شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
بایسته‌های فقه مقاومت اجرای تمام احکام و قواعد فقهی است که در تحقق هدف فقه مقاومت کمک می‌کند مانند احکام جهاد دفاعی، احکام دفاع از جان و مال و ناموس مسلمانان، احکام امر به معروف و نهی از منکر، حرمت بیع سلاح و کفار و دشمنان حرمت حفظ کتب ضلال و گمراه‌کننده و مانند این‌ها.
اختصاصی شبکه اجتهاد: مقاومت اسلامی، در دهه‌های اخیر به شعار جمهوری اسلامی ایران چه در عرصه امنیتی و سیاسی و چه در عرصه اقتصادی تبدیل شده است. این امر مستلزم تدوین مباحث فقهی ملازم با این شعار است. به مناسبت سالروز شهادت مرحوم سید عباس موسوی، اولین دبیرکل حزب الله لبنان به عنوان یکی از ارکان جبهه مقاومت، بایسته‌های فقهی مقاومت را با استاد سید نورالدین شریعتمدار جزائری به بحث گذاشتیم. این استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در این گفتگو، تلاش کرد تا ابواب و مسائل فقهی این فقه جدید را تبیین کند. به باور او، فقه مقاومت، نه یک باب فقهی مستقل است و نه زیرمجموعه فقه دفاعی قرار می گیرد. مشروح این گفتگو از نگاه شما می‌گذرد.
اجتهاد: فقه مقاومت (مانند حزب‌الله لبنان) چیست؟ و بایسته‌های آنچه اموری هستند؟
شریعتمدار جزائری: فقه مقاومت یک مجموعه وسیعی از فقه است که زیربنای آن دفاع از کیان اسلام و حفظ احکام اسلام در حوزه‌های فردی، اجتماعی، فرهنگی، امنیتی، اقتصادی، سیاسی، هنری و دیگر حوزه‌های گوناگونی که اسلام در تنظیم معیشت زندگی دنیایی و اخروی مسلمانان ارائه کرده است فرا می‌گیرد و هر کجا یکی از این امور در خطر قرار گرفت بر مسلمانان واجب است، آن را از نابودی نجات دهند و در ابن راستا کوشا باشند، استقامت کنند و متحمل سختی‌ها در این راه باشند.
بایسته‌های فقه مقاومت اجرای تمام احکام و قواعد فقهی است که در تحقق این هدف کمک می‌کند مانند احکام جهاد دفاعی، احکام دفاع از جان و مال و ناموس مسلمانان، احکام امر به معروف و نهی از منکر، حرمت بیع سلاح به کفار و دشمنان حرمت حفظ کتب ضلال و گمراه‌کننده، حرمت اهانت و گناه، حرمت بیع انگور برای ساختن شراب، اجرای احکام قصاص، دیات و مانند این‌ها. در واقع این امور علاوه بر اینکه در ارتباط با حفظ اصل اسلام و کیان اسلام هستند بلکه در ارتباط با حفظ احکام اسلام و آنچه مربوط به مسلمانان و زندگی آن‌ها، است که در فقه نیز آمده است.
اجتهاد: آیا به لحاظ فقهی، جهاد برای بازپس‌گیری حق اهل سنت (فلسطینیان) از یهودیان لازم است؟
شریعتمدار جزائری: نا بر تعریفی که ارائه شد فقه مقاومت علاوه بر حفظ اصل اسلام، حفظ احکام اسلام، حفظ جان مسلمانان و ناموس و حفظ آبروی آن‌ها در این وسعت عظیمی که از احکام که بیان شده است و حتماً شامل دفاع از فلسطینیان در مقابل اسرائیل و صهیونیست‌هایی که مخصوصاً در مقام ریشه‌کن کردن اصل اسلام هستند نه تنها مسلمانان، هم می‌شود.
دشمنی صهیونیسم‌ها با فلسطینیان تنها از جهت خود شخص آن‌ها نیست بلکه برای نابودی و از بین بردن اصل اسلام است بنابراین چنین دفاعی از دین بر مسلمانان لازم و واجب است.
اجتهاد: آیا به لحاظ فقهی، عملیات استشهادی جبهه مقاومت با رفتارهای مشابه گروه‌های جهادی سنی متفاوت است؟
شریعتمدار جزائری: قطعاً متفاوت است چون عملیات استشهادی جبهه مقاومت برای پیاده کردن فقه مقاومتی است که آن را تعریف کردیم و این نوع از استشهاد و دفاع از مسلمانانی که در حال پیاده کردن فقه مقاومتی هستند با انتحارهای گوناگونی که از گروه‌های مختلف دست‌ساز قدرت‌های بزرگ که درصدد از بین بردن اسلام و مسلمانان هستند تفاوت ماهوی دارد. در عملیات استشهادی هدف بقای اسلام، احکام اسلام و حفظ جان و ناموس مسلمانان است و در انتحار گروه‌های مختلف، هدف، پیشبرد اضلال شیطانی و منافع شخصی یا اجتماعی و یا گروهی آن‌ها است.
از این جهت در نظر این گروه‌ها که انتحار می‌کنند، هدف وسیله را توجیه می‌کند و این‌ها به هر وسیله‌ای که آن‌ها را به هدفشان برساند ولو این هدف مخالف با قران و سنت پیامبر اکرم (ص) باشد این وسیله را آن‌ها برای رسیدن به هدف خود توجیه می‌کنند و هیچ ابا و امتناعی از اینکه هم خودشان را از بین ببرند و هم مسلمانان، بی‌گناهان، زنان و کودکان را، تخریب اموال مردم و چیزهای دیگری که قطعاً از منظر قران و سنت پیامبر اکرم (ص) حرام است را ندارند. این‌ها برای اینکه خودشان به قدرت برسند همه این کارها را انجام می‌دهند و توجیه می‌کنند، بر خلاف استشهاد، در مرحله استشهاد، کسی که استشهاد می‌کند این وسیله‌ای را که انتخاب می‌کند را اولا با هدفش که حفظ اسلام باشد، هماهنگ می‌کند یعنی اگر بنا شد وسیله‌اش اسلام را از بین ببرد، یا یکی از احکام اسلام را از بین ببرد و یا مسلمانی را بی‌گناه بکشد هیچ‌گاه این وسیله را انتخاب نمی‌کند بلکه وسیله‌ای را انتخاب می‌کند که تنها در حفظ اسلام و جان مسلمانان (همان تعریفی که در فقه مقاومتی شد) او را به این هدف نزدیک کند و لذا تفاوت بسیار بین این دو وجود دارد.
اجتهاد: آیا فقه و مقاومت، فقهی مستقل است یا زیرمجموعه فقه دفاعی یا عنوان دیگری قرار می‌گیرد؟
شریعتمدار جزائری: نه اینکه فقه مستقلی باشد و نه اینکه زیرمجموعه فقه دفاعی باشد بلکه همان‌گونه که بیان شد مجموعه وسیعی از همین فقه است که این‌ها همه دست به دست هم می‌دهند و همه این‌ها نقش بسیار مؤثری در فقه مقاومتی که حفظ اسلام، حفظ احکام اسلام و حفظ جان و ناموس مسلمانان باشد، دارند.
تمام این زیرمجموعه‌ای که ما در فقه از اول تا آخر داریم همه این‌ها ما اسم آن را فقه مقاومت نام‌گذاری می‌کنیم بنابراین زیرمجموعه فقه دفاعی تنها نیست و برای خودش فقه مستقلی نیست بلکه زیرمجموعه‌ای است اعم از جهاد دفاعی که این هدف را تشکیل می‌دهد.
اجتهاد: در زمینه فقه مقاومت، مطلب خاصی اگر هست بفرمایید؟
شریعتمدار جزائری: فقه مقاومت به طور کلی همان‌گونه که رهبر معظم انقلاب ( مدظله) فرمودند نسبت به سایر احکام و نسبت به سایر امور فقهی در اولویت قرار دارد. چون الآن همان‌گونه که مشاهده می‌کنیم دشمنان داخلی و خارجی و دشمنان گوناگونی که اسلام و مخصوصاً شیعه دارد چه دشمن سیاسی و چه دشمن فقهی به طور کلی به معنای تمام کلمه، همه برای از بین بردن اسلام و به خصوص مذهب شیعه، دست به دست هم دادند. بنابراین فقه مقاومت که برای از بین بردن نقش دشمن است در اولویت تمام امور قرار دارد و باید تمام علما و حوزه هم خود و هم مسلمانان را به این قضیه واقف کنند و بر آن کوشا و تلاش بسیار داشته باشند.
امروز جمهوری اسلامی ایران بر مبنای آموزه‌های اسلام اصیل، سر جنگ با کسى ندارد، و تا جنگ بر او تحمیل نشود با کسى پیکار نمىکند، ولى دفاع از مظلومان را جزء وظایف اصلى خویش مىشمرد، و فتنه‌گری و ایجاد رعب و وحشت و تضییق و فشار و سلب آزادى از سوى دشمن را نوعى اعلام جنگ مىداند و خود را موظّف به دفاع مىشمرد. جهادی که به معنی خشونت و خونریزى و کشتار و ویرانى و قتل و غارت نیست، بلکه در حقیقت سیستم دفاعى قوى و مستحکمى است که همچون سیستم دفاعى طبیعى نهادینه شده در بدن تمام موجودات، زندگى بدون آن امکانپذیر نیست و باعث جلوگیرى از درگیری‌هاى نظامى و خشونت دشمن مىگردد.
