شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
کتاب «مرد تدبیر و مدارا؛ احوال، افکار و آثار آیتﷲ حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی» تألیف سیدعباس رضوی، با اشراف و تکمیل استاد رضا مختاری از سلسله منشورات «بزرگان شیعه» موسسه کتابشناسی شیعه است که به تازگی در ۱۱۲۰ صفحه منتشر شده‌است. طرح «بزرگان شیعه» شامل شرح حال جامع زندگی یکصدوده نفر از بزرگان شیعه است که نود و چهارمین شماره آن به زندگانی آیتﷲ شیخ عبدالکریم حائری یزدی اختصاص دارد. اهم مباحث این کتاب به عنوان جلد اول موسوعه آیتﷲ شیخ عبدالکریم حائری نیز منتشر خواهد شد.
به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از مباحثات، نشر موسوعه المحقق حائری یزدی یکی از اقدامات کنگره بزرگداشت یکصدمین سالگرد بازتاسیس حوزه علمیه قم است. در موسوعه جامع آیتﷲ شیخ عبدالکریم حائری تألیفات، استفتائات، تقریرات و حواشی شاگردان ایشان در بیست ودوجلد تصحیح و منتشر شده است. این موسوعه با حمایت مالی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، اهتمام و تلاش محققان باهمکاری موسسه کتابشناسی شیعه و نظارت علمی آیتﷲ رضا استادی آماده شده است.
چرائی تالیف کتاب «مرد تدبیر و مدارا» با وجود منشورات مختلف در این زمینه
چرائی تالیف این کتاب را می‌توان در بررسی دقیق بخش‌های آن به دست آورد. از جمله مهمترین بخش‌های این کتاب، مأخذشناسی معرفی کتاب‌هایی است به صورت مستقل و یا به صورت ضمنی به مرحوم آیتﷲ شیخ عبدالکریم حائری یزدی پرداخته اند. در این بخش ۱۴ کتاب مستقل پیرامون ایشان به صورت مشروح معرفی شده است. همچنین ۲۴۹ عنوان کتاب (برخی از کتاب‌ها چند جلد هستند) که به نوعی به شخصیت ایشان پرداخته شده است بررسی شده و آدرس دقیق مطالب هرکتاب راجع به ایشان برای مراجعه محققان و پژوهشگران آمده است.
همچنین مقالات درج شده در این زمینه در نشریات مختلف و از سوی دیگر اهم مطالبی که در روزنامه‌های هم‌عصر آیتﷲ شیخ عبدالکریم به ترتیب تاریخ زمانی استخراج و متن این مطالب همراه با تصویر روزنامه‌ها که جنبه‌ی استنادی و تاریخی دارد تنظیم و درکتاب درج شده است. این بخش اقدام بسیار مهمی در راستای شخصیت‌شناسی مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری است که ظرفیت یک کتاب مستقل را دارد، اما به عنوان بخشی از کتاب «تدبیر و مدارا» آمده است. بخش دیگر این کتاب روزشمار (تایم‌لاین) زندگی آیتﷲ شیخ عبدالکریم حائری و رخ‌دادها و وقایع علمی و سیاسی و زندگی ایشان است.
معرفی آثار علمی شامل آثار فتوائی و استدلالی
مرحوم آیتﷲ شیخ عبدالکریم حائری در زمان حیات خود آثار فقهی زیادی از خود به جا گذاشتند که در این کتاب به صورت جامع، تمامی این آثار معرفی و شناسنامه این آثار و تعداد چاپ‌ها و زمان و مکان آن ارائه شده‌است. قریب به اتفاق این آثار چاپ سنگی بوده و در زمان معاصر چاپ نشده است. استفتائات از حاج شیخ عبدالکریم حائری نیز جمع‌آوری و تصحیح شده است که این استفتائات در کنار نکات فقهی، نشان‌دهنده وقایع و اتفاقات و نیازهای جامعه‌ی آن روز است.
همچنین تقریرات ایشان در هیچ منشوری به صورت کامل و جامع معرفی نشده است که در این کتاب آیتﷲ استادی در مقاله‌ای علمی به معرفی این تقریرات پرداخته است. مأخذشناسی این کتاب محدود به منابع فارسی نیست و آنچه که تاکنون در منابع عربی نیز پیرامون شخصیت مؤسس حوزه به رشته تحریر درآمده در این کتاب به صورت مشروح معرفی شده‌است.
آیتﷲ حائری یزدی از زبان شاگردان برجسته
شاگردان آیتﷲ العظمی حائری یزدی از جمله شخصیت‌های طراز نخست عالم تشیع در یک قرن اخیر هستند که به بیان ویژگی‌ها استاد خود پرداخته‌اند. در این بخش از کتاب، آیتﷲ حائری یزدی در کلام امام خمینی، حضرات آیات گلپایگانی، اراکی، سیداحمد زنجانی برخی از شاگردان دیگر، گردآوری شده است.
در این بخش از کتاب، به کلام امام خمینی، حضرات آیات گلپایگانی، اراکی، سیداحمد زنجانی برخی از شاگردان دیگر، اشاره شده است.
مؤسس حوزه در اراک
زندگی و زمانه آیتﷲ حائری یزدی در اراک، کمتر مورد توجه قرار گرفته است و برای محققان تاریخی، این برهه از تاریخ اهمیت خاص خود را دارد. ازین رو بخشی از کتاب «مرد تدبیر و مدارا» به مسائل مربوط به حضور ایشان در اراک اختصاص دارد و در جای خود مطالب مفیدی را ارئه می‌دهد.
پیوست‌های کتاب به اندازه یک کتاب جامع
بخش پیوست کتاب «مرد تدبیر ومدارا» نیز در جای خود فصلی جالب توجه است. شخصیت مرحوم آیتﷲ شیخ عبدالکریم حائری از زبان برخی شخصیت‌های معاصر همچون رهبر معظم انقلاب، آیتﷲ شبیری زنجانی و سایر شخصیت‌هایی که اطلاعات مفیدی پیرامون این شخصیت مهم معاصر بیان کرده‌اند. اسناد مختلف وبرخی از نامه‌های حاج شیخ به شخصیت‌های دولتی و علما و سایر افراد نیز در این بخش درج و بازخوانی شده است.
زندگی و معرفی مرحوم آیتﷲ حاج شیخ مرتضی حائری فرزند برومند حاج شیخ نیز از جمله بخش‌های پیوست است که در جای خود کمک بسیار خوبی برای شناخت بیشتر زندگی و زمانه پدر می‌تواند باشد.
تصحیح اشتباهات سایر منابع
سرگذشت‌نامه‌ها و دائره‌المعارف‌ها درباره زندگی مؤسس حوزه، مطالب بسیار زیادی آمده است که گاهی مشتمل بر خطاها و اشتباهاتی است. این اشتباهات احصاء شده و تلاش شده است در این بخش به تصحیح این خطاها پرداخته شود. کتاب «مرد تدبیر و مدارا» همچون سایر منشورات مؤسسه متاب‌شناسی شیعه توانسته‌است با تحقیقات گسترده خود، گزارش جامعی از شرح احوال و زندگی و زمانه شخصیت مورد نظر خود را ارائه دهد و خوشبختانه این این کتاب در آستانه کنگره یکصدمین سال بازتأسیس حزوه علمیه قم منتشر شده‌است.
