شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
استاد درس خارج حوزه علمیه قم با بیان ویژگی‌های فقه اجتماعی رهبر معظم انقلاب در چهار عرصه فقه حکمرانی، اظهار داشت: در عرصه فقه حکمرانی مقام معظم رهبری مردم را به عنوان محور قرار می‌دهد و این مردم محوری ذوقی و براساس ذوق سیاسی نیست بلکه براساس استنباط و دلیل است و از همین رو مردم سالاری دینی را مقام معظم رهبری مطرح می‌کنند.
به گزارش شبکه اجتهاد، سلسله نشست‌های علمی مکتب شناسی فقهی امام خامنه‌ای، در قالب نشست علمی با موضوع «ماهیت و مبانی مکتب فقهی امام خامنه‌ای» از سوی موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) با همکاری دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، با حضور استاد شیخ محسن اراکی به صورت مجازی برگزار شد.
بر اساس این گزارش، عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه با اشاره به مکتب فقهی مقام معظم رهبری گفت: در عرصه فقه فردی یا خرد سه گرایش عمده دیده می‌شود، گرایش و مکتب آیت‌الله خویی که عمدتاً اثر پذیرفته از میرزای نائینی است و مبنای آن تکیه بر مباحث فنی اصولی است. گرایش دیگر فهم عرفی در کنار فن اصولی است که مکتب آیت‌الله حکیم و آیت‌الله شاهرودی می‌باشد و مقام معظم رهبری نیز در این روش به استنباط می‌پردازند و روش سومی هم داریم که افراط در فهم و اظهارات عرفی است و فقیه را از دستیابی به مبانی دور می‌کند.
وی با اشاره به فهم تاریخی مقام معظم رهبری ابراز کرد: تسلط آیت‌الله خامنه‌ای بر تاریخ اسلام و اهل بیت (ع) که به نوعی خود را در کتاب انسان ۲۵۰ ساله هم نشان داد در فهم و استنباط مسائل بسیار نقش داشته و تاثیرگذار است.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم با بیان ویژگی‌های فقه اجتماعی رهبر معظم انقلاب در چهار عرصه فقه حکمرانی، اظهار داشت: در عرصه فقه حکمرانی مقام معظم رهبری مردم را به عنوان محور قرار می‌دهد و این مردم محوری ذوقی و براساس ذوق سیاسی نیست بلکه براساس استنباط و دلیل است و از همین رو مردم سالاری دینی را مقام معظم رهبری مطرح می‌کنند.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: در عرصه تاسیس حکومت هر چند حاکمیت مشروعیت‌اش را از خداوند می‌گیرد اما این حکومت را مردم در عرصه جامعه به وجود می‌آورند لذا مشروعیت از سوی خدا اما فعلیت و موجودیت ابتدایی و استمراری حکومت اسلامی به خواست مردم می‌باشد و منظور از مردم سالاری یعنی مردم به وجود آورنده حکومت عدل هستند.
اراکی با اشاره به عرصه پشتیبانی از حکومت در اجرای عدل تصریح کرد: مردم در اجرای حق نیز نقش بسیار تاثیرگذاری دارند مثلاً در تاریخ صدر اسلام ببینید یکی از مشکلات حکومت امیرالمومنین (ع) این بود که فضای حکومت حضرت با فضای زمانی حکومت پیامبر متفاوت بود و امام علی (ع) با مخالفت جمعی از خواص روبه رو بود که بخشی از مردم جامعه نیز با آنها بودند لذا در چنین شرایطی نقش مردم خود را به خوبی نشان می‌دهد پس مردم در پشتیبانی از حکومت در اجرای عدالت بسیار تاثیر گذار و نقش آفرین هستند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: عرصه سوم حضور مردم در حکمرانی، نصرت و یاری حکومت است؛ در قرآن کریم نیز دو پیمان اطاعت و نصرت بین مردم و حاکم حکومت بسته شده است.
وی با تاکید بر عرصه تشکیل دولت یادآور شد: دولت چیزی فراتر از قدرت حاکم و تشکیل حکومت است و وقتی دولت می‌گوییم تمام قوای یک حکومت را در بر می‌گیرد و براساس مقتضیات هر عصر و دروه‌ای سادگی و پیچدگی به خود می‌گیرد.
اراکی با ابراز مثالی نسبت به حوادث روز جامعه خاطرنشان کرد: رهبری در جریان اغتشاشات سال ۸۸ و فشارهایی که برای ابطال انتخابات گروهی داشتند، حضرت آقا تمام فشارها و ناملایمات را به جان خریدند اما چهارچوب‌ها را به هم نزدند و امروز عظمت آن تدبیر سیاسی را بهتر درک می‌کنیم و این به نوعی شیوه فقهی و تفکر ارزشمند فقهی در امور سیاسی بود.
رئیس دانشکده اصول الدین با بیان اینکه فقه زیرساخت‌های این نظام را تشکیل می‌دهد، بیان کرد: رهبری زیرساخت‌های سیاست‌ها را در بیانیه گام دوم و فرمایشاتشان بارها بیان کرده‌‌اند که باید بر روی آنها کارهای پژوهشی جدی صورت بگیرد و براساس آن زیرساخت‌ها قانونگذاری و کار تشکیلاتی کرد و حضرت آقا گستره عظیم فقهی بیان کرده که کار جدی فقهی را می‌طلبد.
رئیس سابق مجمع تقریب مذاهب اسلامی با اشاره به اینکه روش استنباط در روش خرد و کلان یکسان است اما مسائل متفاوت می‌باشد، اظهار داشت: رشد هر علمی به پیدایش پرسش‌های جدید است در گذشته و قبل از گذشته پرسش‌ها بسیار محدود بوده اما پس از انقلاب سوالات نیز در بستر نو و به روز تری می‌باشد مثلا با روی کار آمدن انقلاب اولین پرسش شیوه حکومت‌داری در انقلاب اسلامی است و پس از آن شیوه بانکداری، آموزش و پرورش، درمانی و … در حکومت اسلامی است و لذا وقتی پرسش‌ها پدید آمد نیاز به پاسخ هم پدید می‌آید و اینجاست که حوزه باید پاسخ گوی نیازهای نظام باشد.
عضو مجلس خبرگان رهبری افزود: تفکرات حضرت امام و اندیشه‌های مقام معظم رهبری توانسته‌‌اند بستر پاسخ گویی به مسائل نظام را در حوزه‌های علمیه به وجود بیاورند و این افتخاری برای حوزه‌های علمیه جهان تشیع خصوصاً حوزه علمیه قم است.
اراکی در پایان با اشاره به اهمیت نشر مبانی فکری مقام معظم رهبری در جامعه عنوان کرد: متاسفانه رسانه‌ها در ترویج اندیشه‌های رهبر فرزانه انقلاب اسلامی کوتاهی کردند و باید همه سخنرانی‌های ایشان را خیلی دقیق تحلیل کنند؛ باید صدا و سیما هم باید اندیشه‌های مقام معظم رهبری را در جامعه نشر دهد و به پخش چند سخنرانی اکتفا نورزد.
