شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
حجت‌الاسلام مجتبی الهی خراسانی: به بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی نباید نگاه صرفا توصیه‌ای داشت، بلکه باید به شکل یک متن آینده نگارانه مورد توجه قرار داد.
به گزاش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی، رییس میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در جلسه «بازخوانی بیانیه گام دوم» به تبیین پیشرانهای این بیانیه پرداخت و گفت: تبیین، موضع گیری، تحلیل و توصیه، خصلت بیانه‌ها ترکیبی است و معمولا سعی می‌شود این چهار عنصر در همه بیانیه‌ها حفظ شود. در بیانیه گام دوم انقلاب هم این چهار عنصر حفظ شده است.
وی افزود: در این بیانیه یک آرمان و هدف اساسی بیان شده که در نگاه بنده محور غایی و نهایی این بیانیه است؛ از طرفی بر خلاف تصور رایج فلسفه وجودی بیانیه را هم تشکیل شده می‌دهد. فلسفه وجودی بیانیه گرامی داشت چهلمین سالگرد انقلاب دانسته می‌شود. از نگاه بنده فلسفه آن همان هدف غایی محتوایی است که در متن بیانیه ارایه شده است. و آن یک نظام همه جانبه پیشرفته در راستای تمدن بزرگ مهدوی است. در واقع تمام بندهای بیانیه در خدمت این هدف قرار گرفته است.
وی بیان کرد: هسته اصلی مخاطبان این بیانیه جوانان هستند؛ و بستر تحقق این دکترین سپردن کارها به نیروی جوان و تکیه به بزرگترین سرمایه کشور یعنی جوانهاست. جوانان صرفا مخاطب پیام نیستند، دامنه استراتژیکی هستند که در آنان این مولفه‌ها تعریف می‌شود؛ و پیشرانها در این محیط عمل می‌کنند.
این عضو هیئت علمی گروه فقه مرکز تخصصی آخوندخراسانی افزود: بیانیه شامل دو رکن اصلی است، یکی دستاوردهای انقلاب اسلامی و دیگری آینده انقلاب اسلامی است. در رابطه با دستاوردها خیلی دقیق بیان کردند؛ و در بخش آینده هم بیش از آنکه همانند یک چشم انداز به ارائه یک تصویر جذاب از آینده بپردازند، یک متن آینده نگارانه است.
بیانیه گام دوم، متنی آینده نگارانه
وی تاکید کرد: به بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی نباید نگاه صرفا توصیه‌ای داشت، بلکه باید به شکل متنی آینده نگارانه مورد توجه قرار گیرد. باید به جای مرعوب شدن در مقابل آینده‌های قطعی، برای آینده‌های احتمالی آماده شویم. اعلام آینده‌های محتمل خود بخشی از ساخت آینده است.
الهی خراسانی گفت: در آینده پژوهی به تصویر آینده‌های محتمل و قطعی می‌پردازند. بعضی از مطالعات آینده دنبال کشف آینده نیستند، بلکه دنبال ایجاد ظرفیت برای ساخت آینده قطعی است. در سناریو نویسی و طراحی آینده بخشی از مولفه‌ها پررنگتر از سایرین هستند یا ارتباطات بیشتری دارند و یا دایره بزرگتری را شامل می‌شوند، اینها پیشرانها هستند.
وی خاطرنشان کرد: برای کشف پیشرانها از منظر رهبر معظم انقلاب باید به محتوای بیانیه مراجعه کرد. روش اول مفاهیم پرتکرار در پیام را به کمک روش تحلیل محتوای کمی بیابیم. سپس مقایسه کنیم با آنچه می‌تواند پیشران دانسته شود. روش دیگر توجه به نقاط عطف بیانیه که توسط رهبری در متن برجسته شده است؛ و روش سوم آن است که بیانیه محور قرار داده شود و ترکیبی از روشهای قبل استفاده شود.
پیشرانهای آینده در متن بیانیه
این استاد سطوح عالی حوزه علمیه مشهد با اشاره به اینکه برخی از پیشرانهای آینده در متن بیانیه به شکل دستاوردهای گذشته آمده است، ادامه داد: این پیشرانها عبارتند از طرح و ترکیب اسلام و جمهوریت، ترکیب اسلام و استکبار ستیزی، تمامیت ارزی، علم و فناوری، زیرساخت عمومی، مشارکت مردمی، عدالت، اخلاق و معنویت، ارتقای سطح رقابت و تراز چالش و ایجاد ارتباط بین استقامت و امید؛ و در ادامه پیشرانهای مشترک گذشته و آینده بیان می‌شود: سرمایه جوانان، منابع طبیعی و بازارهای طبیعی عظیم و علم و پژوهش.
حجت‌الاسلام الهی خراسانی بیان کرد: پیشرانهای آینده مد نظر رهبر انقلاب ازین قرار است: اقتصاد، عدالت و مبارزه با فساد، کنشگری بین‌المللی، سبک زندگی. اینها به طور مستقیم در جملات اصلی آمده است. برخی پیشرانها در حواشی آمده و برخی مستتر در پیام است؛ مانند: تولید علم در چارچوبه‌های دینی، تحلیل و نوسازی مدام، افق تمدنی.
بنابر گزارش معالم، وی در پاسخ به علت عدم صحبت از حوزه علمیه در متن بیانیه تبیین کرد: این بیانیه خطاب یه هیچ نهاد و یا صنفی نیست. علت اشاره به دانشگاه‌ها این است که اغلب جوانان در این نهاد حضور دارند. علی رقم اینکه حوزه برای خود مسئولیت تعریف کرده است، جامعه امر معنویت و اخلاق را به حوزه واگذار نکرده است. حوزه خاصیت برون مرزی بیشتری دارد ولی دانشگاه خصلت ملی دارد.
این عضو هیئت علمی در رابطه با علت توجه کمتر به مسائل بین‌الملل خاطر نشان کرد: به بیان امام خمینی اسلام برای کشور گشایی نیامده است. باید جامعه مسلمین به گونه‌ای باشد که دیگران خود به این الگو جذب شوند. ما باید به جای تاکید بر قدرت بر الگو تاکید کنیم و الگوهایی بسازیم. آینده از آن دولتهای محلی خواهد بود.
