شبکه اجتهاد: تعبیر «امامت امت» از امام خمینی (ره) است. ایشان برای معرفی روز ۱۲ فروردین عبارت «امامت امت» را برگزیده و فرموده است: «من در این روز مبارک که روز امامت امت است… جمهوری اسلامی ایران را اعلام میکنم.»(صحیفه امام، جلد۶، صفحه۴۵۲).
نکته مهم و قابل دقت در این جمله این است که امام نفرمودند روز امامت و امت، بلکه عبارت «امامت امت» را بدون حرف «واو» به کار بردند که به معنی پیشوایی مردم است. به عبارت دیگر، امامت امت یعنی امت، امام است و در این روز، امت و مردم پیشوایی نظام را به عهده گرفتهاند.
این سخن بسیار عمیق و روشنگر است بویژه برای کسانی که مردم را در تعیین سرنوشت خود هیچ کاره میپندارند، و معتقدند رأی و نظر مردم زینت و حد اکثر موجب تقویت حاکمیت است. اما در دیدگاه بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی، امامت و پیشوایی از آن امت است و این مردمند که پیشرو هستند و همه امور باید به دست آنها تعیین شود. اساسا رمز موفقیت امام و رمز پیروزی انقلاب اسلامی، اعتماد فوق العادهای بود که رهبری انقلاب به مردم داشت. نظر مردم یعنی «جمهوریت» رکن رکین این نظام است که هر گاه و با هر بهانه و عنوانی تضعیف شود، در حقیقت اسلام تضعیف شده است.
اسلام بدون جمهوریت قابل بقا و قابل پیاده شدن نیست. این یک واقعیت است، کسانی که عرق دین دارند و دلسوز اسلام هستند، اگر بخواهند اسلام در این کشور بماند و پیش برود و دلها را تسخیر کند، باید بدانند راهی جز احترام به آرای اکثریت جامعه یعنی همان جمهوریت نیست ، در غیر این صورت عدهای بتدریج راه خود را از اسلام و عدهای نیز با حفظ دین خود راهشان را از حاکمیت جدا خواهند کرد. که هرگز چنین مباد.
مبنای قرآنی تعبیر امام خمینی (ره)
نکته قابل توجه در تأیید برداشت مذکور این است که امام خمینی(ره) بعد از شمارش آرا و اعلام روز دوازدهم فروردین به عنوان «روز جمهوری اسلامی» بیانیهای صادر کردند. این بیانیه با آیه شریفه «و نرید ان نمن علی الذین استضعفوا فی الارض و نجعلهم ائمه» آغاز میشود.
سپس امام در متن بیانیه از واژگان «نجعلهم ائمه» استفادهای پرمعنی و ابتکاری کرده و فرمودهاند «در این روز خداوند تعالی بر ما منت نهاد و رژیم استکبار را با دست توانای خود که قدرت مستضعفین است، در هم پیچید و ملت عظیم ما را ائمه و پیشوای ملتهای مستضعف نمود». چنانکه پیداست امام خمینی این عالم ژرف اندیش و قرآن پژوه، تعبیر «امامت امت» را از عبارت قرآنی «و نجعلهم ائمه» استنباط و پیشوایی مردم را به عنوان یک آرمان الهی و پایه و اساس نظام نوپای جمهوری اسلامی مورد تأکید قرار دادهاند. و از این طریق چارچوب اجرایی شدن ولایت فقیه را که آن نیز از ابتکارات ایشان بود به صورتی قابل قبول در جهان معاصر تبیین و تحکیم بخشیدند.
افسوس که این آرمان بلند و روشن پس از گذشت چهار دهه، در عرصه گفتمان نظری و اندیشهای دچار کج اندیشی و اختلال شد و نیز بدتر از آن در صحنه عمل و رفتار دستخوش انحراف و عملکردهای غیر قابل دفاع و حتی موهن و شرم آور گردید. اما ما همچنان به عنایات و تفضلات حضرت باری (جلت عظمته و تعالی شأنه) چشم امید دوختهایم تا با دعای دلسوختگان و نفس پاک صاحب نفسان و به برکت خونهای مطهر شهیدان و تلاشهای ایثارگران و بویژه همت بلند ملت رشید ایران، اوضاع کشور به سامان شود و امیدواریم همچون روزهای آغازین انقلاب، یکبار دیگر روزگار محبت و امید و شکوه انسانیت را به تماشا بنشینیم. و نسل جدید در سنین جوانی، طعم عدالت، مساوات و یکرنگی را همراه با شور عشق و شهامت و گذشت بچشد. این درخواست را دور از فضل الهی و دور از دسترس نمیدانیم زیرا «کل یوم هو فی شأن».
خداوند سبحان در سوره «الرحمن» فرموده است: «یسئله من فی السماوات و الارض کل یوم هو فی شأن» هر که در آسمان و زمین است از او درخواست میکند، و علت امید آنها و ادامه درخواستها این است که او هر روز و هماره در کاری است.