شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
حجت‌الاسلام مبلغی با اشاره به اینکه “کنترل بازار حلال در سطح جهانی بر اساس مشترکات فقهی” هم معقول است و هم ضروری و هم امکان پذیر، گفت: مشارکت فعال ایران اسلامی در فرایند این کنترل همراه با سایر کشورهای اسلامی دارای فواید متعددی است که از آن جمله تعمیق وحدت اسلامی در حوزه حلال است و دیگر آن که به افزایش سهم ایران در گردش مالی مربوط به حلال در جهان از این رهگذر منتهی خواهد شد.
به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس و فقیه ناظر بر امور حلال سازمان استاندارد ایران، در نشست خبری با اصحاب رسانه، گفت: نشان ملی حلال در اختیار سازمان استاندارد است که با محوریت، نظارت و امضای فقیه ناظر بر امور حلال به کالاهای تولیدی (و البته پس از انجام ارزیابی دقیق)، اعطا خواهد شد.
وی با اشاره به این که نظارت شرعی، جان مایه فعالیت تضمین و تامین کننده حلال در کشور است، گفت: طبیعی است که فقدان این نظارت موجب می‌شود که صرفاً پوسته‌ای از حلال شکل گیرد.
کارشناس دینی ناظر بر امور حلال گفت: سیاست و خط مشی نهاد حلال استاندارد، بهره گیری از همه ظرفیتهای وزارت خانه‌‌ها و نهادهای مختلف در زمینه حلال است، البته این با اعمال نظارت شرعی بر فرآیند حلال در این همکاری‌‌ها همراه خواهد بود.
مبلغی افزود: از این رو ما به همه فراخوان می‌دهیم، و از همه نهادها، وزارتخانه‌‌های مربوطه، امکانات و ظرفیتهای کشور دعوت می‌کنیم تا برای مشارکت فعال در فرایند توسعه حلال به صورت دیر نشده متناسب با جایگاه محوری نظام جمهوری اسلامی در منطقه، همه نظم و آهنگ واحدی را خلق و ایجاد کنند.
وی ادامه داد: این مهم را به ویژه آنکه ما در سال جهش تولید هستیم بیشتر ضرورت پیدا می‌کند، چه آن که حلال با کالاهای صادراتی ارتباطی اساسی و عمیق و ژرف دارد و از اینجا به مفهوم جهش تولید پیوند می‌خورد.
مبلغی تشکیل گروه نظارت بر اجرای استانداردهای حلال، تاسیس شورای فقهی حلال، ۳۱ مورد صدور گواهی حلال، آماده سازی ۳۰ مورد گواهی دیگر برای صادر شدن، تمهید بستر لازم برای ایجاد و تربیت ۱۰۰ کارشناس حلال در سرتاسر کشور، اقدامات موثر در زمینه ژلاتین از جمله فعالیت‌های نهاد حلال رسمی کشور است.
وی با اشاره به اینکه در خصوص ژلاتین باید یک گزارش مستقلی را بعداً ارائه کنیم، گفت: روش اصلی فعالیتی که تا به حال در باب ژلاتین رخ داده است، عبارت از بررسی فقهی ژلاتین در شورای فقهی نهاد حلال، صدور نشان حلال برای شرکت فرآوری دارویی ژلاتین قزوین و بررسی پرونده ژلاتین حلال آذربایجان شرقی جهت صدور نشان حلال و انجام آزمون‌‌هایی در این خصوص که نتایج شفافی را برای تصمیم‌گیری در پی آورده است، می‌باشد.
ابعاد بین‌المللی فعالیت نهاد حلال کشور
وی ادامه داد: ایران اسلامی تعامل خوبی را با اسمیک داشته است که در نتیجه، هم به تعریف مشترکات فقهی نائل آمده‌‌‌ایم و هم مشترکات فقهی را مبنای توسعه استانداردهای حلال قرار داده ایم.
فقیه ناظر بر امور حلال کشور افزود: هم اکنون محور تعامل با اسمیک، توسعه زیرساختهای کیفی حلال بویژه در زمینه اجرا و صدور گواهی بر اساس ضوابط قابل پذیرش برای تمامی کشورهای عضو اسمیک است.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس گفت: ایجاد و توسعه آزمایشگاه‌‌های مناسب، به ویژه “آزمایشگاه مرجع ملی حلال” ضروری است.
مبلغی با اشاره به اینکه “کنترل بازار حلال در سطح جهانی بر اساس مشترکات فقهی” هم معقول است و هم ضروری و هم امکان پذیر، گفت: مشارکت فعال ایران اسلامی در فرایند این کنترل همراه با سایر کشورهای اسلامی دارای فواید متعددی است که از آن جمله تعمیق وحدت اسلامی در حوزه حلال است و دیگر آن که به افزایش سهم ایران در گردش مالی مربوط به حلال در جهان از این رهگذر منتهی خواهد شد.
وی ادامه داد: اگر بخواهیم نقش و حضور ایران را در فرایند کنترل حلال در جهان عمق و گسترش ببخشیم، باید مکانیسم‌‌های متناسب با آن را فراهم بیاوریم که از مهم ترین و جدی ترین این مکانیسم‌‌ها، مکانیسم ارزیابی هم طرازی نهادهای تایید صلاحیت حلال و ایجاد اندازه شناسی در حوزه حلال است؛ مکانیسمی که شامل ایجاد آزمایشگاه‌‌های مرجع ملی، تولید مواد مرجع گواهی شده و برگزاری آزمون‌‌های مهارت در کشور می‌باشد.
عضو خبرگان رهبری با اشاره به اینکه این بستر از حیث حقوقی برای کشور فراهم است: گفت لازم است ما سهم فعالیت ایران را در گردش مالی حلال، و ایفای نقش کنترل کنندگی نسبت به حلال در جهان را از حد ۱ تا ۲ درصد -که الان برقرار است- به ۵ الی ۱۰ درصد افزایش دهیم، سطحی که مطلوب برای ایران اسلامی در گام‌‌های نخستین خواهد بود.
وی گفت: البته باید بدانیم این افزایش در سایه بهره گیری از نقش مهم ایران اسلامی در منطقه از یک طرف و همکاری خوب و سازنده در فضای اسمیک با کشورهای اسلامی از طرف دوم و ایجاد زیرساختهای لازم و متناسب و پاسخگو در کشور از طرف سوم می‌باشد.
مبلغی خاطرنشان کرد: در صادرات، استفاده از آرم‌‌های مختلف تحت عنوان نشانه‌‌های حلال، افزون برای اینکه خلاف قانون است به استفاده حرام از مقوله حلال، و تضعیف صادرات مبتنی بر حلال می‌انجامد.
برند سازی بر اساس غیر واژه حلال
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس گفت: این برند سازی به ایجاد شکاف در انسجام و منطق نیرومند و گسترش پذیر حلال منتهی می‌شود.
فقیه ناظر بر امور حلال با بیان اینکه حلال حرف اول و آخر قران در حوزه طیبات است، گفت: کلمه طیّب، واژه‌ای است که در قرآن در جهت تقویت واژه مرکزی و محوری حلال ذکر شده است و نه جدای از آن و به صورت مستقل. بر اساس منطق قرآن دو استعمال نسبت به رابطه طیب و حلال مشاهده می‌شود یکی استعمال موضوعی و دیگری استعمال وصفی
استاد حوزه علمیه در تبیین استعمال موضوعی طیب در قرآن گفت: موضوع شدن طیب برای حلال در این آیه منعکس شده است (أُحِلَّ لَکُمُ الطَّیِّبَاتُ).
مبلغی با اشاره به اینکه استعمال موضوعی یعنی “آنچه طیب است حلال می‌باشد”، گفت: معنای این، آن است که اگر چیزی طیب نبود حلال نیست. بر این اساس ما نمی‌توانیم بگوییم ما در حوزه حلال به دنبال بخشی از حلال هستیم که طیب است؛ چه آنکه معنای این حرف القاء این اندیشه است که در حوزه حلال یک بخش غیر طیب هم داریم در حالی که همیشه حلال موضوع آن چیزی است که طیب باشد، و ما حلال غیر طیب به هیچ وجه بر اساس منطق قرآنی نداریم.
استاد حوزه علمیه قم در ادامه سخنان خود وی با اشاره به اینکه: در یک استعمال قرآنی دیگر، طیب وصف حلال قرار گرفته است، (یَا أَیُّهَا النَّاسُ کُلُوا مِمَّا فِی الْأَرْضِ حَلَالًا طَیِّبًا) گفت: روح استعمال وصفی، القاء این اندیشه است که حلال، همیشه طیّب است، و حلال خبیث وجود ندارد.
فقیه ناظر بر امور حلال در توضیح بیشتر سخن خود گفت: با توجه به تقابل بین طیب و خبیث در قرآن اگر ما به این سمت رفتیم که در حوزه حلال یک بخش طیب و یک بخش غیر طیب داریم در واقع ناخواسته این ادعا را دنبال می‌کنیم که حلال خبیث نیز وجود دارد و حاشا و کلا که بشود چنین نسبتی را به قرآن داد.
وی ادامه داد: تمرکز بر طیب به عنوان بخشی از حلال، لازمه آن پذیرش حلال غیرطیّب است و حلال غیر طیب یعنی حلال خبیث، و این با قرآن نمی‌سازد و قرآن طیّبات را حلال معرفی کرده است،
عضو خبرگان رهبری گفت: بنابراین ما نمی‌توانیم و نباید در کنار “حلال” به عنوان مهمترین و پذیرفته ترین واژه دینی درهمه جوامع و محل اشتراک همه، واژه دیگری بسازیم.
مبلغی تصریح کرد: ممکن است گفته شود طیّب یعنی طعام ارگانیک، اگر چنین است خوب است اما باید دیگر کلمه ارگانیک را به کار ببریم و بگویم کالاهای ارگانیک، یا کالاهای حلال ارگانیک که هیمنه و مرجعیت واژه حلال محفوظ بماند از واژه طیب استفاده نکنیم.
استاد حوزه علمیه قم گفت: همه حرف ما این است که طیب در اسلام یک واژه حکمی نیست، واژه برخوردار از بار حکمی واژه حلال است.
داستان طعام پاکیزه تر در قرآن کریم
مبلغی اظهار داشت: ممکن است گفته شود در قرآن کریم از طعام پاکیزه تر سخن به میان آمده است (فَابْعَثُوا أَحَدَکُمْ بِوَرِقِکُمْ هَذِهِ إِلَی الْمَدِینَهِ فَلْیَنْظُرْ أَیُّهَا أَزْکَی طَعَامًا) نتیجه این می‌شود که چیزی که پاکیزه است، حلال است و در کنار آن یک چیزدیگری که آن هم حلال است وجود دارد واسم آن پاکیزه تر است.
وی گفت: پاسخ این است که این مربوط به اصحاب کهف است، که آنها از جامعه‌ای که بر روال و چارچوب دین قرار نداشت و نسبت به آن نگاه منفی داشتند، فرار کردند، لذا تفحص می‌کردند تا به طعامی که از نظر آنها از سایر طعام‌‌ها با احتیاط بیشتری همراه بوده و در آن رعایت جوانب دینی شده، دست پیدا کنند.
عضو خبرگان رهبری ادامه داد: در نتیجه نباید ما بیاییم و بگوییم دو نوع حلال پاکیزه وپاکیزه تر داریم. وی افزود اصحاب کهف که به دنبال طعام پاکیزه تر بودند در حقیقت به دنبال طعام حلال در یک جامعه‌ای که طعام آن با حرام آمیخته بود، بودند از این رو نگاه آنها معطوف به حلال بود.
مبلغی اظهار داشت: اگر هم چنین چیزی باشد باز مستندی برای برند سازی بر اساس واژه طیّب نمی‌تواند باشد، چون طیّب واژه‌ای است که یا موضوع حلال قرار گرفته یا وصف حلال.
این استاد حوزه علمیه قم در پایان سخنان خود با اشاره به اینکه آرم حلال آرامش بخش و اطمینان آور است، گفت: معیار و سنجش جامعه اسلامی و مخاطبان ما بر اساس آرم حلال شکل گرفته است و این جنبه قرانی دارد.
