شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
آزمایش کرونا در ماه رمضان، استفاده از اسپری تنفسی هنگام روزه، مسافرت در ماه رمضان، خمس وسائل خانه و قرض به شرط زیاده برخی از استفتائاتی است که در اردیبهشت سال جاری به آن پاسخ داده شده است.
به گزارش شبکه اجتهاد، جدیدترین استفتائات (اردیبهشت ۱۴۰۰) حضرت آیت‌الله خامنه‌ای منتشر شد. متن سؤال و جواب ۱۰ استفتاء در موضوع عبادات و معاملات به نقل از دفتر مقام معظم رهبری به شرح زیر است:
روزه یوم الشک
سوال۱: گرفتن روزه در روزی که معلوم نیست آخر شعبان است یا اول ماه رمضان، واجب است یا خیر، آیا می‌توان به نیت ماه رمضان روزه گرفت؟
جواب: روزی که معلوم نیست آخر شعبان است یا اول ماه رمضان (که به آن یوم الشّک* گفته میشود) روزه‌اش واجب نیست و اگر کسی بخواهد در آن روز روزه بگیرد، نمی‌تواند نیت روزه رمضان کند، بلکه می‌تواند روزه مستحبی آخر شعبان یا روزه قضا و مانند آن را قصد کند و اگر بعداً معلوم شود که رمضان بوده، به عنوان روزه رمضان حساب میشود و قضای آن روز لازم نیست و اگر در بین روز بفهمد که ماه رمضان است، باید از همان لحظه، نیت روزه رمضان کند.
* هرگاه در غروب روز بیست‌ونهم ماه قمری، هلال ماه، به علت ابری بودن هوا یا علت دیگری دیده نشود، یا در مورد رؤیت ماه اختلاف شود، آن روز، یوم الشک نامیده میشود. پس اگر شک بین روز آخر ماه شعبان و اول ماه رمضان باشد، روز آخر شعبان حساب شده و روزه آن به نیت روزه مستحبی یا قضا جایز است ولی به نیّت روزه ماه رمضان، حرام میباشد و اگر شک بین آخر ماه رمضان و روز اول شوال باشد، روز آخر ماه رمضان حساب شده و روزه واجب است.
استفاده از اسپری تنفسی هنگام روزه
سوال۲: مبتلا به آسم هستم و در روز چند مرتبه باید از اسپری تنفسی استفاده کنم، مصرف اسپری هنگام روزه داری چه حکمی دارد؟
جواب: استعمال اسپری که حاوی داروی رفع تنگی نفس است برای روزه دار اشکال ندارد و موجب بطلان روزه نمی‌شود.
روزه اوّلی‌ها
سؤال۳: دختری که تازه به سن بلوغ رسیده، اگر به واسطه روزه گرفتن دچار ضعف شدید شود، نسبت به روزه تکلیف دارد؟
جواب: دخترانی که تازه به سن بلوغ [۱] می‌رسند واجب است روزه بگیرند و ترک آن به صرف دشواری، ضعف جسمانی و مانند آن جایز نیست، مگر آنکه روزه برای آنها ضرر داشته یا تحمل آن با مشقت زیادی همراه باشد.
آزمایش کرونا در ماه رمضان
سوال۴: آیا انجام تست کرونا که بوسیله نمونه گیری از حلق و بینی با فرو کردن چیزی شبیه گوش پاک کن انجام می‌گیرد موجب ابطال روزه است؟
جواب: مجرد آزمایش کرونا – تا زمانی که چیزی از حلق پایین نرود – موجب بطلان روزه نمی‌شود.
مسافرت در ماه رمضان
سوال۵: اگر کسی در ماه مبارک رمضان به مسافرت برود، حکم روزه اش چگونه است؟ آیا مجاز به افطار روزه میباشد؟
جواب: اگر بعد از ظهر مسافرت کند، باید روزه خود را نگه¬دارد، اما اگر پیش از ظهر مسافرت کند درصورتی که از شب قبل قصد سفر کرده باشد روزه‌اش باطل است؛ ولی اگر در روز قصد سفر کرده است، بنابر احتیاط واجب باید روزه بگیرد و پس از ماه رمضان هم آن را قضا کند.
مسافرت در ماه رمضان
سوال۶: اگر کسی در صبح ماه مبارک رمضان به مسافرت برود و پیش از اذان ظهر مجددا به وطن و یا جایی که قصد اقامت ده روز دارد برسد، حکم روزه‌اش چگونه است؟
جواب: اگر مبطلی انجام نداده باشد، لازم است نیت روزه نماید و روزه آن روز صحیح میباشد.
خمس وسائل خانه
سؤال۷: در دوران عقد هستم و طبق رسم ما برای شروع زندگی باید یک سری وسایل مثل تلویزیون، مبل و … را مرد تهیه کند، آیا در زمان سررسید سال خمسی باید خمس این وسایل را که با درآمدم تهیه کرده ام بدهم؟
جواب: اگر تهیه این وسائل، عرفا جزو هزینه‌های جاری مورد نیاز شما محسوب میشود، خمس ندارد، هرچند تا سر سال خمسی استفاده نشده باشد.
فسخ معامله به دلیل عدم پرداخت ثمن
سؤال۸: آیا فروشنده می‌تواند به دلیل عدم پرداخت قیمت کالا در زمان مقرّر، به بهانۀ تورم، معامله را فسخ کند و مال فروخته شده را مطالبه کند؟
جواب: در صورتی که فروشنده کالا را تحویل داده باشد، مجرد تأخیر پرداخت قیمت، موجب خیار فسخ نمی‌شود، بنابراین اگر به دلیل دیگری خیار فسخ نداشته باشد، معامله لازم است و حق فسخ ندارد و مشتری باید قیمت را با احتساب تنزل ارزش پول پرداخت کند؛ بله اگر در ضمن معامله شرط شده باشد که در صورت تخلفِ در پرداخت در زمان مقرّر، فروشنده حق فسخ داشته باشد، فروشنده می‌تواند معامله را فسخ کند.
باقی ماندن رنگ نجاست بعد از تطهیر
سؤال۹: زمانی که لباسهای خونی را می‌شوییم، بعد از آب کشی جای لکه‌های خون دیده میشود، حکم آن چیست؟
جواب: اگر جرم و جسم خون از بین رفته و فقط رنگ آن باقی مانده باشد، پاک است.
قرض به شرط زیاده
سؤال۱۰: به یکی از دوستانم پولی قرض دادم و ایشان پس از چند ماه که قرض خود را برگرداند، مبلغی هم به عنوان هدیه به من دادند و پیشنهاد این کار و مبلغ هم از خودش بود آیا دریافت مبلغ اضافه ربا محسوب میشود؟
جواب: اگر بر اساس پیشنهاد قرض گیرنده مبنی بر اهداء مبلغی هدیه، قرض داده باشید، دریافت مبلغ بیش از مقدار تورم جایز نیست ـ هر چند شما شرط نکرده باشید ـ، اما در صورتی که بدون شرط یا قرار قبلی، قرض گیرنده مبلغی اضافه پرداخت کند، اشکال ندارد، هر چند دریافت آن مکروه است.
…………………..
۱- که بنا به نظر مشهور همان تکمیل نه سال قمری (برابر با ۸ سال و ۸ ماه و ۲۳ روز شمسی) است.
