شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
این نوشتار به اقدامات و فعالیت‌های هیئت اندیشه‌ورز دین، سلامت و سبک زندگی در راستای برگزاری دروس خارج فقه سلامت، از برنامه‌های ارزشمند و تحولی حوزه علمیه خراسان در سال‌های اخیر می‌پردازد.
به گزارش خبرنگار اجتهاد، مراحل اقدامات و فعالیت‌های هیئت اندیشه‌ورز دین، سلامت و سبک زندگی از مهر سال ۱۳۹۷ آغاز شده است و به‌عنوان (گام) نام برده می‌شود:
گام اول: ایجاد دغدغه و جذب عمومی نسبت به مسائل مستحدثه و ضرورت پاسخگویی حوزه علمیه به مباحث نوظهور.
در این گام، همایشی در مهر ۱۳۹۷ با حضور و سخنرانی اساتید معظم شیخ جواد فاضل لنکرانی، محمد قائنی، عندلیب همدانی، سید منذر حکیم و برخی از اساتید حوزه علمیه و دانشگاه مشهد مقدس برگزار گردید که اساتید در بحث‌های مستقل به پاسخگو بودن فقه نسبت به مسائل مستحدثه پرداختند و همچنین مرجع عالیقدر تشیع، مرحوم آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی به درخواست هیئت اندیشه‌ورز دین، سلامت و سبک زندگی پیامی را در موضوع پاسخگویی حوزه علمیه به مسائل مستحدثه صادر نمودند که در افتتاحیه همایش قرائت گردید.
گام دوم: برگزاری دوره عمومی فقه پزشکی با هدف آشنایی اولیه و ایجاد دغدغه و نشان دادن پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های فقه در پاسخگویی به مسائل مستحدثه
این دوره با حضور اساتید محترم: محمدعلی قاسمی، ایمن مصری، نورمحمدی و سیدمحسن مرتضوی در موضوعاتی همچون فقه درمان، فقه فراورده‌های حلال، آناتومی بدن و … با حضور بیش از ۳۰ نفر از طلاب حوزه علمیه خراسان برگزار گردید.
گام سوم: برگزاری سلسله نشست‌های علمی، تخصصی با عنوان مدرسه رمضانیه در ماه مبارک رمضان با حضور جمعی از طلاب حوزه علمیه خراسان
در سال نخست این نشست‌ها، استاد قائنی موضوع تطبیق قاعده الزام در فقه پزشکی؛ استاد عندلیب موضوع تطبیق قاعده لاحرج در فقه پزشکی؛ استاد شوپایی حکم شناسی و موضوع شناسی جراحی‌های زیبایی را مورد بررسی و تحقیق قرار دادند.
این برنامه ارزشمند از سال ۹۷ تاکنون هرساله برگزار و موضوعات جذاب و مفیدی همچون نظام سلامت در اسلام، فقه بیماری‌های واگیردار، قواعد فقهی فقه سلامت، بررسی فقهی قوانین سلامت و … در آن مطرح می‌شود که با استقبال کم‌نظیر طلاب، اساتید و دانشجویان علاقه‌مند مواجه شد.
گام چهارم: فعالیت‌های مطالعاتی و پژوهشی با هدف ایجاد بستر و موضوع یابی مباحث فقه سنتی جهت ارائه به اساتید معظم درس خارج
در این راستا بر اساس متن مکاسب محرمه، بیش از ۴۰ موضوع از مباحث مستحدثه فقه سلامت در تابستان ۱۳۹۸ توسط گروه پژوهشی هیئت اندیشه‌ورز دین، سلامت و سبک زندگی، تبیین و طراحی گردید و در قالب طرح پژوهشی خدمت اساتید معظم حوزه علمیه خراسان تقدیم شد.
گام پنجم: برگزاری دروس خارج فقه سلامت برای اولین بار در حوزه علمیه خراسان
پس از مطالعه و پذیرش طرح پژوهشی که در گام قبلی به آن اشاره شد توسط اساتید، پنج عنوان درس خارج با موضوع فقه سلامت در حوزه علمیه خراسان تشکیل گردید.
موضوعات و عناوین به شرح ذیل بودند:
۱. آیت‌الله مهدی مروارید با موضوعات سقط‌جنین و تحدید نسل، فرآورده‌های حلال
۲. استاد محمد مروارید با موضوعات پیوند اعضا و تلقیح مصنوعی
۳. استاد محمدحسن ربانی بیرجندی با موضوع پیوند اعضا بر اساس مبانی تحریر الوسیله
۴. استاد محسن ملکی با موضوع تغییر جنسیت، فقه داروسازی
۵. استاد سیدهادی مرتضوی با موضوعات فقه پزشکی قانونی
پیرامون این گام به نکات ذیل اشاره می‌شود:
۱. برگزاری ۵ درس خارج در بین تعداد دروس محدود حوزه علمیه خراسان اتفاقی مهم و تأثیرگذار بود که در فضای مجازی نیز مورد تحلیل برخی از نویسندگان حوزوی و مورد تشویق فضای جامعه پزشکی واقع گردید؛ که در نوشتاری دیگر پیرامون نظرات مختلف در این مورد و تأثیرگذاری آن در فضای علمی سخن به میان خواهد آمد.
۲. با توجه به اقبال و شوق طلاب نسبت به کار بستن فقه جواهری در پاسخگویی مسائل مستحدثه، اقبال طلاب و حضور ایشان در دروس فقه سلامت در مجموع با افزایش روبرو گردید.
۳. از روز اول آغاز طرح دروس خارج مسائل مستحدثه، این طرح مورد استقبال حوزه علمیه خراسان و معاونت آموزش گردید و بنا شد در بستر طرح مباحثات دروس خارج مورد حمایت ویژه در راستای مسائل موضوع شناسی و حکم شناسی قرار گیرد.
۴. لازم به ذکر است تاکنون حتی در حوزه علمیه قم به‌صورت متمرکز دروسی با عنوان فقه سلامت برگزار نشده است که این اتفاق از اهمیت طرح دروس خارج سلامت در حوزه علمیه خراسان حکایت می‌کند.
گام ششم: در کنار برگزاری دروس خارج فقه سلامت چند اتفاق ویژه و مهم در بستر دروس خارج فقه سلامت روی داده که به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:
۱. برگزاری نشست‌های موضوع شناسی با حضور کارشناسان و متخصصان که در تبیین احکام شرعی و غنای علمی دروس خارج بسیار مفید و ارزشمند و در نوع خود کم‌سابقه بوده است.
به‌عنوان نمونه می‌توان به نشست موضوع شناسی مرگ مغزی در بیمارستان منتصریه اشاره نمود که با حضور ریاست مرکز پیوند اعضای کشور و برخی از اعضای تیم پزشکی متخصص در زمینه پیوند اعضا و با حضور اساتید معظم درس خارج از جمله استاد محمد مروارید و تنی چند از اساتید حوزه علمیه خراسان برگزار شد.
۲. برگزاری نشست هم‌اندیشی با موضوع تغییر جنسیت با حضور دکتر کامیار توکلی طبسی متخصص شماره یک تغییر جنسیت در کشور و دکتر کریمی‌نیا نویسنده کتاب فقه تغییر جنسیت و با حضور استاد محسن ملکی که در این جلسه به موضوع شناسی تغییر جنسیت از لحاظ دقیق و موشکافانه پرداخته شد.
۳. برگزاری نشست هم‌اندیشی با موضوع تغییر جنسیت و روانشناسی با حضور حجت‌الاسلام دکتر مهکام روانشناس و متخصص در زمینه اختلالات جنسی و جناب آقای دکتر طلایی روانپزشک و متخصص در اختلالات هویت جنسی.
۴. برگزاری نشست تخصصی در بانک چشم مشهد با موضوع اهداء قرینه چشم با حضور اساتید حوزه علمیه خراسان و شرکت دکتر ملک‌زاده (معاون تحقیقات و فناوری وقت وزیر بهداشت) و دکتر زارعی (ریاست بانک چشم) و جمعی از اساتید دانشگاه و اساتید محترم دروس خارج.
۵. برگزاری نشست هم‌اندیشی با عنوان غربالگری و سقط‌جنین با حضور جمعی از مسئولان پزشکی قانونی، متخصصین زنان و زایمان و اساتید حوزه علمیه خواهران و برادران
هدف مهم از برگزاری این جلسات پرداختن به مباحث موضوع شناسی در کنار حکم شناسی است که با حضور اساتید حوزه علمیه خراسان برگزار شد.
گام هفتم: مهم‌ترین گام برای دوری از کارهای شعاری و تبلیغات و رسیدن به هدف حقیقی از برگزاری دروس فقه پزشکی، عبارت است از تربیت نخبگان و متخصصان که تحت نظر اساتید پیرامون مباحث فقه جواهری و موضوع شناسی و مسائل مستحدثه پزشکی به فعالیت می‌پردازند.
برای تحقق این گام گروه‌هایی از طلاب نخبه و مستعد تشکیل می‌شوند که در کنار مباحث دروس خارج به تحقیق و مطالعه مقالات علمی معتبر و کتب مرجع در موضوعات تخصصی می‌پردازند.
این گروه‌ها به‌عنوان پژوهش‌یار و استادیار در عرصه‌های مختلف موضوع شناسی، حکم شناسی، استفتائات و دیگر عرصه‌های مورد نیاز استاد، در کنار استاد مشغول به فعالیت و تعامل هستند که حاصل این تعامل و فعالیت در دروس خارج حوزه علمیه خراسان منعکس می‌گردد.
طلاب و فضلای علاقه‌مند جهت دسترسی به صوت و تقریرات دروس مزبور می‌توانند از طرق سایت اینترنتی WWW.SALAMNGO.IR یا شماره تلفن ۰۵۱۳۲۰۰۸۶۰۱ با هیئت اندیشه‌ورز دین، سلامت و سبک زندگی در ارتباط باشند.
