شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
شبکه اجتهاد: دوگانه امت _ ملت که متاسفانه اخیرا به دلیل جهالت یا خیانت برخی افراد مطرح شده است، ریشه در دوگانه اسلام _ ایران دارد که اولین بار در دوران معاصر توسط منورالفکران ملحدی مثل فتحعلی آخوندزاده مطرح و بعدها در دوره پهلوی بیشتر به آن دمیده شد. آنها کعبه آمال خود را غرب میدانستند و معتقد بودند که برای پیشرفت باید روحا و جسما، ظاهرا و باطنا، از فرق سر تا نوک پا غربی شد.
از آنجا که این منورالفکران، دین و عالمان دینی را مهمترین مانع سلطه همه جانبه غرب دیدند به مقابله با هر نوع تجلی سیاسی اجتماعی دین برآمدند. یکی از مهمترین اقدام آنها حذف دین از عرصه هویت اجتماعی بود که با ایجاد تقابل بین اسلام و ایران با تأکید بر ایران باستان این هدف را دنبال کردند. متأسفانه در طول تاریخ برخی از متدینین غافل و ناآگاه هم به این دوگانه دامن زدند.
درحالی که واقعیت این است که همانطور که ابن خلدون در قرن ۸ اشاره کرده است، چیزی به نام ایران به عنوان یک کشور مستقل باقی نمانده بود، و در قرن ۱۰ با استقلال سیاسی ایران و تشکیل حکومت شیعی توسط صفویه و ترویج فرهنگ و هویت شیعی توسط علمای شیعه، هویت جدیدی شکل گرفت(۱) و به تصریح بسیاری از تاریخنگاران، تشیع به عنوان اصلی‌ترین عنصر هویت ملی ایرانیان شد.(۲) و به تعبیر نویسندگان غربی تاریخ کمبریج، در این دوره شاهد درآمیختگی عملی ایران و تشیع در یک قالب مذهبی ـ ملی هستیم.(۳) نظریه هویت ملی ایرانیان دکتر موسی نجفی به خوبی این مساله را تبیین کرده است.
لذا در پانصد سال اخیر تشیع جزء اصلی هویت ملی ایرانیان و عنصر ولایت مهمترین عنصر فرهنگ سیاسی ایرانیان بوده و «ملت امام حسین علیه‌السلام» را با ترکیبی از ایرانیان شیعه، سنی، مسیحی، زرتشتی و… ایجاد کرده است..
در تمام تحرکات و جنبش‌های سیاسی اجتماعی ملی که عموما در مقابله با استعمار و استبداد و حفظ منافع ملی شکل گرفت، از جنگ‌های ایران و روس گرفته تا نهضت‌های بزرگ تحریم تنباکو، مشروطیت، نفت و نهایتا نهضت امام خمینی (ره) و تحولات پس از انقلاب، این عنصر ولایت در قالب رابطه ولی و مردم با رهبری و صدور حکم ولایی فقهای بزرگ شیعه به عنوان ولی فقیه و تبعیت مردم از آنها به عنوان نائب امام زمان (عج) شکل گرفت و به پیروزی رسید و دست استعمار و استبداد را از این کشور و این ملت کوتاه کرد. اگر هم در مواردی شاهد سلطه موقت استعمار و قرارداد استعماری هستیم، به تعبیر دکتر شریعتی پای همین تحصیلکرده‌های غربزده در میان بود.
در عرصه بین‌المللی و منطقه‌ای نیز همواره این پیوند مقدس بین مذهب و هویت ملی شکل دهنده جبهه مقاومت شد و باعث شد که هرگاه امت اسلامی در فلسطین، عراق، لبنان، بحرین، افغانستان و … با خطر مواجه شد، ملت ایران پیشگام دفاع از امت اسلامی باشد. امت اسلامی نیز در قالب لشگرهای فاطمیون افغانستان، زینبیون پاکستان، حیدریون عراق، حسینیون آذربایجان و حزب الله لبنان خطر داعش را از سر ملت ایران و عراق و سوریه و سایر ملت‌های منطقه کوتاه کرد.
———————————————————-
- فرهنگ رجایی، مشکله هویت ایرانیان، ص۱۲۴-۱۳۱.
- نیکی کدی، ریشه‌های انقلاب ایران، ص۵۱. موسی نجفی، جریانشناسی و فلسفه سیاسی…، ص ۲۹-۳۳.
- سلسله پهلوی و نیروهای مذهبی به روایت تاریخ کمبریج، ص ۲۱۷.
