شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
آیت‌الله سبحانی گفت: در حالیکه عقل حجت الهی در فقه و عقاید است اما در کتاب اصول بابی به نام حجیت عقل نیست حتی شیخ انصاری این مساله را در رسائل در حاشیه قرار داده است درحالیکه باید برای حجیت عقل فصل جداگانه ای اختصاص دهد.
به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی در همایش ملی حکیم طهران که در تالار قدس مجتمع آموزش عالی امام خمینی(ره) برگزار شد، ضمن تقدیر از برگزاری این مراسم اظهار داشت: این نکوداشتها می‌تواند مراتب عقلانی ما را بالا ببرد و آن مجد قدیم باردیگر احیا شود.
او ابراز داشت: عقلانیت از خصایص مذهب شیعه اثنی عشری است. از همان زمان که ائمه توانستند مطلب را بان کنند، عقلانیت را برای ما تذکر دادند.
آیت‌الله سبحانی با اشاره به روایتی از امام موسی کاظم(ع) به هشام ابراز داشت: این روایت دلیلی بر این مطلب است که شیعه از روز اول جنبه عقلانیت داشته است.حتی از نظر فقهی ادله ما ادله اربعه است درحالیکه از نظر فقهای سنت، عقل نیست و قیاس را آورده اند ضمن آنکه اجتهاد را از عوامل تشریع شمرده اند و در میان آنها موضوعیت دارد.
او خاطرنشان کرد: اجتهاد در نظر ما این است که کوشش می‌کنیم احکام الهی را از لابه لای ادله بیرون بکشیم و لذا اجتهاد در نزد ما طریقیت دارد.
در ادامه آیت‌الله سبحانی انتقادی از اصولیین کرد و بیان داشت: در حالیکه عقل حجت الهی در فقه و عقاید است اما در کتاب اصول بابی به نام حجیت عقل نیست حتی شیخ انصاری این مساله را در رسائل در حاشیه قرار داده است درحالیکه باید برای حجیت عقل فصل جداگانه ای اختصاص دهد و این نقیصه ای در کتابهای اصولی ماست. اگر کتابی من بعد تالیف می‌شود باید برای حجیت عقل، مستقلا بحث شود.
او خاطرنشان ساخت: این مساله در باب اجماع هم هست، در حالیکه اجماع محصل برای ما حجت است ولی آن را در ضمن اجماع منقول بحث می‌کنند درحالیکه ابتدا باید اجماع محصَّل را بحث کنند و اجماع منقول را در آخر ببرند تا مقام اجماع محصل روشن شود.
آیت‌الله سبحانی با اشاره به تقسیم عقل به عقل نظری و عقل عملی عنوان کرد: عقل نظری در بود و نبود بحث می‌کند و در ماهیت و حدود موجودات بحث می‌کند در حالیکه عقل عملی در بایدها و نبایدها بحث می‌کند.
او به مساله عقل عملی اشاره کرد و بیان داشت: آیا ادراکات عقل عملی از یقینیات است یا در حد ظنون است؟ شیخ الرئیس می‌گوید قضایای عقل عملی از ظنیات است و در قطعیات نمی‌گنجد.
استاد عالی حوزه علمیه قم گفت: اگر ما معتقد به ظنی بودن عقل عملی شویم تمام قضایای ما در مساله فکری فرو می‌ریزد چون اکثر عقائد ما براساس عقل عملی است.
او اظهار داشت: خیلی از مسائل عقیدتی ما در باب نبوت، امامت وعدالت مبنی بر عقل عملی است اگر یقین نداشته باشیم همه این مسائل فرو می‌ریزد.
آیت‌الله سبحانی عنوان کرد: درخواست از مجمع عالی حکمت اسلامی این است که برای تبیین این سه مسئله مطرح شده گام های بلندی را بردارند، آیا واقعا عقل عملی بدیهیات است، آیا قابل تقسیم است، آیا در خارج مطابق دارد یا تکوینا مطابق دارد.
او ابراز داشت: این سه جلد مقالات که نوشته بودند، مقدار کثیری را خواندم، اما گلایه دارم چطوری نظریات امام راحل در این مقالات نیامده است در حالی که ایشان بحث مفصلی در مباحث مختلف فلسفی دارند.
آیت‌الله سبحانی با اشاره به نام گذاری مرحوم آقا علی مدرس به حکیم طهران افزود: آقایان اسرار به حکیم طهران نکنند، بلکه حکیم علی زنوزی مقیم طهران بگویند تا هر دو صورت را در برگیرد. زنوز تاریخ درخشانی دارد و مهد پرورش علمای بزرگی است. شفقنا
