شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
مدیر حوزه‌های علمیه، گفت: ضرورت توجه به روش سنتی نباید ما را از ورود به عرصه‌های جدید باز بدارد، به صورت جدی باید به ابواب جدید پرداخته شود،
به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه در بیست و یکمین جلسه شورای مراکز تخصصی فقهی حوزه علمیه قم که در مدرسه علمیه امام کاظم(ع) برگزار شد، گفت: در سند جدید تحول آموزشی المصطفی ۳۹۴ رشته، گرایش و مقطع تعریف شده است و با وجود این نگاه در حوزه تخصص‌ها، معتقد هستم فقه ستون فقرات است و در همه جا تجلی فقه را باید داشته باشیم.
وی افزود: در اصول کاملا معتقد به این مسأله هستم و یک معنا نه تنها زوائد ندارد بلکه نیازمند تکمیل است البته با ساماندهی هم نیاز دارد، دستگاه اجتهادی فقه برای همه رشته‌ها مهم است و دانش اصول پایه‌ای همانند اصول و رجال تبعا مناهج تحقیق حوزوی است در همه قلمروها با درجات باید مورد توجه قرار گیرد.
در شناخت تحولات و آینده حوزه دست پری نداریم
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه با اشاره به اینکه باید مهندسی و هوشمندانه تدبیر کرد که سنت‌ها بماند و به نیازها پاسخ داد، اظهار داشت: ما در شناخت تحولات و آینده حوزه خیلی دست پری نداریم، با مطالعات خود ۳۴ آسیب برای حوزه نوشته ام که همه عشق ما حوزه است، در زندگی بسیاری از ابواب برای ما باز بوده اما هیچ چیز را با حوزه معامله نکرده ام، انواع وزارت و وکالت بوده اما همیشه عشق من حوزه بوده است.
وی ادامه داد: حداقل ۱۵ مورد از این‌ها نکات جدی بوده وخطرهایی که با آن مواجهیم کم نیست، امروز جمع زیادی داریم که هویت خود را کامل نمی‌بیند.
عضو جامعه مدرسین حزوه علمیه قم خاطرنشان کرد: فقه سنتی جواهری در ابواب قدیمی همانند عبادات برگ‌های جدید پرافتخاری که افزودیم شاید خیلی نباشدباید قوی تر فعالیت کنیم، حدود ۶۰۰ درس خارج در قم وجود دارد، قم الان ۸۶ هزار پرونده دارد؛ بین ۳۰ تا ۴۰ هزار نفر در سطوح عالی هستند که باید با سنت‌های حوزه آزاد پیشرفت داد.
وی اضافه کرد: مهم رسالت خود را این می‌دانم که متن حوزه در قد و قامت و بالاتری بیاید و نظمی داشته باشد البته نظم کلاسیکی نه بلکه نظم درون جوش هوشمند شود، از بین ۴۰۰ درس فقه آن‌هایی که از نظر سنتی قوی باشند تعدادی وجود دارد، آن‌هایی که نیاز به نیازهای امروز باشد بسیار ناچیز است، مطالعات راهبردی حوزه‌های علمیه و آسیب شناسی مسأله‌ای است که وجود ندارد اما سعی داریم که راهی در این مسیر پیدا شود تا ببینیم به کدام سمت برویم.
مقوله اصول به ویژه رجال و علوم پیرامونی فقه را باید مهم بدانیم
مدیر حوزه‌های علمیه با بیان این که اگر فقه ما بخواهد در طراز علمی بالا بیاید و در فضاهای گوناگون درخشش داشته باشد مسیری نیاز دارد، گفت: یکی این که بخش سنتی با همان شکل را باید مهم شمرده و دست کم نگیریم، مقوله اصول به ویژه رجال و علوم پیرامونی فقه را باید مهم بدانیم که اثرگذار است.
وی افزود: در قم بزرگوارانی هستند، اما در حوزه قم رجال باید پیشرفته تر از این‌ها باشد، در حوزه مباحث مربوط به فقه همانند فلسفه و تاریخ آن باید کار شود، این‌ها را قم باید انجام دهد نمی‌شود که دانشگاه این کار را برای ما انجام دهد، اکثر کارها دانشگاه رفته که عمق ندارد یعنی هم ضربه کار می‌زند و هم مشکلاتی تولید می‌کند.
اعرافی با بیان این که ابواب و تخصص‌های جدید در فقه باید مورد توجه باشد، اظهار داشت: ضرورت توجه به روش سنتی نباید ما را از ورود به عرصه‌های جدید باز بدارد، به صورت جدی باید به ابواب جدید پرداخته شود، در برخی زمینه‌ها که جلومی رویم به دیوارهای بر می‌خوریم که نیاز به فقه، کلام و فلسفه مضاف دارد که در حوزه تولید نشده است، در مؤسسات پیرامونی هم معمولا عمق بنیادی حوزه پیدا نمی‌شود.
توجه ویژه به «فقه مقارن»
وی ادامه داد: علوم انسانی نرم افزار اداره دنیا است، اگر اینجا بخواهیم کاری کنیم با کار سطحی نمی‌شود بلکه باید کار حکمی، فلسفی و کلامی ناظر به این قلمروها صورت گیرد و تولید شود، کلام، فقه و فلسفه ما باید در این قامت خود را نشان دهد؛ باید به فقه مقارن توجه بیشتری داشته باشیم.
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه با بیان این که متأسفانه خیلی در زمینه فقه مقارن ورود نمی‌شود، ابراز داشت: فقه خیلی از مراکز اسلامی عمق ندارد و اصولی که ما داریم ندارند و افتخار بسیار بزرگی است، حالا برخی حرف‌هایی می‌زنند که درست نیست؛ اگر بخواهیم فقه را در عرصه زندگی فعال کنیم باید نظامات را ببنیم.
وی عنوان کرد: تحلیل و توجیه فقهی و دفاع عقلانی از کلیت فقه امری مهم است که واقعا جای آن خالی است، فقه ما متناسب با زمان باید پاسخگو باشد و از اصول ثابت آن دفاع کنیم، دفاع عالمانه از مبانی و فروع فقهی نیازی به شمار می‌رود که کمتر به آن توجه شده است؛ بنده معتقد به حوزه آزاد هدایت شده هستم که نظام تدریس و تدرس حفظ شود.
ضرورت صیانت از حوزه آزاد
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: فعالیت مراکز تخصصی باید به گونه‌ای باشد که به حوزه آزاد ضربه نزند، باید از نظم‌های کلاسیک فاصله بگیریم اما نظم هوشمند بسیار مهم است، در حوزه آزاد شکل تدریس و تدرس تقریر و مباحثه باید صیانت شود و با اشراف و هدایت آگاهانه صورت گیرد.
وی اضافه کرد: چند کار گروه، نظام رشته‌ای را دنبال می‌کنند تا متناسب با آن کارها پیگیری شود، بحث تدوین متون هم پیگیری می‌شود اما اصلا معتقد نیستیم که رسائل، مکاسب و کتاب‌های خوب امروز خود را بگوییم که چون دو مشکل ندارند کنار بگذاریم در حالی که فکری برای بدیل نکرده ایم، باید بدیل داشته باشیم تا بعد مراجع و بزرگان تصمیم بگیرند اما برخی الان شعارهای نادرستی می‌دهند که طلبه را بی انگیزه می‌کند.
اعرافی با بیان این که بازسازی و تولید ضرورت دارد، گفت: باید دست ما پر باشد بعد مرحله دیگری را انجام دهیم، کارگروهی باید شکل گیرد که سند کلی برای مراکز تخصصی فقهی تدوین کند.
اهمیت آسان سازی ارائه فقه برای تبلیغ در ایران و جهان
وی افزود: البته اساتید هم باید پاسخ‌های مناسبی بدهند؛ آسان سازی ارائه فقه برای تبلیغ در ایران و جهان امری مهم است، تشیع به فضل الهی در حال گسترش است، بعد از انقلاب در ۷۰ کشور تشیع بومی شده که با منطق تقریبی انقلاب اسلامی بوده است نه این که منطق فحش و برخوردهای تند باشد
بنابرگزارش رسا، مدیر حوزه‌های علمیه با بیان این که در نیجریه در طول یک سال گذشته بیش از هزار نفر را به قتل رسانده‌اند، اظهار داشت: در این مسأله مستقیم عربستان و اسرائیل نقش آفرینی می‌کنند، آینده تشیع خیلی جاها بومی می‌شود و اندیشه می‌خواهند، تولیدات باید با فضای بین‌الملل سازگار باشد.
