شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
شبکه اجتهاد: چندی است در قم و برخی شهرها، همایش ها و تجمعاتی با موضوع بررسی زوائد علم اصول با مشارکت و پشتیبانی مؤسسه فقاهت و تمدن سازی اسلامی برگزار می شود که بازتاب ها و واکنش های مختلفی را به دنبال داشته است. مدیر روابط عمومی این مؤسسه توضیحاتی را در همین رابطه برای شبکه اجتهاد ارسال کرده است:
مؤسسه فقاهت و تمدن سازی اسلامی با درک ضرورت تحول حوزه های علمیه و اعتقاد جدی به فرمایش رهبر معظم، مبنی بر اینکه «اگر حوزه بخواهد از تحول بگریزد، منزوی خواهد شد اگر نمیرد و زنده بماند» و نیز با اعتقاد به اینکه محور تحول حوزه ها باید مباحث علمی آن باشد و هم چنین اینکه اساس بحث های علمی حوزه، مباحث فقهی و اصولی است. بیش از یک دهه از عمر خود را با همت جمعی از اساتید و دانش پژوهان ارجمند و با محوریت جناب حجۀالإسلام و المسلمین اکبرنژاد صرف اصلاح و تولید روش استنباط متداول در حوزه ها نموده و به لطف الهی بیش از ۴ عنوان کتاب در رشته های مختلف به رشتۀ تحریر در آورده است. این کتاب ها در حدود دو سال است که در فضای علمی حوزه در دسترس اساتید سطوح عالی حوزه قرار گرفته و مؤسسه فقاهت هم آمادگی خود را جهت دریافت هرگونه نقد و نظر در رابطه با این کتاب ها اعلام کرده است که ان شاءالله به زودی هم در دسترس عموم طلاب محترم قرار خواهد گرفت.
در این مدت متأسفانه برخورد مناسبی از فضای عمومی حوزه ندیده ایم و مراکز علمی تخصصی، چندان روی خوشی به ما نشان نداده اند. پس از پیگیری جدی بحث نقد وبررسی کتابها در مراکز تخصصی و ناامیدی از مثمر بودن این کار بر آن شدیم که به صورت خودجوش همایشهایی کاملا علمی و مستند را حول محور این کتابها رقم بزنیم تا ضمن دعوت عملی از اساتید محترم، جهت نقد و بررسی این کتابها، قدمی هم در راه تحقق منویات رهبری معظم، مبنی بر آزاد اندیشی علمی در حوزهها برداشته باشیم.
مقام معظم رهبری (دام ظله العالی) بیش از دو دهه قبل، به طور رسمی از حوزه‌های علمیه خواستند که اقدامات جدی در مسیر تحول حوزه ها و برگزاری کرسی های آزاد اندیشی انجام دهند. در سال ۸۶ در دیدار جمعی از فضلای حوزه علمیه قم با ناراحتی فرمودند: «چرا این کرسی هاى آزاداندیشى در قم تشکیل نمى شود؟ چه اشکالى دارد؟» جالب است که تقریباً هیچ اقدام درخور ذکری بعد از این همه مطالبات صریح رهبری معظم از سوی مسئولین حوزه، رقم نخورد. حتی بسیار جالب بود که اولین کرسی آزاد اندیشی حوزه علمیه قم تقریباً دو دهه بعد از بیانات رهبری مبنی بر تشکیل کرسی های آزاد اندیشی برگزار شد. این نشان می دهد که متأسفانه مسئولین و بزرگان حوزه، بیشتر به فکر حفظ وضعیت موجود هستند تا نوآوری و خلق اندیشه های جدید!
در این فضای راکد و کند علمی، باید به ما حق بدهید که حرف علمی برای گفتن بسیار داریم و هیچ مجموعه یا شخصیت علمی هم روی خوش نشان نمی دهد، خودمان دست به کار شویم. البته اخیرا مجموعه هایی هم اعلام آمادگی کرده اند ولی متأسفانه شرایط برگزاری یک کرسی آزاد اندیشی را رعایت نمی کنند. مثلا توقع دارند کرسی آزاد اندیشی پشت درهای بسته برگزار شود و بعد هم چند نفر داور حکم کنند که بله ما شنیدیم و چیز خاصی برای گفتن نداشت. آزاد اندیشی این است که مباحث علمی در فضای علمی و در مرآی و منظر عموم اساتید و طلاب صاحب تشخیص برگزار شود و همه بتوانند نظرات دو طرف را بشنوند و خود به جمع بندی برسند. اگر قرار باشد در کرسی آزاد اندیشی، همه تابع رأی دو سه استاد باشند و رأی آنها را ملاک بدانند، این دیگر آزاد اندیشی نیست.
ما از روی ناچاری فعالیت های علمی خود را در قالب کرسی های آزاد اندیشی، نظریه پردازی و نقد و نظر در بیرون از مؤسسه آغاز کردیم. البته شروع، جنجالی بود و متأسفانه بر خلاف انتظار، شاهد ناملایماتی از طرف برخی از مسئولین حوزه بودیم. سومین جلسه نقد مکتب اصولی شیخ انصاری (رحمه الله علیه) به لطف مسئولین لغو گردید.
پس از برگزاری دو جلسه، مناظرۀ علمی در اصفهان با موضوع «اصول کارآمد یا ناکارآمد»، حوزۀ اصفهان هر نوع همکاری حوزه ها را با مؤسسه و جناب اکبرنژاد ممنوع کرد.
تقریبا دو ماه قبل، حوزۀ علمیه اهواز از ما دعوت کرد که برای سخنرانی در چند جلسه علمی به آنجا برویم باوجود تبلیغات گسترده و حتی تهیه بلیط هواپیما، دو روز مانده به حرکت به ما اطلاع دادند که از طرف آمار و بررسی حوزۀ قم با آنها تماس گرفته شده و حرف هایی زدند که مسئولین آنجا را به شدت تحت تأثیر قرار داده و جلسه را لغو کردند.
پیامک همایش اول، با هماهنگی مرکز خدمات از سامانه آنها داده شد؛ اما برای جلسات بعدی از ارسال پیامک امتناع کردند.
حتی در رابطه با سالن همایش باید عرض کنم برگزاری جلسات علمی در حسینیه و مساجد علی رغم میل باطنی ماست؛ اما چه کنیم که چاره ای جز این نداریم. برای جلسه اول به سالن پژوهشگاه دفتر تبلیغات درخواست اجاره سالن دادیم، به بهانه هایی رد کردند. بالاخره پس از پیگیری های مکرر تصریح کردند که به شما سالن اجاره نمی دهیم.
پس از برگزاری سه جلسه در حسینیه شهدای قم، با بنده تماس گرفتند که برای جلسات بعدی، مکان دیگری انتخاب کنید. سپس به مسجد رفعت قم رفتیم تا در آنجا همایش های بعدی را برگزار کنیم؛ اما ظاهرا در اینجا هم پیش دستی کرده و از مسئولین مسجد خواسته بودند که مکان را به ما اجاره ندهند.
خوب شما خود قضاوت کنید با این سعۀ صدری که در تحمل حرف مخالف در حوزه ما وجود دارد! و برخوردهای عجیب و غریبی که با هر نوآوری علمی و بحث جدید علمی در حوزه می شود، اگر شنیدید که جلسه بعدی در پیاده روی خیابان برگزار شده است نباید چندان تعجب کنید!! امیدوارم بتوانیم در یک فضای علمی سالم و با منطق و استدلال به حل و فصل اختلافات علمی بپردازیم و به تعبیر مقام معظم رهبری با چماق استدلال به میدان علم بیاییم، نه با چماق تکفیر و بایکوت!
