علّامه را در فقه باید با سید مرتضى و شیخ طوسى قیاس کرده و در حکمت با خواجه نصیر الدین طوسى و در ریاضى، همتاى ابوریحان بیرونى شمرد و در تحقیق عقلى و تنبّه، قرین ارسطو و در هر فنّ، قرین بزرگترین مرد آن فنّ. پس بىشبهه بزرگترین علماى اسلام از سنّى و شیعه است، گرچه در فقه تبرّز داشت، امّا استادىِ او در هیچ فن کمتر از فقه نبود و یکى از افتخارات عرب و شرف امّت اسلام است
به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله لطفالله صافی گلپایگانی پیامی به همایش ملّی «جایگاه علّامه حلّی (ره) در فرهنگ و تمدّن اسلامی_ایرانی» صادر کرده که متن کامل آن بدین شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
قال اللّه الحکیم فی کتابه الکریم: «یرْفَعِ اللّه الَّذِینَ آمَنُوا مِنکُمْ وَالَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ»
و قال الإمام جعفر الصادق علیه السلام: «الرَّاوِیهُ لِحَدیثِنا یشُدُّ بِه قُلُوبَ شِیعَتِنا أفضَلُ مِن ألف عَابد»
السلام علیکم و رحمه الله و برکاته
با تقدیر و تشکّر از مسئولان محترم عتبه مقدّسه حسینیه علیه الصلوه و السلام و مرکز علّامه حلّی قدّس سرّه و مراکز و مؤسسات برگزار کننده این همایش بزرگ و عرض ادب و احترام به حضّار و شخصیتهای علمی بزرگواری که این جلسه باشکوه به حضورشان مزین است؛ کنگره بزرگداشت شخصیت والای یکی از مفاخر عالیقدر مکتب تشیّع و مشاهیر رُواه احادیث و حاملان علوم قرآن و عترت را گرامی میدارم.
تقدیر از نخبگان عالم انسانیت و تذکّر و یاد سیره آنان و اسوهقرار دادن ایشان، سیرهای است قرآنی و برنامهای است وحیانی. هرگز نباید رجال دین و هدایت و ارشاد و خادمان بشریت، نامشان فراموش شود. باید همواره از آنها، همه درس بگیرند و در مکتب تربیت آنها، آموزش ببینند.
یکی از بزرگان مکتب جهانی علم و ارشاد و هدایت – که به حقّ، از مفاخر بزرگ شیعه و پیروان راستین ائمه طاهرین صلواتالله علیهم اجمعین و تجسّم اخلاق اسلامی بود- عالم و زعیم بزرگ علّامه حلّی اعلی الله مقامه الشریف است.
علّامه حلّى که از نوابغ بزرگ فکر بشرى است، در علوم معقول و منقول، بلند پایه و کم نظیر میباشد. تذکره الفقهاء، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، کشف المقال فی معرفه الرجال، کشف المراد، نهج الحق، الدرّ النضید؛ منهاج الکرامه، ایضاح المقاصد و کتاب هاى دیگرى که از طریحى نقل شده: «پانصد جلد آن را به خط خود علّامه دیده است» همه و همه، رشحاتی از اندیشه پاک و نورانی آن دانشمند بزرگ و فخر شیعه است. تنها کتاب «الفین» او که مشتمل بر هزار دلیل بر امامت مولی المتّقین امیرالمؤمنین علی علیه السلام و هزار دلیل وافی و کافی در ردّ شبهات است، از مفاخر بزرگ شیعه و مورد مراجعه دانشمندان میباشد.
از سویی دیگر، در قرن هشتم هجری که حوزه یا مدرسه سیار سلطانى، به فرمان الجایتو تأسیس گردید و این حوزه با لشکر سلطان محمد خدابنده در حرکت بود و زیر چادرها، حلقههاى درسى تشکیل مى داد و دانشمندان و بزرگان، از محضر علمایی همچون چون شیخ نظام الدین عبدالملک، نورالدین تسترى، عضدالدین آوجى و سیدبرهان الدین عبدى استفاده مینمودند، این مدارس، تحت زعامت و رهبرى علمى علامه حلّى ره برگزار میگردید.
آری، به حقّ باید گفت: «علّامه حلّی، از معجزات بزرگ مکتب اهل بیت علیهم السلام میباشد.»
در پایان به نقل قول یکی از دانشمندان در توصیف و بیان عظمت مقام علمى علّامه حلّى ره، بسنده میکنم: «به راستى باید گفت: پس از ائمه معصومین علیهم السلام، در شیعه، عالمى به بزرگى او نیامده است…
علّامه را در فقه باید با سید مرتضى و شیخ طوسى قیاس کرده و در حکمت با خواجه نصیر الدین طوسى و در ریاضى، همتاى ابوریحان بیرونى شمرد و در تحقیق عقلى و تنبّه، قرین ارسطو و در هر فنّ، قرین بزرگترین مرد آن فنّ. پس بىشبهه بزرگترین علماى اسلام از سنّى و شیعه است، گرچه در فقه تبرّز داشت، امّا استادىِ او در هیچ فن کمتر از فقه نبود و یکى از افتخارات عرب و شرف امّت اسلام است.»
اینجانب، تشکیل کنگره بزرگداشت علّامه حلّی رضوان الله تعالی علیه را لازم و بسیار سودمند دانسته، از برگزارکنندگان این کنگره و حضرات علماى اعلام و حجج اسلام و نویسندگان بزرگوارى که در تشکیل این کنگره و شناساندن بیشتر علّامه ره، با مساعى جمیله مشارکت فرموده و میفرمایند، تشکّر و قدردانى مىنمایم.
انشاء الله تعالی همه از پیروان واقعی مکتب بزرگ ولایت و امامت باشیم و مشمول عنایات خاصّه حضرت ولیّعصر عجّل الله تعالی فرجه الشریف قرار بگیریم و موجبات رضایت خاطر مبارک آن حضرت را فراهم آوریم. والسّلام علیکم و رحمهالله و برکاته
چهارم جمادی الثانیه ۱۴۴۰ هـ. ق
لطف الله صافی