شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
به همت گروه حدیث پژوهی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، کتاب عیون اخبار الرضا(ع) در دو جلد به زیور چاپ آراسته شد.
به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمدحسن زبری قائنی، پژوهشگر گروه حدیث پژوهی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی با اشاره به چاپ این مجموعه ارزشمند گفت: از میان مواریث گرانسنگی که به معارف امام رضا(ع) پرداخته شده، میتوان به جرأت کتاب شریف عیون اخبار الرضا(ع) که حاصل تلاش علمی شیخ صدوق است را سرآمد این کتب و رسالات درباره میراث عظیم امام هشتم(ع) دانست.
وی بیان کرد: در روایات، ادعیه و زیارات بسیاری تأکید شده است که ائمه طاهرین(ع) نوری واحدند و تمام صفات کمالیه الهی را یکجا دارند؛ اما همین ذوات نورانی زمانی که لباس این جهانی را میپوشند و هر کدام در زمان و مکانی که در آن وجود این جهانی یافتهاند، ظهور دنیایی مییابند هر کدام به فراخور زمانه و زمینه موجود در روزگارشان صفتی از آن صفات الهی را بتمامه وکماله تجلی میدهند.
این پژوهشگر تصریح کرد: از همینجاست که امام هشتم (ع) به دلیل امکان تبلیغی علمی و ارتباط گسترده با جامعه که در سایه مسأله ولایت عهدی برای ایشان ایجاد شد و برگزاری جلسات مناظره با ارباب ادیان و مذاهب و همچنین نقل احادیث متنوع و کثیر در راه مدینه به خراسان و دوران امامت در مرو به عالم آل محمد (ص) شهرت یافت.
وی ادامه داد: در سایه همین تنوع در موضوعات حدیثی و گستردگی نقل حدیث از این امام همام دانشمندان شیعه به عنوان میراثبانان آن ائمه طاهرین کتابهایی در باب معارف امام رضا(ع) را به صورت تکنگاری از خود به یادگار گذاشتهاند از میان مواریث گرانسنگ که به معارف امام رضا(ع) پرداختهاند میتوان به جرأت کتاب شریف عیون اخبار الرضا(ع) که حاصل تلاش علمی شیخ صدوق است را سرآمد این کتب و رسالات درباره میراث عظیم علمی امام هشتم(ع) دانست.
زبری تصریح کرد: علت نگارش کتاب عیون اخبار الرضا(ع) بنابر گفتههای شیخ صدوق که در مقدمه کتاب عیون اخبار الرضا (ع) آمده است اینگونه بیان شده است: «زمانی که صاحب بن عبّاد وزیر وقت و حاکم شیعی آن دوران در مدح و ستایش علی بن موسی الرضا (ع) اشعاری را میسراید و آن را به او هدیه میدهد، وی نیز کتاب عیون اخبار الرضا (ع) را به پاس زحمات صاحب بن عباد نگاشته، به او اهدا میکند شیخ صدوق مینویسد هدیهای بهتر از این کتاب که از معارف بیکران امام رضا (ع) تألیف شده نیافته تا در پاسخ دو قصیدۀ ابن عباد بفرستم.». قصیده با این مضمون آمده است: ای که به زیارت طوس رهسپاری سلام مرا به حضرت رضا (ع) برسان.
این پژوهشگر حوزه حدیث تصریح کرد: این کتاب حدیثی در ۶۹ باب تدوین شده که در چهار محور، تاریخ زندگی امام رضا (ع)، روایات امام رضا(ع)، روایات وارد شده در باب زیارت آن حضرت(ع) و کرامات و برکات وارد شده از قبر و حرم آن حضرت (ع) تقسیمبندی شده است.
نسخ خطی عیون اخبار الرضا(ع) در کتابخانه آستان قدس رضوی
این پژوهشگر با بیان اینکه ۶۹ نسخه خطی از این کتاب در مرکز نسخ خطی کتابخانه آستان قدس رضوی وجود دارد، خاطر نشان کرد: نسخههای متعددی در کتابخانههای مختلف است اما ما برای تصحیح و تحقیق کتاب عیون اخبار الرضا (ع) از قدیمیترین و بهترین نسخهها استفاده کردیم.
وی ادامه داد: ما از ۹ نسخه خطی استفاده کردیم که تحریر سالهای ۵۷۵، ۵۷۶، ۹۵۷، ۹۹۰، ۸۸۱، و قرن ۱۱ بوده است. نسخه اصل ما نسخه کتابخانه آستان قدس رضوی است که در سال ۹۵۷ نوشته شده و توسط پدر شیخ بهایی تصحیح شده است. در این کتاب ۹۶۷ روایت نقل شده در آخر کتاب فهرست مصادر تحقیق بیان شده که بیش از ۱۴۰ مصدر بیان گردیده است.
زبری، اعراب کامل روایات و شماره تسلسل و استخراج روایات و احادیث و استفاده از نسخه پدر شیخ بهایی را از خصوصیات این تحقیق در گروه حدیث پژوهی دانست و گفت: آیات عظام قم و تولیتهای معظم آستان قدس رضوی توصیه می‌کردند که این کتاب در آستان قدس رضوی باید به نحو احسن تصحیح و تحقیق و به زیور چاپ آراسته شود.
