتر »حکومت به مثابه تولیت موقوفه
حجتالاسلام سیدجواد ورعی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، گفت: نائینی حکومت را از قبیل تولیت موقوفه میداند که باید بر اساس مصلحت واقف و موقوف علیهم عمل کند و این با کسانی که کشور را ملک خود و مردم را برده خود میدانند تفاوت وجود دارد. در این دیدگاه زمامدار، امانتدار است و او معتقد بود که ولایت یعنی امانتداری؛ مرحوم فیرحی در تبیین ماهیت حکومت از این تعبیر آخوند استفاده کرده و آن را بسط داده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سیدجواد ورعی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، شامگاه ۱۷ آبان ماه در …
توضیحات بیشتر »جایگاه «قاعده لاحرج» در فقه سیاسی امامیه و فقه شبهخوارجی/ داود مهدویزادگان
شبکه اجتهاد: شاید بتوان گفت که یکی از دلایل ضرورت امامت و ولایت، وجود تفکرات متحجرانه و خوارجی است، چون حاملان چنین تفکری دین و احکام دینی را بهنفع قدرتهای سلطهگر و عافیتطلبان تفسیر به رأی میکنند. اگر ولایت در میان نباشد و برابر تفسیرهای ناصواب آنان نایستد و از کیان اسلامی دفاع نکند؛ جامعه ایمانی در دامان قدرتهای سلطهگر و حاکمان جور و اشراف و عافیتطلبان دنیاپرست گرفتار میشود و با مصائب بیشمار دست و پنجه نرم خواهد کرد، چنانکه اصلیترین مانع بر سر راه جریان خوارج، امیر ولایت علیبن ابیطالب علیهالسلام بود، او بود که نمیگذاشت تفسیربهرأیها و …
توضیحات بیشتر »نقد و بررسی کتاب «فلسفه فقه سیاسی از دیدگاه آیتالله خامنهای»
حجتالاسلام سیدسجاد ایزدهی با تأکید بر اهمیت روزآمدی فقه بیان کرد: فقها همواره براساس نیازهای زمانه خودشان پیشرفتهاند و فقه متناسب با زمان خود را نگاشتهاند اما امروزه اگر بنا باشد که تحولی در زمینه فقه صورت بگیرد این تحول باید در حوزه نگرش باشد، سپس این فقه کاربردی شود و در روش، تغییر حاصل شود و در ادامه توقعات ما از فقه زیاد شود. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست نقد و بررسی کتاب «فلسفه فقه سیاسی از دیدگاه آیتالله خامنهای»، اثر حجتالاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، با حضور نویسنده و نقادی حججاسلام …
توضیحات بیشتر »از نگرشهای نوپدید تا ظرفیت «فقه سیاسی» در حل چالشهای نوظهور
مدرسه تابستانه مسائل فقهی معاصر به همت مؤسسه عالی فقه و علوم اسلامی قم، با هدف آشنایی دانشپژوهان با فقههای تخصصی در تیرماه ۱۴۰۰ برگزار شد. یکی از سلسسه نشستها به موضوع «فقه سیاسی» اختصاص یافت که با تشکیل سه جلسه تخصصی اساتید مطرح حوزه فقه سیاسی به ارائه مباحث خود پرداختند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین دکتر احمد واعظی، رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در مدرسه تابستانه مسائل فقهی معاصر مباحث خود را با موضوع «نگرشهای نوپدید در فقه سیاسی شیعه» ارائه کرد و در این بخش اندیشه سیاسی شیعه را به سه مقطع: عصر حضور …
توضیحات بیشتر »فلسفه فقه سیاسی از دیدگاه آیتالله خامنهای
کتاب «فلسفه فقه سیاسی از دیدگاه آیتالله خامنهای» اثر حجتالاسلام دکتر سیدسجاد ایزدهی از سوی انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی چاپ و منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، مطابق دیدگاه آیتالله خامنهای، فقه سیاسی گرایشی بینارشتهای است که ضمن انطباق بر میراث علمی فقیهان شیعه، بر مبانی فقهی منسجم، منظّم و روشمند مبتنی بوده و مشتمل بر مجموعهای کامل از مباحث در سپهر سیاست و نظم سیاسی مطلوب است. این اثر در گستره مباحث درجه دوّم فقه سیاسی قرار داشته و ضمن ارائه فهمی مناسب از فقه سیاسی و تمایز آن با فقه حکومتی، در پاسخ به پرسشهایی در …
توضیحات بیشتر »آیین رونمایی از طراحی رشته «فقه السیاسه» برگزار شد
آیین رونمایی از طراحی رشته «فقه السیاسه» با حضور و سخنرانی حجاسلام محمدهادی مفتح، محسن مهاجرنیا، ذبیحالله نعیمیان و حیدر همتی در موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در ابتدای این مراسم حجتالاسلام حیدر همتی، مدیر مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا (ع) به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: با توجه به اهدافی که مؤسسه دارد آن را پیگیری میکند موضوع نسبت فقه و علوم انسانی است و اینکه چه ضرورتی اقتضا کرده که ما به این سمت حرکت کنیم که گره بین فقه و علوم انسانی را در این مؤسسه ایجاد کنیم. تعاریفی …
توضیحات بیشتر »چالشهای فقه سیاسی در دنیای مدرن/ صاحب جواهر آغازگر فقه پویا بود/ شیخ انصاری جلوی پویایی فقه را گرفت!
شبهاتی که در ناتوانی فقه سیاسی مطرحشده است، ناشی از توجه نداشتن به منابع غنی فقه و سرچشمههای بیکران آن است. قرآن کریم چراغ فروزان، سنت پیامبر (ص) و امامان راستین (ع)، خورشید جهان تاب و عقل انسانی، سرچشمهای بیکران هستند. در کنار اینها، ادله دیگری برای کشف و استخراج احکام فقهی هم داریم مانند اجماع و بیش از ۱۰۰ قاعده اصولی و بیش از ۲۰۰ قاعده فقهی. همچنین منابع فراوان سیره عقلا و عرف که موردقبول شرع باشد؛ کارگشایی بسیار مؤثری برای تعیین حکم شرعی دارد. نیز ادله ثانویه، برای تعیین حکم شرعی در موارد خاص است مانند مورد …
توضیحات بیشتر »فقه سیاسی متناسب با شرایط امروز بازخوانی شود/ لزوم تدوین فقه سیاسی تمدنی
یک عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، اظهار کرد: جا افتادن مقوله ولایت فقیه در عصر حاضر و متناسب با اقتضائات دنیای مدرنیته نیازمند بازخوانی علمی و بحث جدی فقهی است و طبیعی است که فقه شیعه به عنوان هسته مرکزی اداره جامعه باید بتواند خودش را به گونهای بازتولید و بازخوانی کند که توانایی اداره روزآمد جامعه را داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، در راستای برگزاری همایش ملی «بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و توسعه علوم انسانی»، مجموعه نشستهای کارگروه سیاست، با حضور سیدسجاد ایزدهی و دیگر اعضای هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار …
توضیحات بیشتر »نیازمند اصول فقه خاص برای فقه سیاسی هستیم
حجتالاسلام علی رضائیان، در نشست علمی «فقه سیاسی و نقش آن در حکومت اسلامی» بیان کرد: به دلیل تغییر در روند فرایند اجتهاد و اهمیت کشف حیث در موضوع فقه سیاسی، قطعا نیاز به اصول فقه جدید داریم. البته نه به این معنا که اصول فقه تغییر کند، بلکه به معنای این است که ما نیاز به اصول فقه خاص فقه سیاسی داریم و باید برای کشف حیث از ابزار خاص استفاده کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام علی رضائیان، در نشست علمی «فقه سیاسی و نقش آن در حکومت اسلامی» که بصورت وبینار به همت معاونت پژوهش مدرسه علمیه …
توضیحات بیشتر »سه اثر جدید فقهی و اصولی از پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
«مختارات من نصوص الفقه السیاسی»؛ «حجیت خبر واحد» و «مرجع امنیت در فقه امامیه و فقه اساسی جمهوری اسلامی» سه اثر جدیدی هستند که از سوی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم چاپ و در اختیار محققان و پژوهشگران قرار گرفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «مختارات من نصوص الفقه السیاسی» به کوشش علی خالقی، اثرى در حوزه فقه سیاسى شیعه است که به معرفى متون سیاسى فقهاى شیعه در میان آثار مختلف فقهى ایشان از ابتداى عصر غیبت تا پایان دوره صفوى مىپردازد. در این کتاب، سعى شده است که آراء فقهى، علماى شیعه …
توضیحات بیشتر »نیازمندیم در علوم انسانی نوع تعامل با دین را تعیین کنیم/ در فقه سیاسی امور سختافزاری به دست دانشگاه و نرمافزاری به دست حوزه است
استاد و پژوهشگر فقه و علوم سیاسی با تأکید بر این که در فقه سیاسی امور سخت افزاری به دست دانشگاه و نرم افزاری به دست حوزه است، به تبیین و تشریح کارآمدی گرایشهای بینارشتهای در تعامل حوزه و دانشگاه با تأکید بر فقه سیاسی پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سید سجاد ایزدهی در نشست علمی مجازی «کارآمدی و آینده همکاریهای علمی حوزه و دانشگاه» از سلسله نشستهای همایش مجازی «علوم انسانی- اسلامی، پژوهش و فناوری» که از سوی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه برگزار شد، به تبیین بحث خود در ارتباط با کارآمدی گرایشهای بینارشتهای در تعامل حوزه …
توضیحات بیشتر »لکزایی: فقه مشروطه در سطح مرجعیت و استنباط بود و نتوانست کارآمدی لازم را داشته باشد/ علیاکبریان: نباید جایگاه فقیه در مقام اعمال ولایت را با مقام استنباط جمع کرد
حجتالاسلام لکزایی میگوید: در انقلاب مشروطه مشکل این بود که فقه در سطح مرجعیت وارد شده بود و نمیتوانست شاه را حذف کند و قصد داشت با حفظ شاه، حکومت را به پارلمان مقید کند؛ لذا فقه مشروطه نتوانست موفق شود و رضاشاه روی کار آمد، ولی امام با بهرهگیری از فقه و ارتباط بین فقه و کلام و با ارتقای بحث رابطه مقلد و مقلد به رابطه امام و امت شاه را حذف و با طرح ایده ولایت فقیه انقلاب را ایجاد کرد. اما حجتالاسلام علیاکبریان معتقد است اینکه گفته شود فقه اگر فقط در جایگاه مرجعیت و استنباط …
توضیحات بیشتر »فقه سیاسی و نظریهپردازی در حوزه نظام عدالت
بحث این است که فقه سیاسی میتواند مباشرتا و غیرمباشرتا درباره عدالت سیاسی نقش ایفا کند؛ چون در نظریهپردازیها، عدالت اجتماعی، عبارت است از عادلانه ساختن عرصههای جمعی که عرصههای مختلف سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، بهداشتی، امنیتی و … دارد. بهعنوان مثال، بخشی از عدالت، عدالت امنیتی است. بخشی از عدالت هم عدالت سیاسی است و این عدالت با فقه سیاسی قرابت دارد و فقه سیاسی میتواند به شکل مباشری در این بخش نقش ایفا کند و علیالقاعده ربطی به حوزههای دیگر عدالت ندارد؛ اما نظر به اینکه سیاست ساحتی است که بافت و چگونگی و نوع مناسباتش، میتواند تمام حوزههای …
توضیحات بیشتر »فیرحی با تحفظ بر فقه جواهری سعی کرد خوانش روزآمدی از فقه سیاسی ارائه دهد
در جلسات علمی که بنده توفیق حضور داشتم اینطور نبود که مرحوم دکتر فیرحی بخواهد شیوه اجتهادی موجود در فقه را کنار بگذارد و به تعبیر برخی افراد اجتهاد در مبانی را ارائه بدهد. ایشان براساس همان مبانی پذیرفته شده در فقه شیعه و همان شیوه و روش اجتهاد جواهری سعی میکرد نیازهای زمان را به خوبی تشخیص دهد و با تحفظ برشیوهی اجتهاد جواهری خوانش جدید و روزآمدی از فقه سیاسی شیعه ارائه دهد که به نظر من در عبارتی کوتاه باید بزرگترین خدمتی دانسته شود که ایشان در صدد انجام آن بود و توفیقات بسیار خوبی هم در …
توضیحات بیشتر »فقه سیاسی اهلسنت از زبان الریسونی
شبکه اجتهاد: این روزها دوحه قطر محل اجلاس گروههای مذاکره کنند دولت افغانستان و گروه طالبان است. اختلافاتی در میان دو گروه بوجود آمده که پیشبرد مذاکرات را با مشکل مواجه کرده است. برخی از این اختلافات اختلافات عقیدتی- سیاسی و دینی است. گروه طالبان که ادعای امارت اسلامی دارد با دکتر قرضاوی رئیس پیشین اتحادیه علمای مسلمین دیدار کرده است. از طرف دیگر دولت افغانستان مدعی است که حکومت فعلی در تضاد با اسلام نیست. برخی از اعضای گروه دولت که از اسلامگرایان افغانستان به حساب میآیند، با دکتر احمد الریسونی از علمای برجسته جهان اسلام و رئیس اتحادیه …
توضیحات بیشتر »نیازمند تبویب نوین در «دانش فقه» هستیم/ ابواب فقه متناسب با نیازمندیهای حکومت مورد بازبینی قرار گیرد/ ضرورت تفکیک اجتهاد استنباطی از اجتهاد تدبیری-ولایی
فقه در وضعیت موجود خود، دچار پراکندگی موضوعات و مسائل است و ما نیازمند این هستیم که تبویب نوینی در فقه، ناظر به نیازهای زمانی و مکانی ایجاد کنیم و مسائل و مباحث مرتبط با یکدیگر در فقه را در یکجا گردآوری و تنظیم کنیم. اختصاصی شبکه اجتهاد: اولین نشست از سلسله نشستهای علمی ـ تخصصی گروه فقه سیاسی مرکز فقهی ائمّه اطهار(علیهم السلام) با عنوان «ساختار و نظام مسائل فقه سیاسی» با حضور مدیران گروههای پژوهشی، اساتید و طلاب فرهیخته در سالن جلسات این مرکز (با رعایت دستورالعملهای بهداشتی و فاصله اجتماعی) در روزهای پایانی مهرماه به صورت حضوری …
توضیحات بیشتر »