اندیشه فقه مقارن، در عصر آیتالله بروجردی(ره) شکل گرفت. ایشان در حوزه علمیه قم بود که میفرمود: «فقه شیعه باید همراه با آگاهى از نظریات و افکار دیگران باشد و از حالت اختصاصى به فقه تطبیقى و مقارن تبدیل شود و فقیه باید به آراى گذشتگان اعم از فقهاى اهل سنت و شیعه رجوع کند و مسأله را مطرح سازد؛ نگاه مقارنه به فقه آغازگر نزدیکی آراء و علمای مسلمین خواهد شد.»
به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «الفقه المقارن و مرجعیه عتره علیهم السلام فی الفقه المذاهب الاسلامی» تألیف عبدالکریم بی آزار شیرازی است که توسط انتشارات المجلس التخطیطی للماهد الدینیه اهل السنه منتشر شده است.
فقه مقارن، نوع جدیدی از دروس فقهی است که اساس آن، بیان حکم مسائل شرعی طبق رأی فقهای مذاهب اسلامی میباشد. این علم از انتهاى قرن اول هجرى به هنگام پیدایش اختلاف و جدل بین دو مکتب اهل رأى و اهل حدیث پدید آمد. امام صادق(ع) به اختلاف آراى فقهاى مدینه و شام و کوفه دانا بود و از پیامبر اکرم(ص) روایت میکرد که فرمودند: «اَعلَم الناس مَن جَمَعَ عِلم الناس الى علمه: داناترین مردم کسى است که علم همه مردم را با علم خود جمع میکند.» ابوحنیفه، پیشواى حنفیان میگوید: فقیه تر از جعفر بن محمد ندیدم. آیا چنین نیست که دانشمندترین مردم، عالم ترین آنها به اختلاف مردم است.
از قرن هشتم هجرى، مذاهب فقهى شیعه و سنى بر اثر تعصبات ممالیک از یکدیگر جدا شدند و علم الخلاف رو به فراموشى گذاشته شد و جاى خود را به مطاعن و دشمنى و خصومت مذاهب با یکدیگر داد تا جایى که در تاریخ آمده که وقتى شخصى حنفى مذهب بر حنبلىهاى گیلان وارد میشد، وى را به نام کافر میکشتند و مالش را به نام «فىء» تصاحب میکردند. در بلاد ماوراءالنهر که سرزمین حنفیان بود، شافعیان تنها یک مسجد داشتند و والى شهر هر وقت براى نماز صبح از آن جا میگذشت، میگفت: آیا وقت آن نرسیده که این کنیسه بسته شود.
این دیدگاه با توجه به نقش پیامبر اکرم(ص) به عنوان مفسر وحی و به اعتبار به اینکه آگاه ترین مردم به سنت نبوی هستند، قوت مییابد. بنابراین تراث حضرت پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) نزد همه مذاهب اسلامی بسیار گران بهاست.
این کتاب با توجه به نگرش فوق، متضمن اهم ابواب فقه با توجه به مسائل مستحدثه میباشد و مولف در آن، آرای مذاهب اسلامیه را از مصادر قبلی و معاصر در این ابواب گرد آورده و درصدد نزدیک کردن آرای مذاهب اسلامی با تأکید با مرجعیت اهل بیت(ع) است.
این کتاب، شامل یک فصل مقدمه درباره فقه مقارن میباشد و در فصل اول به عبادات و در فصل دوم به احکام خانواده پرداخته است.