تحلیل مشروعیت اعدام بدون درد از نوع حدی، تعزیری، قصاصی و حکومتی

نویسنده(گان):  فاطمه قدرتی

نشریه: فصلنامه فقه پزشکی

شماره: سال هفتم، شماره ۲۴-۲۵، پاییز و زمستان ۱۳۹۴

دانلود: کلیک کنید.

چکیده:

امروزه در بسیاری از کشورها با حذف شکنجه در مجازات اعدام، عموماً به شکل ساده و ملایم به حیات تبهکار خاتمه داده می شود. به ویژه این که با پیشرفت های علم طب و فنون جدید جراحی، این امکان فراهم آمده تا اعدام کاملاً بدون درد اجرا شود. در این راستا مشروعیت استفاده از روش بدون درد و حتی کادر پزشکی به عنوان مجریان اعدام، موضوعی است که همواره در محافل حقوقی مورد بحث بوده است.
در حقوق اسلام با توجه به ماهیت متفاوت انواع اعدام های حدی، قصاصی، تعزیری و حکومتی، همچنین وجود روایاتی دال بر محدودیت اختیار حاکم در بخش حدود و قصاص و صراحت روایات در تعین شیوه های اعدام در برخی جرائم، مشروعیت فقهی استفاده از روش های نوین در اعدام حدی و قصاصی مورد تردید واقع شده است. در اعدام های تعزیری و حکومتی نیز، اگرچه روش اجرا منوط به نظر حاکم شده، لیکن با توجه به اختلاف دیدگاه ها در خصوص لزوم تحمل درد در مجازات، مشروعیت انتخاب روش بدون درد مورد بحث و مناقشه است.
این پژوهش به روش تحلیلی ـ توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای انجام شده است و در راستای باز پژوهی حکم اولیه در مساله، با بررسی مجدد دلالت روایات بر موضوعیت یا طریقیت شیوه اعدام و لزوم تحمل درد در آن، قائل به اختیار حاکم برای عدول از روش های متداول و منصوص شرعی و اتخاذ روش بدون درد است. در بررسی حکم ثانویه در مساله نیز جواز انتخاب روش های بدون درد در مواردی که اجرای شیوه های دردناک اعدام در سطح جامعه و حتی محافل جهانی بازتاب منفی خواهد داشت، ترجیح داده شده است.