شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
کتاب «قرض‌الحسنه تعاونی در اسلام: الگوی جدید توسعه فعالیت‌های قرض‌الحسنه در کشور» به قلم حجت‌الاسلام سید‌عباس موسویان و حسین میثمی، به کوشش انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی (موسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر) منتشر شد.
به گزارش شبکه اجتهاد، عقد قرض و قرض‌الحسنه، یکی از مهم‌ترین نهادها و ابزارهای اسلامی جهت پاسخگویی به نیازهای فقرا و گروه‌های پائین و متوسط درآمدی محسوب می‌شود. این شیوه از ظرفیت بالایی جهت رفع فقر و کمک به حل مشکلات مالی افراد جامعه برخوردار بوده و آیات، روایات و استدلال‌های فقهی قابل توجهی در رابطه با اهمیت آن وجود دارد.
با توجه به این مسئله، تحقیقات علمی گوناگونی در رابطه با قرض‌الحسنه و کاربرد آن در بازارهای پولی و مالی انجام شده است. این دسته از پژوهش‌ها تلاش کرده‌اند تا شیوه استفاده از قرض‌الحسنه در اقتصادهای امروزی را مورد بحث قرار دهند و تدابیر لازم جهت توسعه این دسته از فعالیت‌های غیرانتفاعی را مطرح کنند.
با این حال، ارزیابی دقیق‌تر تحقیقات مذکور نشان می‌دهد که اکثر این پژوهش‌ها بر توسعه قرض‌الحسنه‌های نسل اول یا سنتی تمرکز نموده‌اند و آثار علمی که در آنها بر اهمیت تقویت قرض‌الحسنه‌های نسل جدید (سپردهپذیری امتیازی) تاکید شده باشد، محدود است. این در حالی است که به نظر می‌رسد قرض‌الحسنه‌های امتیازی نسل جدید نیز از اهمیت بالایی برخوردار هستند و توجه به آنها (در کنار فعالیت‌های نسل اول) دارای اهمیت است.
با توجه به آنچه مطرح شد، این تحقیق تلاش می‌کند تا به صورت مسنجم و ساختاریافته بحث سپردهپذیری امتیازی به عنوان نسل جدید فعالیت‌های قرض‌الحسنه را مورد ارزیابی و تحلیل قرار دهد. در واقع تلاش می‌کند تا مبانی نظری سپردهپذیری امتیازی را بر اساس آیات، روایات و فقه اسلامی مورد بحث قرار داده و علاوه بر این، مدل‌های عملیاتی استفاده از این ابزار در نظام مالی کشور را نیز تبیین کند.
ساختار تحقیق بدین‌صورت است که پس از این مقدمه، فصل اول به تبیین مبانی نظری قرض‌الحسنه در آیات، روایات و فقه اسلامی پرداخته و در فصل دوم، مفهوم، اهداف و کارکردهای سپردهپذیری امتیازی به عنوان الگوی نوین تامین مالی خرد مورد بحث قرار می‌گیرد. تجربه سپردهپذیری امتیازی به عنوان نسل جدید فعالیت‌های قرض‌الحسنه در نظام مالی کشور در فصل سوم مطرح می‌شود و زمینه برای تبیین مبانی فقهی عقود مورد استفاده در طراحی سپرده‌های امتیازی در فصل چهارم فراهم می‌گردد. فصل پنجم به ارائه الگوهای منطبق با شریعت جهت اجرای سپرده‌های امتیازی و تحلیل آنها از منظر فقهی-اقتصادی اختصاص یافته و شبهات احتمالی پیرامون استفاده از الگوی‌های مذکور و راهکارهای مرتبط در فصل ششم مورد توجه واقع می‌شود. فصل آخر نیز به جمع‌بندی، نتیجه‌گیری و ارائه توصیه‌های سیاستی می‌پردازد و در بخش ضمیمه اثر به استفتائات انجام شده از مراجع تقلید در رابطه با سپردهپذیری امتیازی اشاره می‌گردد.
.jpg)
بنابر گزارش پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی، کتاب «قرض‌الحسنه تعاونی در اسلام: الگوی جدید توسعه فعالیت‌های قرض‌الحسنه در کشور» با شمارگان ۱۰۰۰ نسخه و با بهای ۱۶۰۰۰۰ ریال روانه بازار شده است.
