شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
بعضی می‌گویند فقه تمدن ساز است. کجای فقه تمدن ساز است. نباید هر حرفی را همین طوری زد و توقعات را از حوزه افزایش داد. تمدن ارکانی دارد. اینها از مطالبات کاذب است. به عنوان اجزاء تمدنی می‌شود نگاه کرد.
به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمد جواد فاضل لنکرانی در نشستی با موضوع «نقش و جایگاه فقه در حکومت اسلامی» که چهارشنبه گذشته با حضور اساتید و طلاب مدرسه عالی خاتم الاوصیاء(ع) برگزار شد، ضمن گرامی داشت دهه فجر گفت: امیدواریم این انقلاب را خدا بیش از گذشته حفظ کند. معتقدیم حوزه همان طور که علت محدثه انقلاب، علت مبقیه است و باید هر چه قوی تر در همه میدان‌ها باشد تا اسلام حفظ شود.
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) بر حفظ انقلاب واسلام از سوی حوزویان تأکید کرد و عنوان کرد: امید است این پرچم به زودی بدست حضرتش برسد و بر اساس ادله‌ای که داریم مسئله ظهور از اسرار بحث امامت است؛ ولی همه باید آمادگی این ظهور را داشته باشند و برای آن روز مهم آماده شوند.
نسبت بین «حوزه و انقلاب» و «دین و انقلاب»
عضو جامعه مدرسین اظهار داشت: از موضوعاتی که باید حوزه در چهلمین سال پیروزی انقلاب به آن بپردازد، نسبت بین حوزه و انقلاب و دین و انقلاب و در معنای محدودتر رابطه بین فقه و حکومت است. باید دراین رابطه کنکاش کنند و بررسی نمایند تا همه جهات آن روشن شود.
وی ادامه داد: امروز یکی از مسائل که حوزه با آن درگیر است،انتظارت غیر واقعی و کاذب است، گاهی ممکن است به دنبال آن مطالبات غیر واقعی، طلاب را مشغول کنند و بگویند باید پاسخ دهند.
این استاد حوزه علمیه گفت: مراکز قانونگذاری مطالباتی از حوزه دارند و باید بررسی و دسته بندی شود، آیا مطالبات به جا است یانه؟. مثلا مسئولین نظام از حوزه، قضات برجسته، ائمه جماعت، ائمه جمعه، حضور خبرایی در رسانه برای تبیین دین را مطالبه می‌کنند.
فاضل لنکرانی افزود: اما مطالباتی دارند که به حق نیست و کاذب است، این باید روشن شود. مطالبه از فقه و حوزه، در مسائل ساختاری برای اقتصاد، سیاست، طب. آیا این مطالبات به حق است؟. وقتی مراجع می‌گویند در بانک ربا است، مطالبه می‌کنند بانک غیر ربوی ارائه دهید. مثل این است درسیستم اداری اختلاس است و حوزه بیاید سیستمی ارائه دهد که اختلاس نباشد. این مطالبات غیر واقعی است.
افکار حوزه به سمت تشخیص مطالبات به‌حق برود
وی ادامه داد: در چهلمین سال پیروزی انقلاب باید افکار حوزه به سمت تشخیص مطالبات به حق برود. در بحث هنر از حوزه مطالبه گر هستند. باید از آنها سؤال کرد مگر حوزه مفهوم غناء را مشخص نکرده است. باید گفت مفهوم کلی غناء بیان شده؛ ولی شمای هنرمند در بحث موسیقی خلط بحث کرده‌اید و این توقع ایجاد شده است.
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) عنوان کرد: بعد از ۴۰ سال این قضاوت‌ها بعضی از روی جهل و عمد است. وقتی صدا وسیما جشنواره دهه فجر را برگرا می‌کند، بدترین مسائل ضد ارزشی اجرا می‌شود. این را نباید از حوزه توقع داشت. دهه فجر باید دهه بیان ارزش‌ها و نشان دادن شاخص‌های دینی و حفظ آبرو و اعتبار نظام باشد اما به این مسائل توجه نمی‌شود و درکنار آن بحث‌های دیگر مانند ارائه موسیقی چنین و چنان ارائه می‌شود. در اقتصاد و سیاست حوزه را مقصر می‌دانند. در سیاست امام راحل ولایت فقیه را بیان کرده از حیث تئوری ابهامی نیست. ابهام ازسوی قائلین به این نظریه است.
هیچ نظامی بهتر از ولایت فقیه برای اداره کشور نیست
عضو جامعه مدرسین اظهار داشت: در اجرا به نام ولایت فقیه در کشور افرادی در رده سوم تا پنجم، اصل ولایت فقیه را در مسیر دیگری قرار می‌دهند. باید مشخص شود مطالبات به حق از حوزه کدام است. هیچ نظامی بهتر از ولایت فقیه برای اداره کشور نیست. در آمریکا اختیارات کشور در دست دیوانه‌ای می‌افتد. بحث مصالح امت، آسایش و رفع فقر مسائلی است که در نظام ولایت فقیه معنا پیدا می‌کند. حوزه این موضوع رامطرح کرده است. حالا قوا نمی‌توانند خوب کار کنند، مرتبط به ولایت فقیه می‌کنند.
این استاد درس خارج حوزه گفت: از بساط این چنینی مطالبات من غیر حق، در همه امور دارند از آن طرف می‌گویند حوزه کاری نکرده، این را باید بر چه چیزی حمل کرد. حوزه این همه زحمات در این ۴دهه انقلاب کشیده است و از جمله آن پاسخ به مسائل مستحدثه مانند اخلاق، سیاست و… است. چه قدر حوزه پاسخ داده است. الان فقه مضاف،سیاسی، پزشکی و … ایجاد شده است. فقه به میدان آمده و قابلیت‌های خود را نشان می‌دهد. این متون جدید مانند فقه مصلحت و عدل برای جامعه و نظام ارائه شده، ولی باز می‌گویم در مورد فلسفه، علوم اصول کاری نشده است. این درد بی درمان است که حوزه را به اموری متهم می‌کنند که ناحق است.
برای استمرار انقلاب، شناخت راه امام راحل ضروری است
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) عنوان کرد: باید یاد امام راحل را گرامیداشت و حوزه نباید از امام راحل که شخصیت علمی بود، غافل باشد. ایشان شخصیت اصولی بودند و در همه مسائل علمی سیاست، اصول و فقه در اوج بودند. اگر ایشان را نشناسیم، این خسارت به ایشان است. حوزه باید امام(ره) را بشناسد، وصیت نامه ایشان را بخوانیم، مبانی فقهی و اصول ایشان را توجه داشته باشیم. برای استمرار انقلاب، شناخت راه امام راحل ضروری است.
عضو جامعه مدرسین با اشاره به ارتباط فقه و نظام اسلامی اظهار داشت: این نظام اسلامی برخواسته از فقه است، در نظام، فلسفه، عرفان دخالت ندارد. فقه نقش اساسی در نظام دارد و ثمره اش این است هرچه فقه قوی تر باشد، نظام قوی تر است و هر چه دوری کنیم، نظام ضعیف تر می‌شود و انقلاب سقوط خواهد کرد. ارتباط فقه جواهری با انقلاب این است.
این استاد درس خارج گفت: بعضی از روشنفکران دنبال این بودند به جای فقه، علوم دیگر را جایگزین کنند، چون آنها خوب فهمیده بودند، اگر فقه باشد، ارزش‌های اخلاقی و سیاسی و اسلام است.
فاضل لنکرانی افزود: تنها نظام عادلانه نظام ولایت فقیه است چون حق ندارد بر طبق میل نفسانی نظر دهد و یا عزل و نصب انجام دهد، تا چه برسد قانونی را بر میل خودش قرار دهد. این مسئله تنها در نظام علوی و نبوی که نظام ولایت فقیه در طول آن است، قرار دارد و می‌طلبد حوزه در مورد نظام برخاسته از فقه کار کند چون هرچه فقه قوی تر باشد، نظام و انقلاب قوی تر است.
فقه، دائم درحال توسعه است
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) عنوان کرد: اگر فقیهی بگوید با همین تحریر الوسیله نظام اداره کنیم، اشتباه است باید ابعاد جدیدی را مورد لحاظ قرار داد. فقه، دائم درحال توسعه است و متصدیی آن باید اهلش باشد و برآن بنای قبلی فقه بنا کند، این احکام فقهی گذشته را باید قوی داشت و اصولی را برطبق همان مبانی اضافه کرد.
عضو جامعه مدرسین اظهار داشت: نظام مبتنی برفقه، مبانی عقلی، عرفی، عقلایی دارد و استوار بر منطق و عقلانیت شده، غیر از فقه آیا علم دیگری می‌تواند در این دایره وسیع، نیازهای نظام را برآورده کند ؟. آیا با منشور جهانی حقوق بشری می‌توان همه حقوق آحاد را ایجاد کرد نه ؟ هرگز نمی‌شود. تشخیص حق از ناحق و مصادیق آن تنها از فقه بر می‌آید نه از منشور جهانی. چالش هرحکومتی این است حقوق آحاد را رعایت کند. آیا غیر از معیارهای که درفقه است، علم دیگر که حقوق را بیان کند، وجود دارد. معتقدیم نه. فقه معیار به حاکم و بشر می‌دهد که کجا حق است، کجا نیست. معیاری‌های که اخذ از وحی شده است.
این استاد درس خارج حوزه گفت: بعضی ادعای شان این است برای تشخیص حقوق و حکومت، قوانین قرآن را انکار می‌کنند، قرآن را معجزه بودن خالق، خارج می‌کنند. معتقدیم منابع شرعی و نقلی تا قیامت می‌تواند معلوم کند چه چیزی حق است یانه؟.
معتقدم همه فقه مضاف درهمین فقه هست
فاضل لنکرانی افزود: مدعی هستیم که ضوابط حق از غیر در دایره فقه است و فقه می‌تواند این ضوابط تشخیص حق از غیر حق را معلوم کند.
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) عنوان کرد: فقه ظرفیت تأسیس قوائد جدید دارد. این کار حوزه است، در فقه قضاء باید قوائد جدید را استخراج کرد. معتقدیم همه فقه مضاف درهمین فقه هست.
عضو جامعه مدرسین اظهار داشت: در روش اجتهادی، زمان، مکان و مصلحت اهم و مهم را باید دخالت داد،. معیار اینکه چه چیزی مهم و اهم است، حوزه باید وارد شود و حرف جدیدی بزند.
این استاد درس خارج گفت: تردیدی نداریم که در چند دهه اخیر، موضوعات جدیدی مانند ارز دیجیتالی، بورس، سهام، … به میدان آمده و یکی از مسائل مهم در بحث اجتهاد شناخت موضوعات جدید است. بعضی علما معتقدند به گذشته برگردیم، بانک را غربی‌ها راه اندازی کردند تا ربا درکشورهای اسلامی افزایش پیدا کند. اما معتقدم باید فقه نظرش در مورد بانک بدهد که کدام بخش حرام است یا نه. اما آیا فقه باید بگوید مشکل نقدینگی را چگونه باید درست کرد؟، می‌گویم نه. فقه نمی‌گوید تورم چه چیزی است.
بنابر گزارش حوزه، استاد فاضل لنکرانی در پایان تصریح نمود: بعضی می‌گویند فقه تمدن ساز است. کجای فقه تمدن ساز است. نباید هر حرفی را همین طوری زد و توقعات را از حوزه افزایش داد. تمدن ارکانی دارد. اینها ازمطالبات کاذب است. به عنوان اجزاء تمدنی می‌شود نگاه کرد.
