شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
استاد مهدوی‌راد در نشست «نقد کتاب مأخذشناسی جامع فقه اسلامی» گفت: مشاهده می‌شود در این اثر گاه به کتابهای حدیثی و گاه کتابهای دیگر غیر فقهی پرداخته شده است که نقطه ضعف اثر به شمار می‌رود چرا که احصای کامل در این زمینه صورت نگرفته و به برخی از آن‌ها اشاره شده است.
به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «نقد کتاب مأخذشناسی جامع فقه اسلامی» به همت پژوهشکده فقه و حقوق پنج‌شنبه گذشته در تالار شیخ طبرسی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن با ارائه محمد نوری و نقد حجت‌الاسلام و‌المسلمین دکتر محمدعلی مهدوی راد عضو هیئت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران و علی اکبر زمانی نژاد عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و دبیری حجت‌الاسلام و‌المسلمین علیرضا فجری برگزار گردید.
در ابتدای نشست محمد نوری در اهمیت و سختی‌هایی که در تدوین این اثر متحمل شد بیان داشت: مأخذشناسی و فهرست نویسی از آثار هر چند دارای سابقه می‌باشد اما تا کنون کسی به مأخذشناسی علوم اسلامی همت نگماشته است چرا که این کار با توجه به گستره وسیعی که دارد و زحمات زیادی را می‌طلبد، از عهده افراد به تنهایی بر نمی‌آید لذا پژوهشکده فقه و حقوق پس از اینکه در سال‌های نخستین تأسیس خود در سال ۱۳۷۴ نمونه‌هایی از مأخذشناسی را منتشر کرد و توان خود و مجموعه خود را سنجید، تدوین این مجموعه گرانسنگ و بی نظیر را در دستور کار خویش قرار داد.
در ادامه حجت‌الاسلام دکتر محمدعلی مهدوی راد ضمن تعریف و تمجید از این اثر به چند نکته در این زمینه اشاره نمود: از جمله اینکه مأخذشناسی فقه فقط باید به فقه بپردازد نه سنت و اجماع و … در حالی که مشاهده می‌شود در این اثر گاه به کتابهای حدیثی و گاه کتابهای دیگر غیر فقهی پرداخته شده است که نقطه ضعف اثر به شمار می‌رود چرا که احصای کامل در این زمینه صورت نگرفته و به برخی از آن‌ها اشاره شده است. دوم اینکه برخی از کتب ضعیف که محلی از اعراب ندارد در این مجموعه بیان شده است که قاعدتا باید فیلتری برای این منظور در نظر گرفته می‌شد.
در ادامه علی اکبر زمانی نژاد به نقد این اثر پرداخت و گفت: اولین و مهمترین اشکال آن است که مخاطب این کتاب معلوم نیست؛ چرا که نسخه چاپی بر اساس نام نویسندگان تدوین شده است. این نوع تدوین برای مخاطب دانشجو و طلبه‌‌ای که آشنایی کافی با کتابها و مؤلفین ندارد شیوه مناسبی نیست چرا که در ابتدا محقق باید بداند فلان نویسنده اثری دارد تا به آثار ذیل اسم وی مراجعه نماید در حالی که محققین در این سطح نیستند و بایستی کتاب موضوع محور یا باب محور تدوین می‌شد. نقد دیگر اشکالات تایپی است که شاید محقق را سردرگم کند. اشکال دیگر آن است که آثار علمی که در ذیل نام برخی از نویسندگان ذکر شده یا کاملا بی ارتباط است یا درباره می‌باشد.
در ادامه نوری در پاسخ به نقد ناقدین نکاتی بیان کرد: ازجمله اینکه این اثر طبق طرحنامه‌‌ای که مصوب شورای پژوهشی پژوهشکده بوده پیش رفته است. در این طرحنامه قید شده بود که آثاری که یک سوم آن‌ها مربوط به فقه است بیان شود هرچند در موضوع غیرفقهی باشد.
وی در پاسخ به این سوال که بهتر بود کتاب موضوع محور تدوین شود، بیان کرد که نشر چاپی این تحقیق بسیار محدود می‌باشد و تمرکز کار بر روی نسخه دیجیتالی آن است که این اشکالات دیگر وجود نخواهد داشت و مخاطب می‌تواند به هر صورتی که می‌خواهد مانند جستجو براساس اسم کتاب، نام نویسنده، سال نشر، ناشر، موضوع و … جستجو نماید.
لازم به ذکر است کتاب مأخذشناسی جامع فقه اسلامی در ۵ جلد در قطع رحلی به همت گروه دانش‌‌‌های وابسته به فقه پژوهشکده فقه و حقوق منتشر گردیده است.
