برخلاف مشهور فقهای معاصر که با انقراض پول طلا و نقره، موضوع زکات نقدین را منتفی دانستهاند، آیتالله اشرفی شاهرودی با استناد به ادله، درهم و دینار را مصداقی از پول معرفی کرده و لذا زکات را در پول اعتباری مدرن که مصداقی جدید برای همان عنوان است، ثابت میداند.
به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «زکات پولهای رایج» تقریرات دروس خارج فقه آیتالله مصطفی اشرفی شاهرودی (از علما و اساتید برجسته حوزه علمیه مشهد و از شاگردان مطرح آیتالله خویی و امام خویی)، به تحقیق حجتالاسلام سعید رمزی به زیور طبع آراسته شده است.
در تعلق گرفتن زکات به مسکوکات طلا و نقره یا درهم و دینار و نقدین در اصطلاح فقهی، اشکال و اختلافی نیست. البته مشروط بر اینکه به حد نصاب رسیده و یک سال بر آنها بگذرد. اما اینجا سخن از اسکناسها و پولهای رایج این دوران است و این سؤال که آیا زکات آنها واجب است؟
مشهور میان فقیهان معاصر امامیه، این است که زکات واجب نقدین پولهای رایج را در بر نمیگیرد؛ زیرا موضوع این حکم وجود ندارد؛ و در صورتی که در آن شک داشته باشیم، اصل برائت جاری میشود، همانگونه که با موارد شک در شبهات موضوعیه برخورد میکنیم.
اما آنچه استاد اشرفی به آن رسیده، ثبوت زکات در پولهای رایج در دوران ماست؛ پولهایی که معیار سنجش ارزش همه کالاها، دیهها و دادوستدها بوده و با زکات آنها نیاز بسیاری از فقرا برطرف میشود. برای اثبات این مطلب، از سه منظر استدلال میشود.
یادآوری میشود، کتاب «زکات پولهای رایج» اثر آیتالله اشرفی شاهرودی به تحقیق و تنظیم حجتالاسلام سعید رمزی در ۱۹۳ صفحه از سوی انتشارات حوزه علمیه خراسان به قیمت ۳۵ هزار تومان روانه بازار نشر شده است. پژوهشگران و دیگر علاقهمندان برای تهیه اثر میتوانند (اینجا) اقدام نمایند.