شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
استاد حوزه علمیه قم عنوان کرد: آیات الاحکام و آیات الولایه در درس‌های خارج ما کمرنگ است. اگر بگوئیم آیات الولایه در این کرسی‌ها نیست، شاید مبالغه نکرده باشیم. ابن حجرشافعی در کتاب «المحرقه» نقل می‌کند که در رابطه با امیرالمومنین (ع)، ۳۰۰ آیه نازل شده است؛ اما در حوزه‌های علمیه ایران چند کتاب در مورد آیات الولایه تالیف شده است؟
به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجعفر مروجی طبسی درباره کیفیت درس‌های خارج حوزه علمیه به «شفقنا» گفت: رئوس مطالب دروس خارج همان مطالبی است که در سطح تدریس می‌شود از قبیل رسائل و مکاسب و کفایه. لذا اگر طلبه‌‌ای در حوزه علمیه این سه کتاب را درست بخواند و بفهمد واقعا در درس خارج مشکلی ندارد.
او ادامه داد: نکته دیگر در دروس خارج، این است که استاد، مطالب را با استدلال و نقد و اشکال بیان می‌کند و روحیه استنباط را عملا به شاگردان خود آموزش می‌دهد و طلبه اگر بخواهد روحیه استنباط را پیدا کند باید خوب مباحثه کند و نیز خودش هم به کلمات بزرگان برای فهم بیشتر مراجعه کند.
استاد حوزه علمیه قم در پاسخ به این سؤال که دروس خارج حوزه تا چه اندازه پاسخگوی سئوالات روز جامعه است، گفت: در هر دوره‌‌ای از زمان، به فقها و مجتهدین مسلط بر احکام شرعی نیاز داریم که پاسخگوی سئوالات جدید و روز جامعه باشند. در دروس خارج حوزه، بزرگانی چون مرحوم آیات عظام حائری، خوانساری، بروجردی، خویی، محقق، امام خمینی …. پرورش یافتند و از این پس هم به چنین بزرگانی نیاز داریم که مسائل روز و مستحدثه را خوب بررسی کرده و به دست مردم بدهند.
درس‌های خارج بی‌نیاز از فقه جواهری نیست
او افزود: در دروس خارج باید سخن امام راحل را نصب العین خود قرار دهیم؛ ایشان اوایل انقلاب می‌فرمودند: «ما امروز به فقه جواهری نیاز داریم». این سخن، اشاره به کتاب ارزشمند «جواهرالکلام» مرحوم نجفی دارد و هیچ کس در درس خارج بی نیاز از این کتاب نیست.
طبسی بر بهره‌گیری از قرآن کریم در کرسی‌های درس خارج تاکید و عنوان کرد: قرآن کریم یکی از ادله اربعه است و در کتاب آیات الاحکام که نگارش کردم، ۷۷۴ آیه مربوط به احکام پیدا کردم که اگر کار بیشتری صورت گیرد، بالغ بر ۱۰۰۰ آیه خواهد شد بنابراین باید کاری کرد که قرآن در حوزه‌های علمیه رونق بگیرد. الان متاسفانه در حوزه‌های علمیه، توجه کافی به قرآن کریم نمی‌شود.
حافظان حدیث در دروس خارج تربیت شوند
او خواستار تربیت حافظان حدیث در دروس خارج شد و گفت: در دروس خارج حوزه به قرآن و حدیث آنگونه که شایسته است توجه نمی‌شود. این درحالی است که بزرگان ما در قرون چهارم و پنجم کتب اربعه نوشتند که امروز ملاک درس‌های ماست.
استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه بسیاری از مسائل مستحدثه از روح قرآن و روایات قابل استخراج است، افزود: امروز مسائلی نوپدید مانند فقه پزشکی یا هوش مصنوعی در جامعه به وجودآمده که یکسری شبهات و سئوالات را در اذهان ایجاد کرده و وظیفه حوزه‌های علمیه پاسخ به اینهاست.
او در مورد تربیت مجتهدین توانمند و آگاه به زمان ادامه داد: اینکه بگوئیم مجتهدین توانمند در حوزه‌های علمیه تربیت نشدند، بی انصافی است اما می‌توان گفت که تعداد مجتهدین توانمند و متخصص و آگاه به زمان کم است و باید تربیت شوند.
تربیت طلاب زباندان ضرورت امروز حوزه‌های علمیه است
طبسی با بیان اینکه حوزه‌های علمیه باید افراد توانمند مسلط به زبان‌های زنده دنیا تربیت کنند که پاسخگوی شبهات و سئوالات مردم جهان باشند، گفت: یکی از نقائص بزرگ حوزه علمیه قم، فقدان شبکه ماهواره‌‌ای است. ۴۰ سال از عمر انقلاب اسلامی می‌گذرد اما هنوز نتوانستیم کتاب‌های خود را به الازهر مصر ارسال کنیم!
او افزود: آیات الاحکام و آیات الولایه در درس‌های خارج ما کمرنگ است. اگر بگوئیم آیات الولایه در این کرسی‌ها نیست، شاید مبالغه نکرده باشیم. ابن حجرشافعی در کتاب «المحرقه» نقل می‌کند که در رابطه با امیرالمومنین (ع)، ۳۰۰ آیه نازل شده است؛ اما در حوزه‌های علمیه ایران چند کتاب در مورد آیات الولایه تالیف شده است؟
بی‌توجهی حوزه به آیات الاحکام و آیات الولایه
استاد حوزه علمیه پیشنهاد کرد: حوزه‌های علمیه، یک ماده درسی در کنار فقه و اصول و حدیث و فلسفه به آیات الولایه اختصاص دهند. آیاتی که ابن حجر سنی مذهب در کتاب خود بیان کرده است، بررسی شود. این کتاب، زوایای مختلفی را راجع به حضرت امیر بیان کرده است ولی متاسفانه در این زمینه خیلی خیلی کم کاری کردیم.
او با بیان اینکه دشمنان هرلحظه و ساعت به شبهه پراکنی می‌پردازند، گفت: برای پاسخگویی به این شبهات باید اتاق فکری تشکیل شود و پا به پای دشمنان پیش برویم، ببینیم آنها چه می‌گویند، پاسخ دهیم.
طبسی تاکید کرد: خواندن صرف کتاب‌های رسائل و مکاسب و کفایه به تنهایی کافی نیست بلکه حوزه باید پا به پای مسائل روز پیش برود و افراد متخصص در مسائل جدید تربیت کند که بتوانند نیازهای آینده جامعه را پاسخ دهند.
او در عین حال عنوان کرد که مسئله «تخصص» در حوزه در حال حاضر به خوبی پیش می‌رود و طلاب در زمینه مسائل تخصصی تربیت می‌شوند، البته بازهم کم است و بیش از این نیاز داریم.
