شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
حجت‌الاسلام والمسلمین ایزدهی با اشاره به اینکه امام خمینی(ره) هم مطرح کننده نظریه ولایت فقیه بود و هم ماندگاری آن را تضمین نمود، گفت: حضرت امام فرمود آن کسی که برای ما شریعت آورده قطعاً برای آن متصدی اجرا نیز تعیین کرده است. امام خمینی (ره) اشبه الناس به امام معصوم را شایسته حکمرانی می‌دانست و نوع نگاه ایشان مبتنی بر مبنا و دارای نظام واره بود.
به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید سجاد ایزدهی، رئیس پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در هفتاد و چهارمین نشست از سلسله نشست‌های مرکز مطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات حوزه‌‌های علمیه تحت عنوان «تأملات» به بررسی موضوع «استاد فکر بر محور اندیشه‌های امام خمینی(ره)» پرداخت و گفت: تعبیر مقام معظم رهبری در سالگرد وفات مرحوم آیت‌الله مصباح یزدی از ایشان به عنوان استاد فکر یاد کردند، این منطق و این رویکرد موجب شد ما بتوانیم از برخی شخصیت‌های محوری و تأثیرگذار یاد کنیم که به معنای واقعی استاد فکر بوده و صرفاً استاد علم نبودند.
وی افزود: اصولاً علم یا معلومات برای بسیاری از اندیشمندان فراهم است؛ اما ضرورتاً پیشران، پیشرو و از افرادی که دانش و جامعه را متحول می‌کنند، نیستند. وقتی صحبت از علم می‌شود، منظور دانش معلومی است که در ذهن ما شکل می‌گیرد؛ اما الزاماً به این معنا نیست که شخص دارای معلومات زیاد بتواند به خوبی آن‌ها را پردازش کرده و به اندیشه جدیدی متناسب با این دانش ایجاد نماید. اضافه کردن معلومات در گذر زمان مسئله‌ای متفاوت با خلاقیت و نظریه پردازی است؛ حافظه فقط محل ثبت اطلاعات است و پیشرو شدن کامپیوتر بوسیله پردازشگر صورت می‌گیرد. فکر انسان‌ها همان پردازشگر اطلاعات آن‌هاست.
ایزدهی خاطرنشان کرد: تکرار افکار دیگران به صورت صرف مفید نیست و برای مفید واقع شدن اندیشه‌های ما می‌بایست بتوانیم نکته یا نکاتی را به آن‌ها اضافه کنیم.
امام خمینی(ره) نقطه‌ای عطف در تقسیم زمانه
وی شخصیت علمی امام خمینی(ره) را شخصیتی خلاق دانست و گفت: ایشان فضای موجود جهان معاصر را به گونه‌ای تحت تأثیر قرار داد که می‌توان جهان معاصر را به پیش از امام و بعد از امام تقسیم نمود. امام تفکری ایجاد کرد که متناسب با زمانه، متناسب با شرایط و توانمند برای ایجاد اثرات مفید در سطح جهان اسلام و حتی خارج از جهان اسلام بود.
این مدرس حوزه، استاد فکر را فرد دارای توان تحلیل به گونه مطلوب و ارزیابی و بازتولید دانش برشمرد و تصریح کرد: ادبیات دینی ما تا زمان امام خمینی(ره) نیز وجود داشته و افراد متعددی نیز مطالبی را به آن اضافه کرده اند؛ اما تا پیش از ایشان کسی نتوانسته بود این ادبیات را متحول و نوآورانه کند. حضرت امام خمینی(ره) دین داری روزآمد را به مردم عصر امروز ارائه کردند. ایشان مسائل مستحدثه را مورد بحث و پاسخ قرار دادند.
وی با اشاره به اینکه امام خمینی(ره) هم مطرح کننده نظریه ولایت فقیه بودند و هم ماندگاری آن را تضمین نمودند، افزود: حضرت امام فرمودند آن کسی که برای ما شریعت آورده قطعاً برای آن متصدی اجرا نیز تعیین کرده است. امام خمینی(ره) اشبه الناس به امام معصوم را شایسته حکمرانی می‌دانست و نوع نگاه ایشان مبتنی بر مبنا و دارای نظام واره بود.
بنیان گذاری جمهوری اسلامی؛ جامع و روزآمد
ایزدهی بیان داشت: امام راحل(ره) فیلسوف، عارف، عالم علم اخلاق، فقیه، متکلم، جامعه شناس و زمان شناس بود. ایشان مهندسی نظام را به خوبی می‌دانست و به صورت روزآمد و جامع جمهوری اسلامی را بنیان نهاد.
وی گفت: امام خمینی(ره) برای بقای حکومت اسلامی نیز اندیشه داشتند. ساختار مد نظر امام ساختار بومی و برگرفته از اسلام حداکثری بود؛ یعنی چیزی غیر از نظام مشروطه برگرفته از آموزه‌های غربی.
رئیس پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اظهار کرد: اندیشه‌های حضرت امام خمینی(ره) عاقلانه و مدبرانه بود که به ایجاد ساختار متناسب با زیست بوم ما منجر شد. نوع نگاه بازخوانی شده امام نظمی است مبتنی بر مردم سالاری دینی و به دور از حزب گرایی.
وی با تأکید بر اینکه تفکیک قوا، انتخابات و احزاب در جمهوری اسلامی ایران چیزی غیر معادل‌های غربی آن است، اظهار داشت: این‌ها نوع بازخوانی شده تشکیلات غربی با قرائت اسلامی است.
امام خمینی(ره) برای برون رفت نظام از بحران‌ها هم برنامه داشت
ایزدهی گفت: حضرت امام خمینی(ره) برای حل بحران‌ها و گره‌های نظام جمهوری اسلامی نیز راهکارها را ارائه داده است. ایشان به طور مثال مجمع تشخیص مصلحت نظام را در راستای حل اختلافات بین مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان قانون اساسی ایجاد کرد. تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی، تأسیس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و سایر دستگاه‌های ویژه نظام جمهوری اسلامی ایران برای حراست و تضمین بقای این نظام و برگرفته از خلاقیت حضرت امام خمینی(ره) بوده است.
وی ادامه داد: امام یک رویکرد جدید به فقه داشت. ایشان گفت: فقه شامل فقه فردی و حکومتی است. اینکه بیش از هزار سال فقه به صورت فردی دنبال می‌شد، ناشی از ذات فقه نبوده و در شرایطی که فقیه بتواند دارای نفوذ اجتماعی گردد، فقه نیز دارای برنامه برای حکمرانی اسلامی هست.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ایجاد انگیزه و نشان دادن نقشه راه برای عاشقان دین را از دیگر ویژگی‌های شخصیتی امام خمینی(ره) برشمرد و خاطرنشان کرد: ایشان در موقعیت‌های مختلف واکنش‌های دقیق را ارائه کردند.
وی گفت: امام در زمان رژیم طاغوت در قبال کتاب اسرار خاص حَکَمی زاده به نام اسرار ۱۴۰۰ ساله، کتاب کشف الاسرار را نوشته و در این کتاب متناسب با اقتضائات زمانه خودش ادله ولایت فقیه را برمی شمارد، سپس آن را جامه عمل نیز می‌پوشاند و انقلاب اسلامی ایران را رقم می‌زند.
نگاه امام به مسئله حکمرانی در همه جای دنیا قابل بهره برداری است
این پژوهشگر بیان داشت: امام خمینی(ره) متناسب با شرایط و زمانه خود به ارائه راهکار می‌پردازد. طبیعی است که باید تحول و پیشروی با حفظ اصول و مبانی داشت و حضرت امام برای تضمین بقای این نظام این روش را در پیش گرفتند.
وی ضمن بیان اینکه امام خمینی(ره) با نظام‌های نژادپرستانه و سلطه گرایانه مخالفت داشت، افزود: نوع نگاه امام به مسئله حکمرانی و مسائلی همچون نیازها و حقوق بانوان جنبه جهانی داشته و در نقاط مختلف دنیا قابل بهره برداری است.
ایزدهی اظهار کرد: اگر نگاه ما جهانی نبود، ناظر به جهان اسلام نبود و مبتنی بر شایسته سالاری و شناخت واقعیت‌های موجود نبود، طبیعی است که مؤلفه‌های انقلاب اسلامی دچار تحریف می‌شد.
وی گفت: انقلاب اسلامی بعد از بیش از ۴۰ سال نیازمند تفکر خلاقانه جامع رو به جلوی مبتنی بر روش شناسی دینی، زمان شناسی متناسب و مردم شناسی مطلوب است تا در نهایت بتواند مسیر رشد و تحول آفرینی خود را در سطح جهانی ادامه دهد. طبعاً الگوی ما در این حوزه، امام خمینی(ره) است که خلاقانه، هوشمندانه و جامع نگرانه آمد و ساختاری را ایجاد کرد که به طور عملی می‌تواند بقای خود را تضمین نماید.
عامل بقای نظام جمهوری اسلامی
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با تأکید بر استمرار جمهوری اسلامی ایران با وجود تمام مشکلات پیش روی آن و فشارهای جهانی بیان داشت: همه می‌دانند که استمرار این انقلاب و نظام حاصل نمی شود، مگر با ساختار قوی و مبنایی پیشینی.
بنابر گزارش حوزه، وی در پایان با اشاره به اهمیت خلق الگوهای پیش رو ادامه داد: ما باید مبتنی بر الگوی امام خمینی(ه) به صورت خلاقانه اقدام به ایجاد الگوهای پیش رو بپردازیم تا بتوانیم همانند مقام معظم رهبری این انقلاب را نو به نو تا هنگام ظهور حضرت ولی عصر(عج) جلو ببریم.
