شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
حوزه علمیه قم با همکاری حوزه نجف، حرکتی در تراز بین المللی و برخوردار از یک گفتمان نیرومند تقریبی را پی بگیرد. اگر مراجع معظم تقلید به ایجاد یک «جریان فتوایی قوی با رویکرد تقویت مناسبات امت» دست بزنند، تقریب قدرت انجام مانور بیشتری را برای مبارزه با پدیده شوم تکفیر پیدا می‌کند.
شبکه اجتهاد: حوزه علمیه قم به صورت جدی تر باید به کمک تقریب مذاهب بشتابد؛ حوزه علمیه قم می‌تواند چهار کارکرد مهم در قبال تقریب شامل “شبهه زدایی از تقریب”، “ایجاد یک جریان آزاد تقریبی بین حوزه و مراکز جهان اسلام”، “مساهمت در تاسیس نهادهایی درون امت و با رویکرد به امت” و “حضور فتوایی جهت تامین مصالح امت” را در پیش بگیرد.
حوزه علمیه قم با همکاری حوزه نجف، حرکتی در تراز بین المللی و برخوردار از یک گفتمان نیرومند تقریبی را پی بگیرد. حوزه علمیه در این زمینه از هر تلاش فکری، گفتگویی و حضوری در جهان اسلام به نفع امت و بر پایه اشترکات امت دریغ نورزد.
شبهه زدایی از تقریب
حوزه به دلیل برخورداری از ظرفیت‌های فکری می‌تواند جریانی فکری – تحلیلی را جهت شناسایی “شبهات متوجه به تقریب” ایجاد، و پاسخ‌ها و راهکارهای حل و رفع آن‌ها را ارائه، و خود در ترویج اندیشه‌های حاصل از آن، پیش قدم شود.
به عنوان نمونه، امروز الازهر مصر با وجودی که دارای درون مایه‌ها و رویکردهای فکری معطوف به تقریب مذاهب است، ولی به دلیل عوامل مختلف به صورت جدی این رویکرد را دنبال نمی‌کند.
یکی از این عوامل (و طبعا نه همه آن) ابهامات و تصوراتی است که با آن در زمینه تقریب مواجه شده است و حوزه علمیه می‌تواند تلاش‌هایی را در رفع ابهامات با تکیه بر اندیشه‌ها از یک طرف و تجربه‌ها و واقعیت‌ها از طرف دیگر در پیش گیرد.
تجربه محقق جمهوری اسلامی در قبال اهل سنت در ایران، دستمایه بسیار مهمی است که نشان می‌دهد جمهوری اسلامی هویت مذهبی، موجودیت اجتماعی و میراث علمی و فقهی اهل سنت را به صورت آشکارا و با آرامشی برخاسته از اعتقاد به رسمیت شناخته است.
ایجاد یک جریان آزاد تقریبی
بی گمان ایجاد یک جریان تقریبی آزاد متشکل از حوزه و مراکز علمی جهان، به شکل گیری یک روند طبیعی تر، بی پیرایه تر، عمیق تر، تاثیرگذارتر و رو به پیش تر در ساحت تقریب منجر خواهد شد.
حوزه در این زمینه باید افزون بر تعامل با مجمع جهانی تقریب و کمک جدی فکری، انسانی و فتوایی به این مجمع برای فائق آمدن بر چالش‌ها، به سمت بازتعریف یک تقریب فراگیر و غیردولتی در فضای امت و بر بستری از دانش‌های فقه و تفسیر حرکت کند.
حوزه علمیه قم همچنین با همکاری حوزه نجف، حرکتی در تراز بین المللی و برخوردار از یک گفتمان نیرومند تقریبی را پی بگیرد و در این زمینه از هر تلاش فکری، گفتگویی و حضوری در جهان اسلام به نفع امت و بر پایه اشترکات امت دریغ نورزد.
به حوزه پیشنهاد می‌کنم تجربه آیت‌الله بروجردی در زمینه تقریب بین مذاهب اسلامی را به صورتی فراگیرتر و عصری تر دنبال نماید. حوزه باید یکی از محورهای تلاش خود را دیپلماسی وحدت که رهبر معظم انقلاب به آن تاکید فرمودند، قرار دهد.
آرامش و پذیرش در تقریب دو اصل محوری است که در تقریب حوزه با مراکز جهانی بیشتر تحقق می‌یابند.
حضور فتوایی جهت تامین مصالح امت
اگر مراجع معظم تقلید به ایجاد یک “جریان فتوایی قوی با رویکرد تقویت مناسبات امت” دست بزنند، تقریب قدرت انجام مانور بیشتری را برای مبارزه با پدیده شوم تکفیر پیدا می‌کند.
باید بدانیم تکفیر اگر سالم از مرحله کنونی عبور کند، نهادینه خواهد شد و رسوخ می‌کند در آن صورت، همه و همه خسارت می‌بینند، بنابراین، امروز مسوولیت بسیار سنگین است.
اقدام به ایجاد یک “اجماع فتوایی شفاف در جهت مصالح امت”، بسیاری از فرصت‌های به نفع تکفیر را از بین می‌برد و بسیاری از موانع موجود بر سر راه تقریب را بر می‌دارد.
مساهمت در تاسیس نهادهایی با رویکرد به امت
باید کوشید یک خیزش آزاد مردمی – مؤسسه‌اى در جهان در زمینه تقریب ایجاد شود و حوزه باید به این اهتمام خود را متوجه کند که گروه‌های جوشیده از فضای بزرگ امت اگر به صحنه بیایند و با رنگ و لعاب مردمی تر و غیر دولتی تر عمل کنند تاثیرات عمیق تر تقریبی با کارویژه‌های جدی تری ایجاد می‌شود.
نهادهایی مانند حوزه و دانشگاه یا هر نهاد مردمی اگر به عرصه تقریب بیایند چون از موانع، رها تر هستند و چهره طبیعی تر و دانشی تری دارند، بهتر می‌توانند موج آفرین باشند.
ما باید تجربه “نهادگرایی تقریبی” را که سیدجمال در زمینه وحدت امت که مبتنی بر تقویت بنیان‌ها و نهادهای اجتماعی در فضای امت بود، را الگو قرار دهیم و برنهادسازی در دل امت در زمینه تقریب پافشاری کنیم، در این صورت، مجمع تقریب، فعال تر، پرکارکردتر، حرکت آفرین تر و ستادی تر به صحنه می‌آید.
