آیات الاحکام مسئولیت مدنی با تاکید بر آرا تفسیری علامه طباطبائی (ره)

پایان نامه سطح سه حجت‌الاسلام محمدباقر رجبی با عنوان «بررسی آیات الاحکام مسئولیت مدنی با تاکید بر آرا تفسیری علامه طباطبائی (ره)» با بررسی و داوری حجت‌الاسلام والمسلمین محمد امامی، در مرکز مدیریت دفاع شد.

به گزارش شبکه اجتهاد، تدوینگر این پایان نامه با بیان اینکه عنوان مسئولیت مدنی به معنای جبران خسارت و ضرری است که فردی با فعل یا با ترک و انجام ندادن فعلی به صورت قرار دادی و یا غیر قراردادی به دیگری وارد‌ می‌آورد و باعث زیان دیدن وی می‌شود، گفت: اگر فردی، با انجام فعلی و یا ترک آن، به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به شخص دیگری ضرر و زیانی وارد آورد، بحث جبران خسارت وارده از سمت ضررزننده پیش‌ می‌آید که عنوان مسئولیت مدنی طرح گشته و مورد بررسی قرار‌ می‌گیرد.

رجبی با اشاره به اینکه همه ی نظام‌ها بر این باورند که وجود مسئولیت مدنی در جامعه، باعث تقویت آن جامعه و محافظت حقوق افراد خواهد شد، افزود: دین مبین اسلام به مسئولیت مدنی در جوانب و موقعیت‌های مختلف پرداخته و در این حوزه مطالب بسیاری را با توجه به فراخور زمان، معرفی کرده است.

وی با در نظر گرفتن این نکته که در نظام حقوقی اسلام، جبران خسارت زیان دیده در ابواب مختلف فقهی مورد بررسی قرار گرفته و از آن به عناوین مختلف یاد شده، ادامه داد: دایره احکام و قواعد مسئولیت مدنی بسیار وسیع بوده و با بررسی قواعدی همچون قاعده احسان، قاعده تحذیر، دفاع مشروع، استیمان و … در کنار قواعد دیگر، حدود و کیفیت اجرای مسئولیت مدنی نیز مشخص‌ می‌شود.

این طلبه سطح سه حوزه علمیه خراسان با اشاره به بررسی دیدگاه‌ها در زمینه مبانی، ارکان، حدود و شیوه‌های جبران خسارت نشان می‌دهد که، مرحوم علامه طباطبائی (ره) با ورود تفسیری به هر آیه در ذیل آیات مسئولیت مدنی و با استناد به روایات اهل بیت(علیهم السلام) نکاتی علمی، اجتماعی و شکلی مطرح‌ می‌کنند، اضافه کرد:‌ می‌توان نتیجه گرفت، اندیشمندان اسلامی معتقدند که مسئولیت مدنی و اصل ممنوعیت ضایع کردن حقوق غیر، امری ضروری و قطعی بوده و جامعه‌ای که در آن به این اصل توجه نشود، هرگز تعالی و رشدی نخواهد داشت.

وی در پایان ابراز کرد: پژوهش پیش رو با نگاهی تطبیقی و تحلیلی و به‌ عنوان تحقیقی بنیادی، نخست اقدام به استخراج آیات بحث مسئولیت مدنی و فهرست بندی موضوعی آن‌ها نموده است و با مبنا قرار دادن کتاب تفسیری گران‌قدر اسلامی یعنی تفسیر المیزان مباحث تفسیری بیان شده در هر بحث را در ذیل این آیات به نوشتار درآورده و در هر قسمت نکات مربوط به بحث را در مباحث فقهی حقوقی دنبال کرده است.

بنابرگزارش روابط عمومی حوزه علمیه خراسان، تدوینگر این پایان نامه از هدایت و راهنمایی حجت‌الاسلام والمسلمین سید جعفر علوی در مقام استاد راهنما و دکتر محمد علی قاسمی در مقام استاد مشاور، بهره برده است.