شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
شبکه اجتهاد: رحلت علامه محمدرضا حکیمی ما را به بازخوانی گران‌سنگ‌ترین اثر برجای‌مانده از او یعنی موسوعه یا دایره المعارف الحیاه(زندگی) فرا می‌خواند چرا که بهترین میراث عالمان دین برای مردمان، کُتب حیات‌بخش آنان است.
کتاب الحیاه مطابق توصیفی که مرحوم علامه حکیمی از آن در آثار خود بیان می‌دارد و بر آن تأکید می‌نماید، مجموعه‌ای است علمی، پژوهشی و تخصصی که در آن تعالیم اسلام بر پایه قرآن کریم و حدیث شریف گردآوری و تدوین شده است. این گردآوری و تدوین به‌گونه‌ای انجام پذیرفته و عنوان گذاری شده است که راه یک زندگی آزاد و پیشرو را، هم برای فرد و هم برای جامعه نشان می‌دهد. زندگی‌ای برخاسته از متن مذهب، ارج نهنده به ماهیت والای انسان، شناسنده ماهیت متحول زمان و گراینده به محتوای جدی زندگی و حیات.
در این کتاب به چهار رکن عمده نظر بوده است که مربع کاملی را تشکیل و هدفی عظیم را تبیین می‌کند. مذهب، انسان، زمان و زندگی ارکان کتاب نفیس الحیاه علامه محمدرضا حکیمی را تشکیل می‌دهد.
مروری بر تاریخ تمدن و ادیان نشان می‌دهد که نقاط عطفی در آن وجود دارد که با تدوین و تألیف دایره المعارف‌های بنیادین همراه گشته است.
تمدن غرب خود را وامدار اصحاب دایره المعارف می‌داند که دنی دیدرو فیلسوف فرانسوی آن را در قرن ۱۸ میلادی بنا نهاد و سرآغاز عصر روشنگری در اروپا شد. این دایره المعارف شامل افکار پیشرفته‌ای خوانده می‌شد که در زمینه‌های فلسفه، سیاست، و مذهب به بیان تعاریف جدید برای تأسیس زندگی نوین در غرب می‌پرداخت. چهره‌هایی چون مونتسکیو، ولتر، ژان ژاک روسو از نویسندگان این اثر تمدن ساز بوده‌اند.
در تمدن اسلامی ایرانی موسوعه یا دایره المعارف بزرگ بحارالأنوار علامه مجلسی از دیگر نمونه‌های شاخص و نقاط عطف در جغرافیای فرهنگی تشیع است که در قرن ۱۱ هجری قمری هم‌زمان با شکل‌گیری تمدن دوره صفوی در ایران، بنای رفیعی از معارف و مفاهیم زندگی ساز را برای عصر و جامعه آن روز عرضه کرد که تأثیر شگرفی در تفکر شیعی تا به امروز داشته است.
پیروزی انقلاب اسلامی ایران با شعارهای جهان‌شمول همچون عدالت و مفاهیم مبتنی بر فطرت انسانی و متکی بر اجتهاد، حرکت تازه‌ای در احیای فکر دینی در جهان اسلام رقم زد. این حرکت نیازمند استواری بر منابعی بود که به‌مثابه یک مرجع الهام بخش و معیار بتواند الگوی قابل استفاده‌ای به جامعه ایران و دیگر جوامع اسلامی ارائه نماید.
مرحوم علامه حکیمی خود می‌گوید: الحیاه فهرستی است از مسائل و نیازهای گوناگون فردی و اجتماعی و مادی و معنوی انسان، در زندگی متحول و نوین بشری به مقصود تأسیس جامعه سالم و متکامل انسانی.
این بیان به‌روشنی دیدگاه و رویکرد تمدنی علامه حکیمی در کتاب وزین الحیاه یا همان زندگی را آشکار می‌سازد. این نکته ازآن‌رو حائز اهمیت است که برخلاف سال‌های اخیر که مباحث تمدن پژوهی رونق یافته؛ در دوره‌ای بیان گردیده که التفاتی مانند امروز به آن نبوده است. فضیلتی که خود مرحوم علامه حکیمی از آن به آفاق فکری برون حوزه‌ای یاد می‌کند و آن را در گرامیداشت شهید مطهری در قالب مقاله معروفی امتیاز آن شهید می‌داند.
آرمان تمدن نوین اسلامی و تلاش‌ها برای جامعه سازی و دولت سازی بر اساس شاخص‌های دینی، بدون برخورداری از منابع مرجع که تعاریف قطعی و متکی بر اجتهاد ارائه نماید میسر نیست و دایره المعارف الحیاه از این منظر دارای جایگاه و نقش تمدن ساز برای تداوم حیات انقلاب اسلامی است.
