شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
رییس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به لزوم بازتعریف دوره سطح حوزه به عنوان دوره فقه عمومی گفت: تخصص گرایی بعد از این دوره می‌تواند به اسلامی سازی علوم انسانی نیز کمک کند. شرط اسلامی‌سازی یا توجه به ابعاد اسلامی در رشتههای علوم انسانی، توانمندسازی علوم اسلامی از جمله فقه است.
به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر نجف لک‌زایی، رییس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در گفت‌وگویی، با اشاره به یکی از مباحث با اهمیت در عرصه فقه با عنوان تخصص گرایی اظهار داشت: ضرورت تخصص‌گرایی الان خیلی روشن است برای تصور بهتر من مثال می‌زنم رشتههای پزشکی را که وقتی سلامت انسان‌‌‌ها می‌شود دانش آنجا پیشرفت می‌کند و به حدی می‌رسد که یک پزشک فقط متخصص چشم یا قلب یا گوش می‌شود.
وی با بیان این که یک پزشک هر مقدار این‌‌‌ها تخصصی‌تر کار کند بهتر می‌تواند بیماری‌ها را درمان کند، گفت: این تخصص چون بعد از دوره عمومی هست مضر نیست به این معنا که اول او پزشک عمومی شده است و دریافتی در مورد همه بیماری‌ها و همه بدن انسان دارد و بعد در زمینه‌ای عمق پیدا می‌کند؛ در فقه نیز اگر به این شکل باشد هم آن تخصص‌گرایی مثبت اتفاق می‌افتد و هم عیوبی که برای تخصص‌گرایی هست تا حدی زیادی جلوگیری می‌شود.
لک‌زایی تصریح کرد: این چیزی که الان در حوزه خوانده می‌شود در حقیقت همان پایان دوره عمومی فقه است یعنی این که فرد تا ۱۰ پایه می‌خواند و بعد درس خارج را شروع می‌کند می‌شود با یک برنامه ریزی تبدیل به دوره فقه عمومی شود، یعنی طلبه یک دور همه فقه را می‌خواند و با همه فقه به شکل نیمه استدلالی و نیمه تخصصی یا همان عمومی آشنا می‌شود و بعد از این که این دوره عمومی را سپری کرد بگوییم در یک حوزه خاص متخصص شود.
وی با اشاره به این که فقه عرصه‌های زیادی برای تخصص‌گرایی دارد، گفت: به عنوان مثال یک طلبه بعد از گذراندن دوره فقه عمومی می‌تواند بنا به علاقه و ضرورتی که وجود دارد در حوزه فقه سیاسی، یا در حوزه فقه اقتصادی یا فقه خانواده یا فقه محیط زیست یا مثلا فقه دریا یا فقه حقوق بین الملل و سیاست خارجی و دهها شاخه موجود وارد شود، چراکه می‌طلبد احکام شرعی در آن حوزه‌‌‌ها استخراج و استنباط و ارائه شود.
معاون پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی اضافه کرد: بحثی مثل فقه توسعه از مواردی است که هنوز شروع نکرده‌ایم یا فقه احزاب و فقه انتخابات و دهها رشته موجودی که ضرورت ورود در آنها زیاد است، بنده خودم وقتی این ابواب فقهی را ردیف می‌کردم حوزه‌‌‌های فوری و ضروری تا حدود ۲۰۰ عرصه شد یعنی اگر بخواهیم این‌‌‌ها فعال شود باید به صورت تخصصی در آنها وارد شویم که از این میزان فعلا شاید ۴۰ یا ۵۰ مورد خیلی فوری باشد، شما ببینید فقط فقه خانواده چه بخشهایی دارد.
لک‌زایی تخصص‌گرایی را زمینه‌ساز پیدایش علوم انسانی اسلامی نیز عنوان و خاطرنشان کرد: اگر این مسیر درست طی شود بخشهایی از مشکلات ما در حوزه علوم انسانی هم برطرف می‌شود چون وقتی علوم انسانی اسلامی می‌شود که علوم اسلامی توانمند شود اگر ما در علوم اسلامی ضعیف باشیم علوم انسانی چه چیزی را استفاده کند؟
وی تأکید کرد: وقتی ما در مطالعات سیاسی اسلامی قوی شویم بعد می‌توانیم بگوییم علوم سیاسی از این مطالعات سیاسی اسلامی برای بحث‌‌‌های اسلامی خود استفاده کند یا باید مثلا ما در مطالعات اقتصادی اسلامی قوی شویم تا رشته اقتصاد در دانشگاه بتواند از این مباحث اسلامی رشته مطالعات اقتصادی اسلامی یا فقه اقتصادی استفاده کند و توانمند شود.
این استاد حوزه و دانشگاه در بخش پایانی این گفت‌وگو یادآور شد: بنابراین شرط اسلامی‌سازی یا توجه به ابعاد اسلامی در رشتههای علوم انسانی همین توانمندسازی علوم اسلامی از جمله فقه است چون فقه است که خیلی با عمل در تماس هست و کارایی زیادتری دارد. رسا
