کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی، فرصت مناسبی را فراهم کرد تا اندیشمندان تقریبی از ۷۰ کشور جهان علاوه برآشنایی بیشتر بایکدیگر، در خصوص بحران های کنونی در جهان اسلام باهم به تبادل نظر بپردازند.
علما، شخصیت ها و اندیشمندان شرکت کننده در این اجلاس در ۱۲ کمیسیون مختلف، ضمن برشمردن مهمترین بحران های کنونی جهان اسلام و تشریح ویژگی های آن، شیوه های عملیاتی کردن تقریب را، بستری برای ارائه پیشنهادات خود جهت پایان دادن به این بحران ها قرار داده و با هدف تحقق اهداف عالیه تقریبی و مقابله با موانع آن، به اظهارنظر پرداختند. چنانکه دراین خصوص، افزایش ارتباطات سازمانی با فعالانِ تقریب و تلاش در راه تشکیل هسته های تقریب در جهان اسلام، به عنوان یکی ازمحوری ترین فعالیت ها در طول یک سال آینده، مورد تأکید شرکت کنندگان قرار گرفت.
در کنفرانس وحدت اسلامی امسال به موازات آنکه، حضور نخستین بارِ چهره های جدید (بیش از ۱۷۰ نفر از ۳۰۰ نفر) در میان میهمانان خارجی و از جمله برخی از روسای دانشگاه ها و مقامات دولت های کشورهای اسلامی، فضای مناسب تری را بوجود آورده بود، ترتیبات و تمهیداتی کارشناسانه، جهت همکاری های تقریبیِ مؤثرتر درحوزه های دانشگاهی، حزبی، بازرگانی، علم وفناوری و زنان مورد تاکید قرار گرفت. همچنین شرکت کنندگان در این کنفرانس، با تشریح خطرات ناشی از تجزیه کشورهای اسلامی وضرورت مقابله با آن به عنوان مهمترین بحران کنونی درجهان اسلام، «برقراری صلح و امنیت»، «همکاری کشورهای اسلامی در چارچوب یک بازار مشترک» و سپس گام نهادن در شاهراه «برپایی تمدن نوین اسلامی» را کار سازترین راهبرد برای کشورهای اسلامی دانستند.
در این خصوص، بند های ۱، ۵، ۱۰ و ۱۱ بیانیه پایانی بیست ونهمین کنفرانس وحدت اسلامی با اشاره به «تلاش های جاری برای تجزیه کشورهای جهان اسلام» (بند ۱) بر «بسیج همه امکانات و انجام تلاشهای مضاعف بمنظور جلوگیری از تجزیه این کشورها و برقراری صلح و امنیت در منطقه» (بند ۵) تاکید می کند و باهدف مقابله با بحران های اقتصادی، کشورهای اسلامی را به همکاری «در چارچوب یک بازار مشترک» (بند ۱۰) فرا می خواند و سرانجام خطاب به پیروان کلیه مذاهب اسلامی، شالوده اصلی حرکت آینده جوامع اسلامی را با این جمله که : «مسلمانان امروز باید اهداف بزرگ اسلامی را مدنظر قرار دهند و تمامی امکانات خود را برای دست یابی به این اهداف بزرگ بسیج کنند… د. و مهمترینِ این اهداف، ایجاد تمدن نوین اسلامی است. »(بند ۱۲) ترسیم می نماید.
البته بندهای شانزده گانه بیانیه پایانی، نکات ومطالب بسیارمهم وراهبردی دیگری را دربر دارد که همانند بندهای مورد اشاره، نه تنها به تشریح وتوصیف مهمترین بحران ها ومشکلات کنونی جهان اسلام می پردازد، بلکه همانند نقشه راهی کارساز و بسانِ دستورالعملی حکیمانه، راه های علاج و پایان دادن به این بحران ها را نشان می دهد. چنانکه به طور مثال: با تشریح «خشونتها و تروریسمی که جهان اسلام اکنون با آن مواجه است» (بند ۲) و اشاره به ریشه های آن، یعنی: «نقشه از پیش طراحی شده، جهت مخدوش کردن چهره جهان اسلام» (بند ۲)، به ترسیم و معرفی مؤثرترین راه حل ها برای آن می پردازد و در بند ۱۴ ضمن تأکید «بر لزوم همکاری میان مؤسسات آموزشی و پژوهشی و دانشگاه های جهان اسلام جهت نشر و ترویج فرهنگی تقریب و ارائه و معرفی ماهیت واقعی اسلام بعنوان دین مخالف با خشونت و افراط گری»، «همه گروهها و سازمانهای جامعه مانند: احزاب، سندیکاها، اتحادیه ها و تشکلهای زنان و جوانان» را فرا می خواند تا «به طور فعال در نشر و اشاعه این فرهنگ شرکت کنند» (بند ۱۴).
البته دیگر بندهای ۱۶ گانه بیانیه بیست ونهمین کنفرانس وحدت اسلامی نیز، با توجه به اهداف عالیه تقریبی و همچنین بنا به ضرورت های مربوط به مقابله با بحران های کنونی جهان اسلام، مجموعه راهکارهایی را که از یک سو، برگرفته ازپیشنهادات اندیشمندان شرکت کننده و از سوی دیگر مصوبات کمیسیون های زیر مجموعه کنفرانس است، ارائه می کنند که تشریح و تبیین آن به فرصت زمانی بیشتری نیاز دارد.
نتایج و دستاوردهای جانبی :
کنفرانس وحدت اسلامی امسال، افزون بر اهداف اصلی و تعیین شده خود که در «ایجاد زمینه های وحدت بیشتر بین جوامع و مذاهب اسلامی» خلاصه می شود، به نتایج و دستاوردهای دیگری نیز دست یافته است که درذیل بطور خلاصه و به صورت فهرست وار به آن اشاره می کنیم:
۱- نتایج جلسات کمیسیون های زیرمجموعه بیست ونهمین کنفرانس وحدت اسلامی:
در مدت سه روزه برگزاری کنفرانس امسال، کمیسیون های ۱۲ گانه ای، وظیفه بحث وبررسی وتبادل نظر در خصوص هریک از مباحث مطروحه را داشتند که از جمله مهمترین آن ها، می توان به «کمیسیون علمای مقاومت»، «کمیسیون مساعی حمیده»، «کمیسیون احزاب»، «کمیسیون جوانان و دانشجویان»، و «کمیسیون اتحادیه تجار و بازرگانان جهان اسلام» اشاره کرد. اندیشمندان شرکت کننده در کنفرانس با توجه به گرایش ها، و تخصص خود به عضویت این کمیسیون ها درآمدند و درهریک از جلسات آن، مطالب ومقالات ارزنده و بسیار قابل استفاده ای ارائه کردند که تنها بخش بسیار خلاصه شده ای از آن، در بیانیه پایانی منعکس شده و بخش های مشروح ومبسوط آن نیز، به عنوان دستاوردهای مهم کنفرانس امسال شناخته می شود.
۲- نتایج گردهمایی اعضای اتحادیه های زیرمجموعه مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی:
هرچند کمیسیون های یادشده در بند شماره ۱(بند بالا) متناسب با اتحادیه هایِ زیرمجموعه مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی ((منظور از اتحادیه هایی نظیر : «اتحادیه علمای مقاومت»، «اتحادیه جوانان و دانشجویان تقریبی»، «اتحادیه دانشگاهیان و نخبگان فرهنگی»، «اتحادیه بانوان جهان اسلام»، «اتحادیه تجار و بازرگانان» و «اتحادیه علم و فن آوری جهان اسلام» است)) تشکیل شدند اما فرصت بسیار مناسبی را برای تبادل نظر و گفتگو های مشروح تری میان اعضای این اتحادیه ها فراهم کردند. اضافه برآن، بخش زیادی از آنچه درمدت سه روزه برگزاریِ کنفرانس در کمیسیون های یادشده حاصل شد، بصورت جداگانه نیز فعالیت های اتحادیه ها را رونق بخشیده و مسیر پیش روی آن ها را هموارتر کرد.
۳- برگزاری نخستین اجلاس توسعه علوم و فناوری کشورهای اسلامی:
برگزاری نخستین اجلاس توسعه علوم و فناوری کشورهای اسلامی را باید زمینه ساز فرصت هایی دانست که با بهره برداری از آن، گسترش همکاری های علمی واقتصادی بین کشورهای اسلامی میسر خواهد شد.
این اجلاس که با حضور ۴۰ تن از دانشمندان از کشور های اسلامی واقع در پنج قاره جهان برگزار شد، همچنین فرصت مناسبی بود تا دستاوردهای ایران در حوزه های علمی و فناوری با شیوه ای مناسب و مبتنی بر راهبردهای وحدت طلبانه معرفی شده و مقدمات لازم را برای ایفای نقش محوری جمهوری اسلامی ایران، در تبادل تجارب و توانمندیهای کشورهای اسلامی فراهم نماید.
۴- فراهم شدن فضای مساعد برای دیدار اندیشمندان شرکت کننده از کشورهای مختلف بایکدیگر
بدون هیچ تردیدی این کنفرانس بین المللی، فرصت مناسبی را فراهم کرد تا اندیشمندان تقریبی از ۷۰ کشور جهان علاوه برآشنایی بیشتر بایکدیگر، در خصوص بحران های کنونی در جهان اسلام باهم به تبادل نظر بپردازند و زمینه های فکری لازم را برای مقابله ریشه دارتر، مؤثرتر و ادامه دار با عوامل پدیدآورنده این بحران ها، ایجاد کنند.
۵- جلب توجه افکارعمومی جهان اسلام به ضرورت وحدت:
انتشار خبرها وگزارش های مربوط به برگزاری کنفرانس وحدت و نتایج آن، بصورت مستقیم وغیرمستقیم افکارعمومی جهان اسلام را بیش از پیش به ضرورت وحدت بین مذاهب اسلامی جلب کرده و خواهد کرد.
۶- توجه افکارعمومی جوامع اسلامی به وجود بحران ها ی موجود در جهان اسلام :
اختصاص مباحث کنفرانس به بررسی بحران های موجود در جهان اسلام و کوشش برای یافتن راهکارهای برای پایان دادن به آن نیز، این هشدار را عموم مسلمانان خواهد داد که در این شرایط نمی توان نسبت به مسایل جهان اسلام بی تفاوت بود.
۷- معرفی و شناساندن عوامل، ریشه های پیدایش مهمترین بحران ها در جهان اسلام به افکار عمومی
۸- جلب توجه افکارعمومی به ضرورت یافتن راه حل برای این بحران ها
۹- افزایش آشنایی اندیشمندان مسلمان با فضای فرهنگی، سیاسی و اقتصادی کشورمان و فراهم شدن افزایش زمینه های ارتباط میان ملت های دیگر با ملت مسلمان ایران