فقه پزشکی ادعای تحقیق دارد نه طبابت/ روش مباحث فقه پزشکی

مدیر گروه فقه پزشکی مرکز فقه پژوهشی ائمه اطهار(ع) گفت: برای تحقیق در فقه پزشکی نیازی نیست به همه جوانب و اصطلاحات مسلط شد بلکه اساتید صرفا می‌‌بایست محل‌های بحث را برجسته کنند، بنابراین فقه پزشکی به عنوان پزشک متخصص وارد نمی‌‌شود بلکه محقق است.

به گزارش شبکه اجتهاد، هیئت اندیشه ورز دین، سلامت و سبک زندگی معاونت پژوهش این حوزه به مناسبت هفته پژوهش نشست‌های صمیمانه با اساتید و محققان حوزه فقه سلامت برگزار کرد. ‌حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی قاسمی، مدیر گروه فقه پزشکی مرکز فقه پژوهشی ائمه اطهار(ع) در این جلسه با اشاره به اینکه ‌آیت‌الله حائری یزدی حدود ۸۰ سال پیش گفتند باید به صورت تخصصی در ابواب مختلف فقه ورود کرد، گفت: اینکه یک نفر به طور جامع به همه ابواب تسلط یابد، امکان پذیر نیست. رهبر معظم انقلاب در سال ۱۳۷۰ فرمودند که حوزه‌ها باید حرکت به سمت تخصصی شدن را جدی بگیرند. همچنین تأکید کردند که رکودی بر علوم حوزوی خصوصا فقه حاکم است.

وی با بیان اینکه پزشکی از رشته‌هایی است که وجوه مختلف را فراگرفته و در روایات هم جایگاه بالایی دارد و احساس شد که در این زمنیه یعنی فقه پزشکی با این گستردگی که دارد، کمتر کار شده است، گفت: مسائل نوپدید پزشکی و مسائل بنیادین به ظاهر حل شده می‌‌آیند اما در واقع این طور نیست و کار اساسی در آن باب نشده است. حتی مسائل آیات قرآنی مربوط به فقه پزشکی هم آنچنان که شایسته است کار نشده در حالی که اجتهاد پویاست و هرزمانی امکان نوآوری وجود دارد و با هر یک از ملاکات علم می‌‌توان پیش رفت و به مسائل جدید دست یافت.

مدیر گروه فقه پزشکی مرکز فقه پژوهشی ائمه اطهار(ع) اظهار کرد: از آفات فضای مجازی، کار‌های سطحی است که از کارهای اصیل و عمیق باز می‌‌دارد و در واقع مانع می‌‌شود، لذا باید اهتمام بیشتری در پژوهش‌های تخصصی و روشمند در این زمینه داشت.

روش مباحث فقه پزشکی

‌قاسمی با اشاره به اینکه کسانی که وارد این پژوهش‌ها می‌‌شوند بخش‌های عمومی، خصوصا اصول را باید تقویت کنند و الا در روند پژوهش از سیستم استنباط خارج می‌‌شوند، توضیح داد: در عین حال که نباید از فقه جواهری عدول کرد اما از روش‌های جدید در استنباط باید استفاده کرد. مواردی مانند مقاصد الشریعه شاید کمتر کاربرد داشته باشند لذا این اصول باید بطور تخصصی در پژوهش فقه پزشکی تقویت شوند.

وی افزود: ما باید بدانیم چگونه موضوعی را برای تحقیق فقه پزشکی انتخاب کنیم؟ محقق گاه از کف جامعه موضوع را می‌‌گیرد، گاه مراجع قانونی مساله را طرح می‌‌کند، گاه از اختلاف حقوق با فقه می‌‌گیرید، گاه موضوع را از پزشکی می‌‌گیرید که مانند مسئله مرگ مغزی و گاه موضوع را از استفتائات متفاوت اخذ می کنند.

مدیر گروه فقه پزشکی مرکز فقه پژوهشی ائمه اطهار(ع) خاطرنشان کرد: ما یک وظایف حاکمیتی داریم و یک وظایف شخصی؛ من به عنوان یک طلبه وظایفی دارم؛ چه دیگران توجه کنند چه نکنند و اما در وجه حاکمیتی حوزه باید به این پژوهشگران جوانی که بی سر و صدا فعالیت می‌‌کنند توجه شود.

وی یادآور شد: اکنون بسیاری از چالش‌های گذشته همچنان حل نشده‌اند و گاه چالش‌هایی هستند که نیاز به بازنگری دارند. هیئت اندیشه ورز دین و سلامت در توجه به این امور و شنیدن صدای محققین و انعکاس آن‌ها در جامعه امروزی همت عالی دارد.

قاسمی در پاسخ به این پرسش که آیا نظام سلامت در اسلام وجود دارد، پرسید: نظام سازی‌ها بحث دامنه‌داری است؛ یکی اینکه آیا تعریف واحدی از نظام داریم و آیا مخالف و موافق تصور واحدی از نظام سلامت یا اقتصادی دارند؟ لذا باید معنای روشن را تبیین کرد تا دید آیا نظام سلامت داریم یا نه؟ نکند بعد از اینکه کسی که می‌‌گوید نظام سلامت نداریم آیا همه گزاره‌های موجود در دین را برای سلامت داریم یا نه؟ اگر از هر آنچه آیات و روایات بیان کرده، می‌‌توان استنباط احکام کرد پس می‌‌توان نظام ساخت و اما اگر کسی بگوید دین سلامت را به عهده ندارد در این صورت مسئله متفاوت می‌‌شود.

وی در پایان ابرازکرد: در بحث‌های میان رشته‌ای میزان رشته اصلی و رشته دخالت کننده باید مشخص باشد؛ مثلا مطالعات بر روی قرآن و سیاست میان رشته ایست و باید بدانیم که سهم هر کدام چقدر باید باشد. برای تحقیق در فقه پزشکی نیازی نیست به همه جوانب و اصطلاحات مسلط شد، لذا لازم است که اساتید موضوع شناسی، صرفا محل‌های بحث را برجسته کنند. قرار نیست فقه پزشکی به عنوان پزشک متخصص وارد شود بلکه محقق است.