حجتالاسلام علی رضائیان، در نشست علمی «فقه سیاسی و نقش آن در حکومت اسلامی» بیان کرد: به دلیل تغییر در روند فرایند اجتهاد و اهمیت کشف حیث در موضوع فقه سیاسی، قطعا نیاز به اصول فقه جدید داریم. البته نه به این معنا که اصول فقه تغییر کند، بلکه به معنای این است که ما نیاز به اصول فقه خاص …
Read More »Tag Archives: فقه سیاسی
سه اثر جدید فقهی و اصولی از پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
«مختارات من نصوص الفقه السیاسی»؛ «حجیت خبر واحد» و «مرجع امنیت در فقه امامیه و فقه اساسی جمهوری اسلامی» سه اثر جدیدی هستند که از سوی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم چاپ و در اختیار محققان و پژوهشگران قرار گرفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «مختارات من نصوص الفقه السیاسی» به کوشش علی خالقی، …
Read More »نیازمندیم در علوم انسانی نوع تعامل با دین را تعیین کنیم/ در فقه سیاسی امور سختافزاری به دست دانشگاه و نرمافزاری به دست حوزه است
استاد و پژوهشگر فقه و علوم سیاسی با تأکید بر این که در فقه سیاسی امور سخت افزاری به دست دانشگاه و نرم افزاری به دست حوزه است، به تبیین و تشریح کارآمدی گرایشهای بینارشتهای در تعامل حوزه و دانشگاه با تأکید بر فقه سیاسی پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سید سجاد ایزدهی در نشست علمی مجازی «کارآمدی …
Read More »لکزایی: فقه مشروطه در سطح مرجعیت و استنباط بود و نتوانست کارآمدی لازم را داشته باشد/ علیاکبریان: نباید جایگاه فقیه در مقام اعمال ولایت را با مقام استنباط جمع کرد
حجتالاسلام لکزایی میگوید: در انقلاب مشروطه مشکل این بود که فقه در سطح مرجعیت وارد شده بود و نمیتوانست شاه را حذف کند و قصد داشت با حفظ شاه، حکومت را به پارلمان مقید کند؛ لذا فقه مشروطه نتوانست موفق شود و رضاشاه روی کار آمد، ولی امام با بهرهگیری از فقه و ارتباط بین فقه و کلام و با …
Read More »فقه سیاسی و نظریهپردازی در حوزه نظام عدالت
بحث این است که فقه سیاسی میتواند مباشرتا و غیرمباشرتا درباره عدالت سیاسی نقش ایفا کند؛ چون در نظریهپردازیها، عدالت اجتماعی، عبارت است از عادلانه ساختن عرصههای جمعی که عرصههای مختلف سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، بهداشتی، امنیتی و … دارد. بهعنوان مثال، بخشی از عدالت، عدالت امنیتی است. بخشی از عدالت هم عدالت سیاسی است و این عدالت با فقه سیاسی …
Read More »فیرحی با تحفظ بر فقه جواهری سعی کرد خوانش روزآمدی از فقه سیاسی ارائه دهد
در جلسات علمی که بنده توفیق حضور داشتم اینطور نبود که مرحوم دکتر فیرحی بخواهد شیوه اجتهادی موجود در فقه را کنار بگذارد و به تعبیر برخی افراد اجتهاد در مبانی را ارائه بدهد. ایشان براساس همان مبانی پذیرفته شده در فقه شیعه و همان شیوه و روش اجتهاد جواهری سعی میکرد نیازهای زمان را به خوبی تشخیص دهد و …
Read More »فقه سیاسی اهلسنت از زبان الریسونی
شبکه اجتهاد: این روزها دوحه قطر محل اجلاس گروههای مذاکره کنند دولت افغانستان و گروه طالبان است. اختلافاتی در میان دو گروه بوجود آمده که پیشبرد مذاکرات را با مشکل مواجه کرده است. برخی از این اختلافات اختلافات عقیدتی- سیاسی و دینی است. گروه طالبان که ادعای امارت اسلامی دارد با دکتر قرضاوی رئیس پیشین اتحادیه علمای مسلمین دیدار کرده …
Read More »نیازمند تبویب نوین در «دانش فقه» هستیم/ ابواب فقه متناسب با نیازمندیهای حکومت مورد بازبینی قرار گیرد/ ضرورت تفکیک اجتهاد استنباطی از اجتهاد تدبیری-ولایی
فقه در وضعیت موجود خود، دچار پراکندگی موضوعات و مسائل است و ما نیازمند این هستیم که تبویب نوینی در فقه، ناظر به نیازهای زمانی و مکانی ایجاد کنیم و مسائل و مباحث مرتبط با یکدیگر در فقه را در یکجا گردآوری و تنظیم کنیم. اختصاصی شبکه اجتهاد: اولین نشست از سلسله نشستهای علمی ـ تخصصی گروه فقه سیاسی مرکز …
Read More »باید میان اجتهاد استنباطی و تدبیری ولایی تفکیک شود
در فقه رایج میگوییم شأن و رسالت فقها این است که برای موضوعات مفروض، احکام را استنباط کنند؛ حاکم فقیه، عمّال و کارگزاران و زیردستهایی دارد که اقدامات عینی بیرونی محسوب میشود و این اقدامات نیازمند تدبیر است از این رو باید رفت و برگشت جدی میان فقه و عالم تدبیر بیرونی وجود داشته باشد تا نظام مسائل سیاسی براساس …
Read More »ارائه تصویری کلان از «فقه سیاسی» در یک کتاب
کتاب «کلیات فقه سیاسی» اثری در راستای تبیین موضوع، منابع، روش و تاریخ و مسائل فقه سیاسی است که به قلم اصغرآقا مهدوی دانشیار دانشگاه امام صادق(ع) و محمدصادق کاظمی و به همت انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، فقه سیاسی استنباط احکام شرعیه فرعی در حوزه سیاست از ادله تفضیلی آن است و درصدد …
Read More »راهبردهای فقه سیاسی در تامین آزادی در جهت پیشرفت انسانی
فقه سیاسی، برای تأمین و تضمین آزادی انسان، دو راهبرد را در نظر گرفته است؛ یکی راهبردهای سلبی است که به مقابله با موانع درونی و بیرونی آزادی میپردازد؛ دیگری رهبردهای ایجابی است که زمینه و عوامل آزادی را برای انسان فراهم میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمدزکی احمدی استاد دانشگاه در نشست نهمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی …
Read More »آیتالله امینی و احیای «اندیشه و فقه سیاسی»/ سیدجواد ورعی
شبکه اجتهاد: به دنبال تأسیس نظام جمهوری اسلامی و حضور روحانیت در عرصه اجتماع و سیاست، و مسئولیت اداره جامعه و رویارویی با پرسشها و معضلات جدید، بیش از پیش ضرورت تحقیق و پژوهش در عرصههای نو احساس شد. تعدادی از علمای حوزه به خاطر حضور و تعلق خاطر به انقلاب و نظام سیاسی برآمده از آن، وارد صحنه شده …
Read More »«نصیحت در فقه سیاسی شیعه» مکتوب شد
کتاب نصیحت در فقه سیاسی شیعه تألیف علی شیرخانی دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم به همت انتشارات خرسندی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، علی شیرخانی مؤلف کتاب نصیحت در فقه سیاسی شیعه در مورد این اثر به مهر گفت: این اثر چهارمین جلد از مجموعه مجلدات فقه سیاسی است. جلد اول با عنوان بیعت در فقه سیاسی در …
Read More »نگاهی به مقالات اولین شماره دوفصلنامه «نظام ولائی» + دانلود
نخستین شماره دوفصلنامه «نظام ولائی» با مقالاتی از احمد رهدار، سید صمصامالدین قوامی، ذبیحالله نعیمیان، مهدی عبداللهی، محسن اصغری، عباسعلی مشکانی سبزواری و سنا خلف حیاوی منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اولین شماره دوفصلنامه «نظام ولائی»، با هدف تولید و ترویج اندیشه و علم در حوزه فقه سیاسی، نظام سیاسی و حکومت اسلامی (ولایت فقیه)، به همت موسسه اندیشه …
Read More »کتاب «فقه، سیاست، حکومت» منتشر شد
کتاب «فقه، سیاست، حکومت» به قلم علی دارابی و مسعود مطلبی و با مقدمه محسن اسماعیلی، توسط معاونت فرهنگی سازمان جهاد دانشگاهی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، درباره «فقه سیاسی» آثار و تالیفات متعددی در این سالها نوشته شده است اما «کتاب فقه، سیاست و حکومت» چند ویژگی و امتیاز دارد: کتاب درس دانشگاهی و با زبان دانشجویان و …
Read More »انقلاب اسلامی و تحول در فقه سیاسی شیعه
این نوشتار در پی پاسخ به این پرسش است که انقلاب اسلامی ایران موجب چه تحولاتی در فقه سیاسی شیعه گردیده است؟ این بحث با رویکرد درجه دو و رصدِ تحولِ درونی فقه سیاسی شیعه به انجام رسیده است. در پاسخ، این فرضیه طرح شده است که با توجه به برخی زمینه های سیاسی – اجتماعی پس از انقلاب اسلامی …
Read More »تأثیرات قاعده تقیه بر فقه سیاسی شیعه
در این کتاب تأثیرات قاعده تقیه بر بخشهای مختلف فقه سیاسی همچون مباحث مشروعیت، مباحث سیاست داخلی و مباحث سیاست خارجی، مورد بحث و بررسی قرار داده شده است. مباحث این تحقیق میتواند توسط قانونگذاران در تشریع و اجراء قوانین مورد استفاده قرار گرفته و در تطبیق سیاست خارجی کشور بر قوانین اسلامی راهگشا باشد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، قاعده …
Read More »۳۵ قاعده کاربردی فقهی سیاسی برای کارگزاران نظام
حجتالاسلام شریعتی هدف از نگاشتن کتاب قواعد فقه سیاسی را این دانست که این اثر به دست کارگزاران برسد تا بتوانند در عمل از این قواعد در اداره نظام استفاده کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، فقه سیاسی، تمامی پاسخهایی است که فقه به سؤالهای سیاسی عصر و زمان میدهد، همچون دیدگاه فقه درباره انتخابات، تفکیک قوا، مشروعیت و جایگاه دستگاه …
Read More »کتاب «فقه و دولت» منتشر شد
این جلد از مجموعه آثار به برخی از این حوزههای نوپدید یا نظرات متحول شده از جمله: مشروعیت و مقبولیت در حکومت اسلامی، مسئله حریم خصوصی و محدوده آن، دین و حقوق رسانهای و مسئله نافرمانی در فقه شیعه پرداخته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بدون تردید فقه سیاسی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران تحول اساسی پیدا کرد و …
Read More »نجف و قم، دو پارادیم برای یک پدیده
شبکه اجتهاد: اعتراضات مردمی در عراق از مهر آغاز شد. این در حالی بود که هیچ حزب سیاسی فراخوانی برای تظاهرات نداده بود. اعتراضات به بیکاری بالای جوانان، وضعیت نابهسامان خدمات دولتی و فساد به صورت خودجوش آغاز شد. تظاهرات بیشتر در بغداد و شهرهای شیعهنشین جنوب عراق جریان داشت و معترضان با سرکوب نیروهای امنیتی مواجه شده و کار …
Read More »از ظرفیت «فقه الدعوه» تا ظرفیت «قاعده الزام» در روابط بینالملل
عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) به بایستهها و ظرفیتهای سلبی و ایجابی فقه جهت نیل به عزت اسلامی در عرصه بین الملل اشاره کرد و گفت: مفاهیم سهگانه عزت، حکمت و مصلحت هر کدام دارای معنا و مفهوم خاصی است، عزت مفهوم انفسی، درونی و روحی است، حکمت مفهوم حکمی و عقلی است و مصلحت یک مفهوم ناظر به …
Read More »فقه موجود ظرفیت تدوین نظریه دولت را ندارد
دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه مفید قم با بیان اینکه دایره فقه سیاسی در ایده فقه سیاسی به مثابه دانش سیاسی اسلامی، به قدری گسترده شده که از فقه سنتی فاصلهی زیادی میگیرد و آن را تضعیف میکند، اظهار کرد: فقه موجود ظرفیت تدوین نظریه دولت را ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، پنجمین نشست از سلسله نشستهای نقد ایده به …
Read More »نگاه جزیی به فقه، فقاهت را به سمت انعزال سوق میدهد
شبکه اجتهاد: الان یک فکری در حوزه وجود دارد که معتقد است حوزه شریعت فقط بخش عبادات و یک سری کلیات معاملات را پوشش میدهد و مابقی مسائل مبتلابه مردم، در حوزه شریعت نیست. بنده این تئوری را به «نظریه انعزال» تعبیر میکنم. متأسفانه بخشی از سکولاریسم همین است که بحث از سیاست را سهم بشر و علم او میدانند. …
Read More »فقه برای جهانی شدن باید سیستمی شود/ ظرفیت تأویل در فقه
تاویل میتواند ضمن تحفظ بر نص گفتوگویی برقرار کند و ما را از زمان و مکان صدور روایت فراتر ببرد و دغدغهای به نام جهانی شدن را برای ما تعبیر کند. نظریات مختلفی برای این هدف و منظور وجود دارد. برای مثال شیخ محمد جواد مغنیه در کتاب فقه الامام الصادق میفرماید «اجتهاد فرآیندی است که مکانیزم تنقیح مناط بر …
Read More »فرصتها و تهدیدهای جهانی شدن در عرصه فقه سیاسی
عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) گفت: جهانی شدن پدیدهای است که در حال وقوع و اتفاق است و فقه سیاسی نرم افزار اداره جامعه است. سوال بحث ما این است که آیا فقه سیاسی میتواند از جهانی شدن به خوبی بهرهمند شود یا خیر؟ جهانی شدن به مثابه پدیدهای جدید و نزاع گفتمانی چه فرصتها و تهدیدهایی برای فقه سیاسی …
Read More »پیشنهاد راه اندازی اجتهاد شورایی در حکومت
منظور من از اجتهاد شورایی این است که جمعی از فقها و مراجع ذیصلاح توانمند در حوزه اجتهاد و مجتهد در موضوعاتی که پیامدهای سیاسی و اجتماعی دارند، نه به شکل فردی بلکه با یک گفتگوی اجتهادی و فقهی در حوزه امر سیاسی کنار هم جمع شوند و همه در یک جایگاه حقوقی برابر قرار گیرند و آزادانه از منظر …
Read More »پلی میان فلسفه سیاسی و فقه سیاسی
کتاب «درآمدی بر فلسفه سیاسی اسلامی» که توسط حجتالاسلام دکتر احمد واعظی، عضو هیات علمی دانشگاه باقرالعلوم و رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم نوشته شده است که با حضور نویسنده کتاب و دکتر سیدصادق حقیقت، عضو هیات علمی دانشگاه مفید، در دانشگاه باقرالعلوم نقد و بررسی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در ابتدای جلسه حجتالاسلام دکتر احمد واعظی …
Read More »وظیفه فقه سیاسی مدل سازی نیست/ اجتهاد شورایی برای زیست مؤمنانه
اگر قرار باشد حکومت داری اسلامی داشته باشیم و فقه به متن زندگی سیاسی و اجتماعی ورود پیدا کند لازمه اش این است که یک اجتهاد شورایی در حکومت شکل بگیرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین دکتر منصور میراحمدی رئیس پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در گفتوگو با عصراندیشه در بخشی از گفتگوی خود به موضوع …
Read More »حوزه علمیه اساساً نمیتواند سکولار باشد/ فقه و عناصر موقعیتی و جهانشمولِ زمانه ما
در حوزه علمیه چه کسانی که در مطالعات خودشان از روش سیستمی بهره میگیرند و چه کسانی که بخواهند با روش سنتی استنباط کنند، چون این اصل که اسلام حوزه عمل اجتماعی ما را در برمیگیرد، یک اصل پذیرفته شده است، عملاً تحقیقات آنها منجر به تحقیقات سکولار نخواهد شد، سکولاریزم از غرب به دنیای اسلام و ازجمله ایران وارد …
Read More »کتاب «مطالعات فقه سیاسی»؛ ارائه تصویری جامع از قلمرو فقه و سیاست
فقه سیاسی به مثابه دانشی که الگوی عملی و عینی برای اجتماع و سیاست ارائه مینماید، دانشی جوان است و ضرورت دارد در این زمینه کوششهای علمی متنوعی صورت گیرد و زوایای مختلف آن واکاوی شود. این مجموعه که چند نشست و گفتگوی علمی را در بر دارد، کوششی در همین راستاست. صاحبنظران در حوزۀ فقه و فقه سیاسی در …
Read More »